Opinion
Lo nom d’Occitània (III): lo País d’Òc e l’Istme, dos sinonims estetics
Seguida de la setmana precedenta...
Noms principaus e noms segondaris
E mai se lo nom d’Occitània es la forma principala, aquò nos empedís pas d’utilizar de sinonims segondaris que permeton de variar l’estil o de donar de connotacions particularas. Mai d’un país pòrtan de noms segondaris, sovent amb de connotacions poeticas o istoricas:
China (l’Empèri dau Mitan)
leis Estats Units (America, Oncle Sam, leis USA)
Finlàndia (lo País dei Mila Lacs)
Irlanda (Erin, la Verda Erin)
Itàlia (la Bòta)
Japon (lo País dau Soleu Levant)
Swaziland (Ngwane)
Aqueu fenomèn pertòca tanben de regions e de vilas:
Bearn (lo País de las Cantas / lo País dei Cantas)
Lemòtges (la Vila Roja, la Roma dau Socialisme)
Marselha (la Ciutat Focèa)
Tolosa (la Vila Ròsa)
Lo País d’Òc
Lo País d’Òc es un nom agradiu e elegant qu’an agut donat recentament a Occitània, en fasent un parallèl amb lo tèrme vielh la lenga d’òc.País d’Òc e lenga d’òc son d’usatges un pauc complicats mai son valables, a condicion que lei tèrmes Occitània e occitan rèsten lei formas usualas.
Certanei personas, de mens en mens nombrosas aürosament, dison sistematicament lo País d’Òc e la lenga d’òc en refusant lei mots normaus Occitània e occitan, coma s’aquestei darriers contenguèsson un poder oculte, plen de magia negra. En realitat, aquela maniera de parlar, qu’utiliza sonque de noms complèxes (lo País d’Òc, la lenga d’òc) e jamai de noms simples (Occitània, l’occitan), indica la paur de donar au país e a la lenga de noms normaus, donc una existéncia normala. Es un simptòma de la subordinacion nacionala e lingüistica.
Lei desviaments inadmissibles
Avèm vist que lo País d’Òc es un nom perfiechament acceptable ...au singular. Per còntra, lei País d’Òc* (los Païses d’Òc*), quand se dison au plurau, son un nom inadmissible. Aquela pluralizacion es fòrça recenta e artificiala. A pas de pes istoric. Fa un parallèl amb lo tèrme fallaciós e recent dei lengas d’òc* au plurau. Aquelei que dison aquò negan l’unitat e l’existéncia de la lenga occitana.
La França d’Òc* es un autre nom que cau refusar energicament. Aqueu tèrme es fòrça rar, fòrça curiós, e en mai d’aquò, es pas manco necessari de l’utilizar per se far comprene. Es un resultat dau chauvinisme francés. Dins la realitat istorica, Occitània a jamai dependut entierament de França. Aquelei que parlan d’una França d’Òc*, coma l’istorian Fernand Braudel dins son libre L’Identité de la France (L’Identitat de França, 1986-87), assajan de concebre un Exagòn eternau de doas fàcias, una d’òc au sud, una d’oïl au nòrd. Mai aquò correspònd a ges d’unitat culturala reala. Un còp mai, e o direm jamai pron, leis afinitats culturalas e lingüisticas d’Occitània se fan d’en primier amb Catalonha, Aragon e Aguiaina, pas tant amb França.
L’Istme
L’Istme es un tèrme que ven dau grèc isthmos. En occitan, podèm parlar d’un istme, coma nom comun, per designar una zòna de tèrra estrecha entre doas mars, unissent de massas terrèstras pus estendudas. Lo geograf grèc Estrabon, que visquèt aperaquí de 63 abans lo Crist a 19 après lo Crist, utilizèt lo mot istme (isthmos) per descriure lei tèrras que separan la Mar Mediterranèa e l’Ocean Atlantic e qu’unisson la Peninsula Iberica amb la rèsta d’Euròpa.
L’escrivan occitan Enric Espieut, en 1968, dins son libre Istòria d’Occitània, reciclèt lo nom de l’Istme per descriure Occitània. D’efiech, fòrça aspèctes de la cultura occitana, fins a nòstra epòca, s’explican per lei relacions crosadas entre l’Atlantic e la Mediterranèa e entre Euròpa e Ibèria. Donc deuriam far de l’Istme, dau nòstre istme occitan, un nom pròpri amb una majuscula e un sinonim segondari d’Occitània.
Certanei geografs, au servici dau mite nacionau francés, an recuperat lo tèrme istme per parlar de l’espaci exagonau de l’estat francés, en metent Occitània dedins. Mai es una vision contestabla perque l’Exagòn francés estatau forma pas un espaci culturau continú dins l’istòria.
Aquelei que vòlon d’explicas pus detalhadas sus la nocion de l’Istme legiràn lei manuaus classics de Robèrt Lafont coma Petita istòria europèa d’Occitània (2003, ed. Trabucaire) e Clefs pour l’Occitanie (1971 [1987], ed. Seghers); tanben consultaràn lo bèl obratge de l’istoriana Renée Mussot-Goulard, Les Occitans (s.d. 1978, ed. Albin Michel); e mai, de segur, aprofecharàn l’Istòria d’Occitània d’Enric Espieut (ed. Lavit, 1968).
De seguir la setmana que ven...
Noms principaus e noms segondaris
E mai se lo nom d’Occitània es la forma principala, aquò nos empedís pas d’utilizar de sinonims segondaris que permeton de variar l’estil o de donar de connotacions particularas. Mai d’un país pòrtan de noms segondaris, sovent amb de connotacions poeticas o istoricas:
China (l’Empèri dau Mitan)
leis Estats Units (America, Oncle Sam, leis USA)
Finlàndia (lo País dei Mila Lacs)
Irlanda (Erin, la Verda Erin)
Itàlia (la Bòta)
Japon (lo País dau Soleu Levant)
Swaziland (Ngwane)
Aqueu fenomèn pertòca tanben de regions e de vilas:
Bearn (lo País de las Cantas / lo País dei Cantas)
Lemòtges (la Vila Roja, la Roma dau Socialisme)
Marselha (la Ciutat Focèa)
Tolosa (la Vila Ròsa)
Lo País d’Òc
Lo País d’Òc es un nom agradiu e elegant qu’an agut donat recentament a Occitània, en fasent un parallèl amb lo tèrme vielh la lenga d’òc.País d’Òc e lenga d’òc son d’usatges un pauc complicats mai son valables, a condicion que lei tèrmes Occitània e occitan rèsten lei formas usualas.
Certanei personas, de mens en mens nombrosas aürosament, dison sistematicament lo País d’Òc e la lenga d’òc en refusant lei mots normaus Occitània e occitan, coma s’aquestei darriers contenguèsson un poder oculte, plen de magia negra. En realitat, aquela maniera de parlar, qu’utiliza sonque de noms complèxes (lo País d’Òc, la lenga d’òc) e jamai de noms simples (Occitània, l’occitan), indica la paur de donar au país e a la lenga de noms normaus, donc una existéncia normala. Es un simptòma de la subordinacion nacionala e lingüistica.
Lei desviaments inadmissibles
Avèm vist que lo País d’Òc es un nom perfiechament acceptable ...au singular. Per còntra, lei País d’Òc* (los Païses d’Òc*), quand se dison au plurau, son un nom inadmissible. Aquela pluralizacion es fòrça recenta e artificiala. A pas de pes istoric. Fa un parallèl amb lo tèrme fallaciós e recent dei lengas d’òc* au plurau. Aquelei que dison aquò negan l’unitat e l’existéncia de la lenga occitana.
La França d’Òc* es un autre nom que cau refusar energicament. Aqueu tèrme es fòrça rar, fòrça curiós, e en mai d’aquò, es pas manco necessari de l’utilizar per se far comprene. Es un resultat dau chauvinisme francés. Dins la realitat istorica, Occitània a jamai dependut entierament de França. Aquelei que parlan d’una França d’Òc*, coma l’istorian Fernand Braudel dins son libre L’Identité de la France (L’Identitat de França, 1986-87), assajan de concebre un Exagòn eternau de doas fàcias, una d’òc au sud, una d’oïl au nòrd. Mai aquò correspònd a ges d’unitat culturala reala. Un còp mai, e o direm jamai pron, leis afinitats culturalas e lingüisticas d’Occitània se fan d’en primier amb Catalonha, Aragon e Aguiaina, pas tant amb França.
L’Istme
L’Istme es un tèrme que ven dau grèc isthmos. En occitan, podèm parlar d’un istme, coma nom comun, per designar una zòna de tèrra estrecha entre doas mars, unissent de massas terrèstras pus estendudas. Lo geograf grèc Estrabon, que visquèt aperaquí de 63 abans lo Crist a 19 après lo Crist, utilizèt lo mot istme (isthmos) per descriure lei tèrras que separan la Mar Mediterranèa e l’Ocean Atlantic e qu’unisson la Peninsula Iberica amb la rèsta d’Euròpa.
L’escrivan occitan Enric Espieut, en 1968, dins son libre Istòria d’Occitània, reciclèt lo nom de l’Istme per descriure Occitània. D’efiech, fòrça aspèctes de la cultura occitana, fins a nòstra epòca, s’explican per lei relacions crosadas entre l’Atlantic e la Mediterranèa e entre Euròpa e Ibèria. Donc deuriam far de l’Istme, dau nòstre istme occitan, un nom pròpri amb una majuscula e un sinonim segondari d’Occitània.
Certanei geografs, au servici dau mite nacionau francés, an recuperat lo tèrme istme per parlar de l’espaci exagonau de l’estat francés, en metent Occitània dedins. Mai es una vision contestabla perque l’Exagòn francés estatau forma pas un espaci culturau continú dins l’istòria.
Aquelei que vòlon d’explicas pus detalhadas sus la nocion de l’Istme legiràn lei manuaus classics de Robèrt Lafont coma Petita istòria europèa d’Occitània (2003, ed. Trabucaire) e Clefs pour l’Occitanie (1971 [1987], ed. Seghers); tanben consultaràn lo bèl obratge de l’istoriana Renée Mussot-Goulard, Les Occitans (s.d. 1978, ed. Albin Michel); e mai, de segur, aprofecharàn l’Istòria d’Occitània d’Enric Espieut (ed. Lavit, 1968).
De seguir la setmana que ven...
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#9 A jo no'm hè puisheu eth emplec deras duas expression en pormor coma l'èi dit a avant o coma lo sembla a Matieu, tanben que pòt aver duas significacions o donc pas d'ambigüitat. Eths "país d'Òc" que vòu díser "parçans" ena diversitat deras loas expression culturau o dera loa istòria, e per contra "eth país d'Òc" que designa eth espaci lingüistic o era "nacion" se voletz tanben e qu'ei sinonime d'Occitania.
Segur, tath sececionistas que i a per nosta o per vòsta tanben, qu'a ua significacion diferenta e un enjòc diferent en sué emplec mès, tà nosautis, aquerò non deu hèr camalicas, qu'avem plan d'autes ahèrs tà pelejar-nse. E puish, que i a expression coma "eth sud", o "eth meidia" que m'avejan mes pormor qu'ei véger tostemps eth noste país a rapòrt dera geografia francesa quan ei pas dempuish París (eth centre deth monde de qui n'ei quatament eth centre dera França) e arrenegar era nosta especificitat. Dab aquestes tèrmes, que ns'arredusim ath noste praube accent, escaret dera nosta lenca ath exotisme folcloric mès de qui non hè pas seriós tà daubuns emplumats dera capitala e eths loés assimilats.
#8 Per "lo País d'òc" vs. "lei País d'Òc*", ai ja desvolopat d'arguments dins l'article e que respòndon a ta preocupacion. Lei precisi:
— "país" pòt significar "parçan", mai tanben "nacion", e mai "espaci lingüistic"...
— Per desvolopar una vision clara, preferissi donc "Occitània" (singular) o "lo País d'òc" (singular) en relacion amb "l'occitan" (singular) o "la lenga d'òc" (singular).
— Que siá volontari o non, lo plurau non tradicionau "lei País d'Òc*" pòt far pensar au plurau fallaciós "lei lengas d'òc*".
— S'as enjeva de quichar sus lei parçans, basta de dire "lei parçans d'Occitània".
#7 Bota, ne'n siau pas convinçut, mai es bessai perqué m'atrovèri quauquei còps enfrentat a de madurs provençalistas. E aquò, fins ai pus nauteis escalas de l'administracion regionala (cf M. Vauzelle, per exemple).
Per Catalonha, descuerbi çò que me dias. Aviau solament l'impression que la problematica èra exactament la mesma qu'en cò nòstre.
M'as pas respondut a le segonda partida de mon messatge, sus l'emplec de "pais d'òc" au plurau, que per ieu es sinonime de parçan.
#5 "As una fòrça d'auto-conviccion pron impressionanta !"
Es pas d'autoconviccion, son de fachs. Te cau sortir pus sovent Matieu... Passeja-te au País Valencian e a Malhòrca, pronóncia-i lo mot "Catalonha", e veiràs çò que t'arribarà... Lei catalanistas locaus te parlaràn deis atemptats còntra l'editor 3i4, dei menaças de mòrt, etc.
En Provença, en Gasconha e en Auvèrnhe, podèm cridar "Occitània" sens lo mendre risc.
Sabi exactament e precisament de qué parli.
#5 Es verai que "Catalonha" per designar totei lei territòris de lenga catalana es pas un tèrme ben adaptat. Per còntra, amb "Occitània", maugrat çò que pòdon dire certans, que vòlon far creire que designariá Lengadòc solet, lei gents de bòna fe comprenon qu'es lo territòri de la lenga occitana.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari