Opinion
Leis agressions còntra l’occitan a l’escòla: çò que vos dison pas
La situacion catastrofica de l’occitan, dins leis escòlas d’Occitània, es piéger que çò que se’n ditz de costuma dins lei mitans occitanistas. A l’escasença de la rintrada escolara, vaicí quauquei realitats que l’estat francés nos impausa, e que totei devon conéisser.
Lo primier escàndol que devèm denonciar es lo seguent: l’occitan, la lenga autoctòna dau nòstre país, fa pas manco partida dei matèrias obligatòrias e essencialas.
Lo segond escàndol es que l’estat francés permet pas d’ensenhar l’occitan dins la totalitat deis escòlas. Lei pòsts de professors d’occitan se repartisson de maniera fòrça desequilibrada. De zònas gigantescas d’Occitània, en particular dins lo nòrd de nòstre país, an pas la mendre ofèrta d’ensenhament public en lenga d’òc.
Donc se batre per aver 4, 17 o 32 pòsts d’occitan au concors annau de recrutament (lo CAPES), aquò es una faussa question. La sola revendicacion decenta, es de formar cada an de miliers de professors competents en occitan per lei plaçar dins totei leis escòlas e totei lei classas dau país.
La novèla reforma dei licèus ven de suprimir la lenga viva 3 (LV3) en classas de primiera e de terminala, dins la seccion STMG (èx seccion STG). Òr, l’occitan es una LV3 en generau. A partir d’aqueste an, ansin, tot plen de liceans en STMG son privats de la possibilitat d’estudiar l’occitan. Es una agression novèla e inapercebuda còntra la lenga nòstra...
A cada rintrada de setembre, fòrça professors d’occitan an pas recebut ni l’emplec dau temps, ni la lista deis escolans. Aquel escàndol se vei pauc dins leis autrei disciplinas. Lo calvari d’un professor d’occitan, atanben, es de far un gròs trabalh de recrutament deis escolans e de fixacion deis oraris, bòrd que l’administracion se n’ocupa pas.
Leis acadèmias (lei seccions regionalas dau Ministèri de l’Educacion dicha “Nacionala”) porgisson ais escolans e ai professors de servicis per facilitar l’ensenhament dei lengas vivas: de portaus sus Internet, d’aisinas per la pedagogia, de facilitats informaticas divèrsas... L’occitan es sovent exclús d’aquelei servicis.
L’estat francés definís la lista deis acadèmias ont es possible d’ensenhar l’occitan. Exclutz l’occitan deis acadèmias de Peitieus (Peitau-Charantas), d’Orleans-Tors (region dau Centre) e de Lion (una part de Ròse-Aups), que cuerbon pasmens de parts d’Occitània. Cau reconéisser que fòrça occitanistas ignòran lei limits d’Occitània e, tanpauc, non se preocupan pas d’aquel escàndol.
Leis oraris oficiaus per ensenhar l’occitan, cada setmana, sovent son pas respectats.
Leis inspectors pedagogics regionaus, encargats de l’occitan, sovent an pas lei mejans d’intervencion que ne benefícian leis inspectors deis autrei disciplinas.
La formacion lingüistica dei professors d’occitan es deficienta. Leis espròvas dei concors de recrutament definisson pas precisament la competéncia lingüistica que lei professors devon aquerir. Donc, un bòn professor d’occitan serà tan competent coma un professor d’anglés a condicion qu’aja una volontat de fèrre dins son autoformacion...
Se definís pas ni lo gra d’estandardizacion, ni la nòrma lingüistica qu’un professor deu aplicar en occitan. Leis instruccions oficialas conselhan sonque un vague respècte dei dialèctes e una vaga iniciacion ai grafias classica e mistralenca, segon lo bòn voler de cada ensenhaire. Un professor seriós ensenharà ais escolans un bòn occitan normalizat. Un professor marrit ensenharà qué que siá. Aquò garentís pas la coeréncia de l’ensenhament...
Dins leis escòlas primàrias, fòrça iniciativas per ensenhar l’occitan se limitan tròp sovent a una vaga sensibilizacion culturala. De far parlar leis enfants en lenga d’òc, es pas una preocupacion, levat d’excepcions raras... En comparason, si que i a d’iniciativas per far parlar activament leis escolans de primària en anglés o en alemand...
Lo tèma dau “bilingüisme” occitan-francés, dins leis escòlas, es una engana inacceptabla. I a pas de coexisténcia pacifica entre lei lengas. Se pòt pas sauvar un occitan afeblit sens remetre en question un francés ultradominant.
Dins lei Calandretas (escòlas associativas occitanas), plusors sociolingüistas an demostrat, mejançant de publicacions scientificas seriosas, que l’esfòrç i es sovent insufisent per far parlar e per valorizar la lenga occitana. La dominacion dau francés i rèsta aclapanta.
En tot cas, l’escòla en occitan, en absolut, es una question segondària. Lo grand sociolingüista Joshua Fishman o ditz: çò essenciau, per reviscolar una lenga, es de la parlar dins lei familhas e dins de grops de parlants actius que s’organizan en vesinanças o en rets. L’escòla, dins lo melhor dei cas, es una ajuda utila per refortir la practica sociala de la lenga (e es per aquela rason que devèm desvolopar un ensenhament qualitós); mai es jamai una solucion centrala. D’aquò, ne tornarem parlar dins d’articles ulteriors.
Lo primier escàndol que devèm denonciar es lo seguent: l’occitan, la lenga autoctòna dau nòstre país, fa pas manco partida dei matèrias obligatòrias e essencialas.
Lo segond escàndol es que l’estat francés permet pas d’ensenhar l’occitan dins la totalitat deis escòlas. Lei pòsts de professors d’occitan se repartisson de maniera fòrça desequilibrada. De zònas gigantescas d’Occitània, en particular dins lo nòrd de nòstre país, an pas la mendre ofèrta d’ensenhament public en lenga d’òc.
Donc se batre per aver 4, 17 o 32 pòsts d’occitan au concors annau de recrutament (lo CAPES), aquò es una faussa question. La sola revendicacion decenta, es de formar cada an de miliers de professors competents en occitan per lei plaçar dins totei leis escòlas e totei lei classas dau país.
La novèla reforma dei licèus ven de suprimir la lenga viva 3 (LV3) en classas de primiera e de terminala, dins la seccion STMG (èx seccion STG). Òr, l’occitan es una LV3 en generau. A partir d’aqueste an, ansin, tot plen de liceans en STMG son privats de la possibilitat d’estudiar l’occitan. Es una agression novèla e inapercebuda còntra la lenga nòstra...
A cada rintrada de setembre, fòrça professors d’occitan an pas recebut ni l’emplec dau temps, ni la lista deis escolans. Aquel escàndol se vei pauc dins leis autrei disciplinas. Lo calvari d’un professor d’occitan, atanben, es de far un gròs trabalh de recrutament deis escolans e de fixacion deis oraris, bòrd que l’administracion se n’ocupa pas.
Leis acadèmias (lei seccions regionalas dau Ministèri de l’Educacion dicha “Nacionala”) porgisson ais escolans e ai professors de servicis per facilitar l’ensenhament dei lengas vivas: de portaus sus Internet, d’aisinas per la pedagogia, de facilitats informaticas divèrsas... L’occitan es sovent exclús d’aquelei servicis.
L’estat francés definís la lista deis acadèmias ont es possible d’ensenhar l’occitan. Exclutz l’occitan deis acadèmias de Peitieus (Peitau-Charantas), d’Orleans-Tors (region dau Centre) e de Lion (una part de Ròse-Aups), que cuerbon pasmens de parts d’Occitània. Cau reconéisser que fòrça occitanistas ignòran lei limits d’Occitània e, tanpauc, non se preocupan pas d’aquel escàndol.
Leis oraris oficiaus per ensenhar l’occitan, cada setmana, sovent son pas respectats.
Leis inspectors pedagogics regionaus, encargats de l’occitan, sovent an pas lei mejans d’intervencion que ne benefícian leis inspectors deis autrei disciplinas.
La formacion lingüistica dei professors d’occitan es deficienta. Leis espròvas dei concors de recrutament definisson pas precisament la competéncia lingüistica que lei professors devon aquerir. Donc, un bòn professor d’occitan serà tan competent coma un professor d’anglés a condicion qu’aja una volontat de fèrre dins son autoformacion...
Se definís pas ni lo gra d’estandardizacion, ni la nòrma lingüistica qu’un professor deu aplicar en occitan. Leis instruccions oficialas conselhan sonque un vague respècte dei dialèctes e una vaga iniciacion ai grafias classica e mistralenca, segon lo bòn voler de cada ensenhaire. Un professor seriós ensenharà ais escolans un bòn occitan normalizat. Un professor marrit ensenharà qué que siá. Aquò garentís pas la coeréncia de l’ensenhament...
Dins leis escòlas primàrias, fòrça iniciativas per ensenhar l’occitan se limitan tròp sovent a una vaga sensibilizacion culturala. De far parlar leis enfants en lenga d’òc, es pas una preocupacion, levat d’excepcions raras... En comparason, si que i a d’iniciativas per far parlar activament leis escolans de primària en anglés o en alemand...
Lo tèma dau “bilingüisme” occitan-francés, dins leis escòlas, es una engana inacceptabla. I a pas de coexisténcia pacifica entre lei lengas. Se pòt pas sauvar un occitan afeblit sens remetre en question un francés ultradominant.
Dins lei Calandretas (escòlas associativas occitanas), plusors sociolingüistas an demostrat, mejançant de publicacions scientificas seriosas, que l’esfòrç i es sovent insufisent per far parlar e per valorizar la lenga occitana. La dominacion dau francés i rèsta aclapanta.
En tot cas, l’escòla en occitan, en absolut, es una question segondària. Lo grand sociolingüista Joshua Fishman o ditz: çò essenciau, per reviscolar una lenga, es de la parlar dins lei familhas e dins de grops de parlants actius que s’organizan en vesinanças o en rets. L’escòla, dins lo melhor dei cas, es una ajuda utila per refortir la practica sociala de la lenga (e es per aquela rason que devèm desvolopar un ensenhament qualitós); mai es jamai una solucion centrala. D’aquò, ne tornarem parlar dins d’articles ulteriors.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#11 ... vòu dire... (e pas vau dire, de segur)
Racontat per una collega de francés dau Liceu de Brinhòla:
De matin, parlava ais escolans de lenga d'òc e de lenga d'oïl, dins l'encastre dau programa de 1era.
Quora diguèt qu'en cò nòstre l'occitan es lo provençau e demandèt ais escolans se n'avián ausit parlar, un li respondèt:
"me voliáu marcat a l'atlahier, mai m'an dich que coma i aviá solament 3 inscrichs, l'atalhier se podiá pas durbir e mai valiá qu'i renoncièssi..."
La basa de donadas dau Liceu n'en senhala 3 oficialament marcats. Se cada jorn n'en trobam un, vau dire que lo Provisor nos auriá mentit en sostenent que i aviá degun de marcat...
En tant qu'ensenhaire de lengas, ajusti quauqua ren...
Contra l'occitan, li a finda l'accion desastroa d'unu Caps d'Establiments. Aqueu dau Liceu de Brinhòla, per exemple, fa ben remarcar que lo desvolopament d'aquest ensenhament es inscrich au Projècte d'Establiment, denant de l'escafar dei dossiers d'inscripcions... Evidentament, blòca tota difusion d'informacion vèrs lu Collègis dau relarg. E quora d'escolans si vènon marcar, lu renega (e mai se la sieu inscripcion es marcada dins la basa de donadas dau Liceu...). Es coma aquò que lo Liceu Raynouard a cessat d'ensenhar l'occitan despí ... lo 150en anniversari de Raynouard! Un bèl omenatge!
En mai d'aquò, es un biais de faire que s'inscriu dins una politica mai larga, que pertòca parierament lo latin, lo grèc e l'italian (aquest an, d'escolans de seria L son estats pregats de laissar perdre la sieu especialitat "italian LV3", per de rasons d'orari tròup complicat!)
#3 Entre se batre per una lei, per un cambiament constitucional en favor de l'occitan e se batre coma un monge dins una vida que torna solament entorn del militantisme (en tenir una banca 8 oras a de reng), ai causit la premiera possibilitat !
#7 @ Guilhèm, una granda part dei respònsas estrategicas se tròba dins l'òbra de Joshua Fishman, qu'evòqui ja aicí au darrier paragraf ('Reversing language shift', 1991). Ne parlarai dins d'articles ulteriors.
#6 @ Faidit, grandmercé per lei comentaris plens de vòlha, que tanben son necessaris per sortir la tèsta de l'aiga. Aquò tanben va dins lo sens de Joshua Fishman, qu'explica lo besonh d'una clarificacion ideologica descomplexada, per tota minoritat lingüistica.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari