Adiu, maire, paire, fraires. Coma aquò vai?
 
Io, me corretge. Aquela viala [São Paulo, Brasiu] duèrm pas jamai. ‘Quò-es increïble la quantitat de chausas que se passon aqui tots los jorns: l’ofèrta culturala es mila vietges màger que la de Barcelona o Lisbona: e mai sature d’informacions e chausas de faire. E quasi tot per gràcia (a gratis). Enfin, dempuèi que sei arribat pare pas d’assistir a de congrès, debats, actes, assembladas, fèstas de tota sòrta, la màger part de politica, istòria, filosofia, arts, eca...
 
Mas sei aquí dempuèi un mes e miei e, jorn après jorn, me trache que comence d’asirar los blancs (que son minoria au Brasiu) en tant que produits d’Espanha e Portugau. Los blancs, que generalament arriban pas au 10% de la populacion dins belhcòp d’endreits dau país (son màs que nombrós dins los estats dau Sud, coma São Paulo, la region mai richa e poblada dau Brasiu), son l’elèit “brasilian”. ‘Quò son z-elos que tenon lo poder, lo mantenon, detentan e perpetuan; ‘quò son z-elos los politicians e los entrepreneires, los jutges e los qu’ocupan los grands pòstes de l’armada. ‘Quò son z-elos que, dempuèi la Conquista, se passon reciprocament lo poder en rason de lhors interés e lhor monopòli basat sus lhors originas europèas. ‘Quò-es entau: lo poder (dins tot lo sens dau mot), aquí, es daus blanches. Los indigènas, elos, fuguèron quasi totalament exterminats, e los que subrevivon s’esperfòrçan de resistir, vençuts, torjorn persecutats, malautes; en efèit, los chaples d’indigènas (comandats per las industrias americanas e europèas de la fusta e agricòlas) contunhan d’èstre abituaus d’en pertot en America Latina (coma a l’ora d’ara bei los guarani-kaiowà dins lo Mato Grasso do Sul). Los negres e mestís, esclavizats durant quatre sègles per los blancs (pus de 15 milions d’africans fuguèron sequestrats e esclavizats tant qu’au sègle XIX), çò es mai dau 60% de la populacion brasiliana, vivon anuèit dins las periferias dau sistema e dins la pus absoluda misèria. Z-elos son los paures, a costat daus indigènas. I a gaites blancs paures: dau punt de vista teorique, z-o son pas: z-o pòdon pas l-èstre. L’America Latina e lo Brasiu son esglasiantament racistas: los negres, coma se fuguèsson totjorn esclaus, son sistematicament despartats, exclaus, fòrabandits de la societat: son positivament eliminats, fòra per çò qu’es de la negativitat: a títol d’exemple, los piaus crespats africans se dison “cabelo ruim”, çò es “piaus meschants”, çò que mena a belhcòp de femnas a se lissar los piaus per vergonha, “per çò qu’es pas gente”. Z-elos tanben, los negres, son la principala victima de la violéncia de l’estat, de la polícia, de la Lei: los blancs, s’investigats, subòrnan continent (còp-sec) la justícia e, “badit badat, lo conte es achabat”. En tant que negres e, adonc, “necessàriament paures”, z-elos son indefectiblament neutralizats, siaja en preson, siaja, coma dison los lengadocians, “al país de las talpas”, çò es, al cementèri. ’Quò s’agís, fin finala, dau perpetuau sacrifici necessari a la patz e a l’òrdre sociaus: ‘quò-es pas d’asard que la devisa dau Brasiu es ordem e progresso. Mas çò de piei ’quò-es lo discors egemonique de la miscigenacion, dau bèu país mestís ente trestots se mesclan gaiament en engalitat de condicions... D’enseira! (et mon oeil!). Los mestís (mulatos) son, fin finala, lo resultat de las pepetualas violacions daus mèstres blancs de las esclavas indigènas e negras, e non pas lo fruit d’un amor liure entre un sénher portugués e v-una africana esclavizada o v-una indigèna literalament chaçada, tots los dos considerats coma d’individus de categoria inferiora, e, daus còps, pas umans, sens arma. D’animaus, que. Miscigenacion? Òc-es, Piarre! Sobra de tot aqueu discors! Non reconéisser l’istòria, non acceptar los crimes ’quò-es de los perpetuar, de los actualizar infinitament. N’ai solhau (sadol) de veire tota aquela misèria brasiliana. E tota, absoludament tota aquela corrupcion sens comparason possibla, per en causa d’aquela fotre de colonizacion espanhòla e portuguesa (e, dins lo reste dau continent, francesa, anglesa e olandesa maitot). Aquelas familhas qu’anuèit monopolizan las institucions e los partits, enfin, lo poder, son quasi totjorn las mèsmas qu’un còp èra desbarquèron sus las còstas de las Índias Occidentalas. E lo passaport espanhòu exibís, orgulhós, sus la promeira pagina, la promeira expedicion de Colomb, pechaire... Argau d’orguèlh europeu... Podètz pas imaginar lo marridum que se sent au veire qu’aquela misèria abominabla e inexpressabla de l’America Latina, ente tots los jorns deves sautar per dessús los paures, invisibles, coma se fuguèsson pas umans, malautes, fòus, la tristessa que se sent au se mainar qu’aquela inumanitat se deu, tota, a Espanha e Portugau, que creèron daus estats monstruós bei çò qu’avián de piei, bei los pieis sicaris (los politicians de l’epòca) pus dolents e mauvolents que los reis enviavon vers “lhors nòvas tèrras” per çò que lhor enviesson a tot prètz tot l’aur qu’i poguesson amassar (a tot prètz). E aqueu elèit europeu, qu’en mai z-a lo “coratge” (per pas dire pus de paralaussas) de se considerar, de se faire dire “brasilian” (o “mexican” v-o “peruvian” v-o eqüatorian, eca) emai s’estúdian trestots en Euròpa e emai se copian forra-borra tot çò d’europeu o american, coma lo parlar, la mòda, la musica, la literatura, la decoracion, eca... Enfin, aquelos filhs daus colons a la mentalitat colonialista son los que dominan totjorn e los qu’encara a l’ora d’ara fan las leis, los govèrns e los mejans de comunicacion. Espanha e Portugau z-an roïnat lo passat, present e futur de tot un continent.
 
La setmana passada comencèt un seminari de doàs setmanas sobre filosofia contemporanèa atravèrs lo cinemà espanhòu. Chasque jorn n-òm vei dos filmes e, puèi, ne debatem en los relacionar bei de textes filosofiques de Foucault, Nietzsche, Platon, Deleuze... Mas vos parle pus precisament daus dos qu’avem vists anuèit, l’un sobre un nenet mexican que rauba dins un quartèir borgés e, l’autre, sobre un pantre traumatizat per la Guerra Civila Espanhòla.
 
Lo promeir pòrta sus la corrupcion: tres ragatz (gojats) paures de la banlèga de la Ciutat de Mexic, paures per en causa d’aqueu fotre de sistema, dintron dins un quarteir riche de la viala per raubar. L’istòria achaba bei de tirs daus dos costats: dos ragatz muèron e l’autre eschapa e s’escond dins lo garatge d’un vesin. Mas jaqui que, tot coma se passa aqui au Brasiu, los quarteirs riches son dau tot au tot autonòmes e estrangeirs a la Lei (òc-es, aquela lei superiora e sacrossanta intochabla). Çai a daus murs, òc-es, daus murs, coma las muralhas a l’entorn daus chasteus medievaus e coma lo mur de Berlin v-o lo de Gaza: ’quò-es una question de securitat, de segur... Contra lhors leis, surat, mas fin finala ’quò son z-elos que las fan a lhor plaseir, en rason de lhors interés pus immediats. Adonc, la polícia arriba au quarteir en question per investigar los faits, mas los blancs, “los nòbles” (sénhers feudaus), ges dispausats a acceptar d’intromissions, subòrnan lo chap de la polícia per çò que pare continent son investigacion: chas elos, la justícia,’quò-es a z-elos de la faire. L’afaire claus (formalament), l’autre mainat, descobèrt, es brutalament taboissat dins la charreira tant qu’a la mòrt. Pas d’investigacion possibla: après tot, ’quò son z-elos que “mantenon” la polícia. Los riches son pas de criminaus: z-o pòdon pas l-èstre, segon la Lei! Avora, lo negre exclaus (dins tot lo sens dau mot) que rauba un pòrtamoneda a v-una madama es tot belament tiralhat “au nom de l’òrdre” (una bèla pax augusta). Avora, l’indigèna que, en se protegir de las industrias agricòlas v-o de la fusta qu’invadon lhors territòris e destruisson lhors biais de vida, e ataque los “entrepreneires” (lo futur dau país!), es tot belament tiralhat v-o, benliau, empresonat. Cresetz-me: los blancs, aqui, son lo mau.
 
Bei l’autre filme, aqueu de la Guèrra Civila Espanhòla, me sei avisat que, après tot, sem arribats a la considerar coma quauquarren de normau, banau, quasi necessari, mas... vos setz trachats de tot çò qu’aquò significa?! De çò qu’una guèrra civila implica vertadeirament? De las monstruositats e mortalatges que s’i perpetrèron? Cèrtament, los dos partits ne cometèron, mas que dire de la fastigosa, argana e inumana repression que s’exercèt tot au long dau “franquisme”? Daus champs de concentracion que devenguèron las plaças de bueus? De la “purga d’intelectuaus”, çò es l’assassinat calculat e projectat: extincion. Dau “Valle de los Caídos”, bastit per de vertadeirs esclaus? Èron de republicans..., “rojos”! E alara? Vergonha, d’èstre “rojo”? Pas bresa. L-èstre socialista (dins lo sens originau dau mot, anarquista v-o comunista, non pas sociau-democrata) ’quò-es v-una aunor: ‘quò vòu dire luitar per un monde melhor, pus juste, sens classas, sens explotacion, sens trabalh alienat. L-èstre socialista vòu pas dire nacionalizar de bicilètas...
 
Enfin, tras que dramatique, tot assomat. Dramatica la conquista de las Americas. Dramatica l’istòria. Dramatiques los dos regimes dictatoriaus brasilians. Pinochet. Videla. Fujimori. L’eqüatorian. Lo paraguaian. L’uruguaian. L’ondurian. Los mexicans. Franco e Primo de Rivera. Salazar. Mussolini. Hitler. Stalin. Mao. La “familha reiala comunista” (!) nòrd-coreana. L’apartheid. Bush. Obama. Las familhas reialas arabas. Vos mainatz, de la misèria umana? Non, ’quò-es pas la misèria umana: ’quò-es l’ànsia per lo poder, per la dominacion, per çò d’absolut: per lo capitau, que! Tots venduts, non pas venduts, que! Dependents daus grops de poder economique, quasi trestots relacionats bei los Estats Units (coma l’Escòla de Chicago). Tots, trestots “au nom dau progrès”, per dessús las vidas de millions de personas; per dessús la vida.
 
Ma, n’ai solhau de las relacions de poder, de l’ambicion, de l’argent.
 
La vida es fòrça pus qu’aquò, e, a l’encòp, dreit pus simpla. N’i a pro de generaus, de polícia, de partits politiques, de jornaus televisats, d’ipotècas, de parlaments, de ministèris de la defensa e de Marlboro, Zara v-o Telefonica. Basta.
 
Sabe que, au fond, me comprenètz.
 
Vos aime “plan”. Poton.