Opinion
Loïsa
“Toute ressemblance avec des événements ou des personnes existants ou ayant existé ne serait pas une pure coïncidence” *
***
Belin èra un vilatjòt de cap a 40 km de Bordèu enlà.
Dens lo barri de Cantalaudeta damorava dempui pausa los parents, los grans parents e mei tots los aujòus de Loïsa.
Alentorn de la bòrda pichoneta, i avè los prats e la sèuba giganta, de tots costats.
E pui, i a benlèu 10 ans, arribèt un lotissaire: crompèt los prats e una bona partida de la sèuva… Bastit quauques ostalòts, tots parèirs dab un casalòt e un garatge de costat. Batièt aquò “Los Mimosàs” pr’amor qu’autes còps, creishèva aquí un ram de mimosà…
Atau arribèren lo monde deu lotiment. A la debuta trabalhavan a Bordèu e tornavan lo dessèir a la campanha. Digun dens lo vilatge los coneishèva, e mei, ic fau díser, digun n’avè enveja d’us conéisher. Aquò rai, èran aquí e los que venuren las terras per bastir los ostaus s’avèvan plan ganhat la biaça…
Dab lo monde deu lotiment i ajut los mainatges deu lotiment, e per eths, falut bastir l’escòla deu lotiment, pui lo tarrenc d’espòrt deu lotiment….
Los mainatges deu lotiment sòrten pas sovent de l’ostau: fau díser que ne coneishen pas arrés deu parçan, e digun a pas enveja de los i amuishar. Quan son pas a l’escòla, son a l’ostau, dab la TV o Facebook.
Dens la bòrda de Loïsa, pas arrés a cambiat: totjorn lo huc petit que s’ensaja de cauhar la sala grana, totjorn la cosina au canton, totjorn las vacas de péisher adarron.
Los mainatges de Loïsa l’an volut modernisar. Per un d’aqueths Nadaus, li an hèit installar la sala de banh, dens la bòrda a costat. Lo banhadèir es de bon usatge per i botar la biòca de las poras, e a l’aiguier, se pòt tirar l’aigua deus guits, mei viste que non pas au putz.
La modernitat, s’en trufa, Loïsa: un còp per setmana se lava a l’aiga cauda deu canton.
Los Mossurs deu lotiment son venuts la véser en tot li prepausar mei de sòus que pas jamèi n’avè vist, se volèva véner la bordeta dab las terras.
Se’n trufa la Loïsa de la dineròla, sonque vòu guardar l’ostau e contunhar de víver com tostemps.
Adara la bòrda se tròba escanada de tots costats per lo lotiment. Mes la Loïsa ne vèi pas jamei digun: son a trabalhar a Bordèu o benlèu a l’ostau.
Egau un jorn los ciutadans deu lotiment portèren planh a la comuna: las vacas empudivan lo tarrenc de tenís e lo hasan, lo matin desvelhava lo monde.
Alavetz la comuna apitèt un reglament per lo ben de tots: lo hasan avè de passar a la caceròla e las vacas de péisher mei lunh…
Dens la bòrda, sheitada au canton dab lo huc petit que s’ensaja de cauhar la sala grana, Loïsa sosquèt: n’ èra pas la sason de tuar lo hasan e las vacas qu’avèvan de damorar! On anar mei? La bòrda es petita e prats n’i a pas tant qu’aquò!
La comuna decidit d’una castiga, mes cadun sap que la Loïsa pòt pas arrés pagar.
Los lotissaires son tornats, se parla d’expropriacion…
_____
* Tota semblança amb los eveniments o las personas existentas o qu’agen existit es pas una pura coïncidència
***
Belin èra un vilatjòt de cap a 40 km de Bordèu enlà.
Dens lo barri de Cantalaudeta damorava dempui pausa los parents, los grans parents e mei tots los aujòus de Loïsa.
Alentorn de la bòrda pichoneta, i avè los prats e la sèuba giganta, de tots costats.
E pui, i a benlèu 10 ans, arribèt un lotissaire: crompèt los prats e una bona partida de la sèuva… Bastit quauques ostalòts, tots parèirs dab un casalòt e un garatge de costat. Batièt aquò “Los Mimosàs” pr’amor qu’autes còps, creishèva aquí un ram de mimosà…
Atau arribèren lo monde deu lotiment. A la debuta trabalhavan a Bordèu e tornavan lo dessèir a la campanha. Digun dens lo vilatge los coneishèva, e mei, ic fau díser, digun n’avè enveja d’us conéisher. Aquò rai, èran aquí e los que venuren las terras per bastir los ostaus s’avèvan plan ganhat la biaça…
Dab lo monde deu lotiment i ajut los mainatges deu lotiment, e per eths, falut bastir l’escòla deu lotiment, pui lo tarrenc d’espòrt deu lotiment….
Los mainatges deu lotiment sòrten pas sovent de l’ostau: fau díser que ne coneishen pas arrés deu parçan, e digun a pas enveja de los i amuishar. Quan son pas a l’escòla, son a l’ostau, dab la TV o Facebook.
Dens la bòrda de Loïsa, pas arrés a cambiat: totjorn lo huc petit que s’ensaja de cauhar la sala grana, totjorn la cosina au canton, totjorn las vacas de péisher adarron.
Los mainatges de Loïsa l’an volut modernisar. Per un d’aqueths Nadaus, li an hèit installar la sala de banh, dens la bòrda a costat. Lo banhadèir es de bon usatge per i botar la biòca de las poras, e a l’aiguier, se pòt tirar l’aigua deus guits, mei viste que non pas au putz.
La modernitat, s’en trufa, Loïsa: un còp per setmana se lava a l’aiga cauda deu canton.
Los Mossurs deu lotiment son venuts la véser en tot li prepausar mei de sòus que pas jamèi n’avè vist, se volèva véner la bordeta dab las terras.
Se’n trufa la Loïsa de la dineròla, sonque vòu guardar l’ostau e contunhar de víver com tostemps.
Adara la bòrda se tròba escanada de tots costats per lo lotiment. Mes la Loïsa ne vèi pas jamei digun: son a trabalhar a Bordèu o benlèu a l’ostau.
Egau un jorn los ciutadans deu lotiment portèren planh a la comuna: las vacas empudivan lo tarrenc de tenís e lo hasan, lo matin desvelhava lo monde.
Alavetz la comuna apitèt un reglament per lo ben de tots: lo hasan avè de passar a la caceròla e las vacas de péisher mei lunh…
Dens la bòrda, sheitada au canton dab lo huc petit que s’ensaja de cauhar la sala grana, Loïsa sosquèt: n’ èra pas la sason de tuar lo hasan e las vacas qu’avèvan de damorar! On anar mei? La bòrda es petita e prats n’i a pas tant qu’aquò!
La comuna decidit d’una castiga, mes cadun sap que la Loïsa pòt pas arrés pagar.
Los lotissaires son tornats, se parla d’expropriacion…
_____
* Tota semblança amb los eveniments o las personas existentas o qu’agen existit es pas una pura coïncidència
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
L'istòria que conta l'article se passèt de cap a 10 ans enlà.
Se Loisa existis (medish s'èi cambiat lo son nom) e se, de vertat, ajut planhs pr'amor de la vacas, l'article amolona una tropa de causas escamplilhadas que vesem a l'entorn de la problematica de l'envaïment deu mitan rurau per lo monde "rurban".
Lo lotiment, hont de profièit per daubuns, semble de váser lo lòc de la praubetat, materiau mes sustot culturau e morau.
Contunhi l'article la setmana que ven.
Coma siau curios, me veni d'avisar que lo PLU de Belin es en enquista publica. Es lo moment de sasir la Cambra d'agricultura ò la DDTM per portar sei drechs.
#2 En generau, e dins aquestei cas, aconselhi de se crompar un còdi de l'urbanisme e de lo liegir. Lei gents s'avisan pas qu'an mai de drechs que creson e que, soventei fes, lei consols ò lei lotissèires aprofiechan de la passivitat e la fragilitat dei personas concernidas.
Lei constrenchas per betonar leis espacis non urbanizats son ben mai fòrtas que l'a 40 ans, qu'a n'aqueu temps, se podia quasi faire que que siegue sensa ges de controròtle.
En teoria, la preséncia d'un elevatge sus lo terrenh de Loïsa auria pas degut permetre lo bastiment d'un lotiment vesin. Existan de règlas per protegir leis installacions agricòlas e enebir tota construccion pròchi (50m de distància per lo Reglament Sanitari Despartamentau ò 100m per les Installacions Classificadas per la Proteccion de l'Environament).
Bessai que Lïsa porria portar planh, ela, a la Comission Departamentala de Consomacion d'Espaci Agricòu (CDAC).
Lo còdi de l'urbanisme protegis, en teoria tanben, leis espacis non urbanizats. Siau pas segur que lo maire siegue dins son drech de demandar que que siegue a Loïsa, tuar lo fasan coma rintrar sei vacas.
Cò mièlhs, es bessai de veire amb la Cambre d'Agricultura ò la DDTM locala non ?
Se la situacion es reala, me pòdi totjorn entressenhar, s'atròvat que fau de rapòrt per la CDAC de còps que l'a.
Qu'ei de dòu hèr mès qu'ei realista com situacion. Que conegui un pauc aqueth parçan de Belin. Qu'ei la medisha causa un pauc pertot en Gironda ... Çò de sordeish qu'ei la Laca d'Arcaishon (quin cambiament en 20 ans !), un endret que cau húger l'estiu e per Nadau tanben dambe tot aquera horrèra aparisenquida con-hida d'argent. Com ac disètz Laurenç, qu'ei la medisha causa dambe la còsta provençala e lengadociana 40 ans enlà: païsatges destrusits, ostau mes anar mes, pinhadar sacrificat ... Qu'ei atau dambe la Laca d'Arcaishon adara mès que serà atau dens las Lanas lèu. Que son a desaparéisher las particularitats locaus d'aqueres endrets mès n'a pas nat sentiment de susmauta deus "autoctònes" (ne'n demòran pas mes benlèu ...). Com un sentiment de colonizacion accpetat ...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari