Aqueste conte es escriut en partir de l’òbra de Felix Arnaudin “Contes de la Gran Lana”. Es la compilacion de tres contes que s’encadenan naturalament atau de ne har pas sonqu’un. En particulèir, s’i trobarà lo qu’es titolat: “Lo pairin”.
 
 
 
Qu’i avè un còp un òmi e una hemna que sudavan la misèria… dempui annadas.
 
Tanben, dempui annadas, ensajavan d’aver mainatges shens i escàser. Dus còps, la hemna estut emprenhada, mes dus còps se perdut los enfants davant de váser.
 
Que i a atau monde que la vita totjorn escana mes vesètz, per eths, lo mei mauaisit, n’èra pas la praubetat, tanpòc la mauescasença: non! Èra la manca de justícia. Pr’amor qu’en dessús de totas las misèrias, i a la manca de justícia. E d’aquò, n’avèvan perdut l’esper…
 
Es atau que, quan arribèt enfin un ninon que pareishèva de voler víver, los pairs se dishuren que pas jamei non diuré víver çò qu’eths viscuren. E decidiren de cercar per lo dròlle un pairin que li puscí balhar la justícia…Òc! Non pas un pairin que desliura la riquessa, ni mei la santat, mes la justícia! Pr’amor qu’en dessús de totas las misèrias, i a la manca de justícia.
 
Donc, lo pair se botèt en camin per anar cercar aqueth pairin e, en tot caminar, de demandar aus que passavan sus la rota…
 
Lo purmèir que rencontrèt èra vestit com un praube, mes egau pareisheva plan onèste. Lo pair li contèt que cercava lo pairin lo mei juste per son dròlle.
 
- “A!” -Dishot l’aut, -“per la justícia, te puirèi benlèu har servici, vèis, que soi lo bon Diu”.
 
- “Bon Diu”…-responut l’òmi-, “s’es tu que hèis la misèria, los rics e los praubes, s’es tu que hès los malauts e los que se pòrtan plan, s’es tu que hès marchar lo monde atau com marcha, ne sas pas arren de la justícia e non te voi pas per pairin de mon dròlle”.
 
E l’òmi de seguir lo camin. En tot caminar, rencontrèt un òmi tot de negre vestit e li contèt l’ahar…
 
- “A!” -dishot l’aut-, “per la justícia, te puirèi benlèu har servici, jo soi la Mòrt, totalament justa per tots e per totjorn…”
 
E l’òmi de soscar davant de parlar… 
 
- “Mòrt, jo voi que siis lo pairin de mon dròlle.
 
- “N’en soi plan urosa”, dishot la mòrt, coma te mercejar?
 
- “N’ic sabi pas per jo”, -dishot l’òmi-, “praube que soi, praube que damorarèi, mes per lo men dròlle, que voi la justícia, per totjorn!”
 
- “Escota l’òmi”, -dishot la Mòrt-, “la justícia que cercas, te la vau amuishar atau que sabis que ma promessa serà tenguda.”
 
E la Mòrt se prenot l’òmi per la man, se lo portèt dens una tuta, açí on lusivan miliers e miliers de calelhs que cadun avèva lo son nivèu d’òli…
 
“Vèis”, -dishot la Mòrt-, “quan l’òli sii acabat, te vèni cuélher, lo moment es arribat d’estancar de caminar suu camin de la vita…A cadun sa reserva e a cadun lo son temps.”
 
E la Mòrt amuishèt dus calelhs de costat:
 
“Aqueste es lo de ton hilh, bien plen que li damora un long camin de har e aqueste es lo ton. Per tu es casí acabat, lèu te vendrèi cuélher, que serà ton torn.”
 
L’òmi qu’espiava de l’un a l’aut lo son calelh casí vuide e lo de son dròlle, casí plen…
 
“Mòrt”, -dishot-, “s’en puiré pas vuidar un chic de mon dròlle dens lo men? De tant que l’avem esperat, vorrí enqüera n’en profièitar un chic.”
 
“Eth n’i veirà pas arren, de tant que li en damòra…”
 
La Mòrt ne responut pas arren, espièt l’òmi, pui lo prenut per la man atau de lo tornar a la pòrta.
 
“Torna-t’en…Qu’aurí bien volut estar lo pairin de ton hilh, mes aquò non se pòt pas mei. Tu, que demandas justícia per lo ton mainatge, es lo purmèir de non pas estar juste dab eth. Cerca donc un pairin dens los òmis se pas jamei tròbas.”
 
E la Mòrt tornèt barrar la pòrta de la tuta, que ne s’es pas jamei oberta dempui.