Tot que cambia, tot qu’evolua, e lo rugbi tanben.
 
Quan disi “e lo rugbi tanben”, be poderí díser “e lo rugbi sustot”, quan sabètz que las règlas deu jòcs se transmudan a contunhar, e quitament au cors d’ua sola sason. La societat tanben vei cambiar las soas règlas, a plasèr, mès segurament.
 
En abriu de 2006 que s’apitèc a Tolosa lo club Tou’Win (un jòc de mot dab to lose, jo tanpauc n’èi pas trobat de tira), ua associacion gay friendly en francés (En occitan: “omotolerant”) o, mei simplament, capabla d’arcuélher jogadors shens a priori de la lor inclinacion sexuau. “Abans, qu’èri complexat, mès lo club m’a permetut d’assumir la mea sexualitat”, ça declarèc Hubert, un deu sòcis. Aquí que sèm plan luenh deus lòcs comuns simplàs e de las clucas ròsas d’Albin de la Gàbia de las Hòlas, sustot au moment de las tumadas e de las mesclanhas dubèrtas.
 
Apracticatge suu terrenh deu Tolosa Atletic Club deu barri de Laforgueta, camisòt néguer, ròse e blanc, ne’us manca pas arren entà foncionar de plan. E las mentalitats de cambiar tranquillament. En octobre de 2012 estoc organizat a la lor iniciativa la quatau edicion d’”Ovalie 2012”, lo purmèr tornei tolerant de França: los Tou’Wins que ganhèn. La Comuna de la vila de Tolosa que balhèc lo son sosteng morau en tot reméter lo trofèu peu JP Makengo, adjunt a la la Diversitat e a l’Egalitat. Ua dobla victòria, òsca los Tou’Wins!!
 
Nòstes gaujós tolosencs ne son pas solets dens aquera quèsta de reconeishença, e pas qu’un pauc. Lo siti american homorugger.com que rencensa tanben en Occitània los clubs de Grenòble: “La Mêlée Alpine” e de Montpellièr: “Los Valents” (en occitan!!) tanvau dins la rubrica “Euròpa”: “los Rebelyons RFC” (Lion), “Les Coqs Festifs” (París) e “Les Gaillards Parisiens” (París) au bèth miei de clubs d’Amsterdam, Copenaga, Lisbona e Brussèlas e de las equipas britanicas. E a la rubrica USA, quina suspresa de’n trobar pas mensh de 20 clubs!! E jo qui cresèvi que l’America èra un èrm rugbistic … Los punts de vista ne cambian pas sonque sus l’omosexualitat.
 
Dens l’istòria de la luta deus omosexuaus per la reconeishença o, au mensh, lo dret a l’indiferéncia dens lo maine deu rugbi, duas personalitats que superan. Lo purmèr s’apèra Gareth Thomas. Aqueste jogador galés talentuós, un deus mei bons de la soa generacion, atlèta-recòrd de seleccions, atlèta-recòrd d’ensais en equipa nacionau, elegit “Mei bon jogaire europenc” en 2005, vencedor de la Copa d’Euròpa dab l’Estadi Tolosenc, de la Copa Anglo-galesa e de la Welsh Premier Division, vencedor deu Gran Chelem 2005, capitani de Galas e deus Lions Britanics, que possedís un deus mei beròis palmarés de la veishiga ovau. Mentre ua entrevista dab lo jornau Daily Mail en deceme 2009, que copa ua tabó en tot parlar liurament de la soa omosexualitat. “Ne vòli pas estar vist com un jogador omosexuau, mès com un jogador de rugbi qui, accesòriament, ei omosexuau”. L’autoritat naturau deu personatge va impausar un respècte totau e las reacions ne seràn pas que positivas dens lo mitan totun pressentit com masclutàs. Guy Novés, lo son ancian apracticaire de l’Estadi Tolosenc, que declararà tot simplament: “Que me’n chauti de la soa sexualitat”.
 
La dusau figura notabla qu’ei l’internacionau anglés campion deu Monde 2013 Ben Cohen. Creator d’ua associacion de luta contra l’omofobia (StandUp Foundation) qu’explica la rason deu son engatjament per ua istòria de las tarriblas qui bremba a totis qu’aqueste combat vau lo còp d’estar miat: “Que’u perdoi au men pair pr’amor de violéncias quan ensajèc de deféner un amic omosexuau qui èra atacat”. La fondacion de Ben Cohen qu’amassa fons entad ajudar los òmis o las hemnas victimas de secutament pr’amor de la lor tendéncia sexuau. L’estremèr anglés, qui’s ditz “defensor de l’egalitat”, qu’entinoèc ua campanha d’eveniments de sensibilizacion titolada “Ua bièra dab lo Ben”. A la question (cruciau): “As dejà observat agís omofòbas dens la toa carrièra au rugbi?” ç’arresponoc clarament: “Non, pas au rugbi. Entad estar aunèste, cresi que los jogadors de rugbi se trufan completament de saber s’ès omo o etero. La mea teoria ei que lo rugbi ei un espòrt hèra inclusiu. Qu’arcuèlha a jogadors de talhas de totas, d’edats de totas, de nacionalitats de totas. Lo sol critèri ei de saber s’ès un bon jogador, e non pas de saber qui ponchas.”
 
En 2011, lo club professionau de XIII de Sheffield, los Eagles, que portèn sus camisòt la frasa: “Homophobia, tackle it!” (L’omofobia, desquilha-la!). Lo Ian Roberts, jogador de XIII passat actor, qui estoc lo purmèr de hèr la soa “sortida deu cabinet” (Coming out of the closet en anglés) estimèc s’ameritavan ua consideracion de las granas. Lo quite Gareth Thomas ça declarèc en seguida: “Que’m hè aunor de hèr partida d’un espòrt qui avança tan activament.”
 
Qui avança activament? Mei qu’aquò: la setau Copa deu Monde omo que’s debanarà a Sidney en 2014. John Eales (Un deus melhors dusaus linhas deu monde, enchafrat Nobody pr’amor que Nobody’s perfect), pairin deu tornei, ça declarèc: “Qu’ei ua demostracion importanta de respècte mutuau e de diversitat, valors qui an tostemps hèit partida deu rugbi”.
 
Çò qui ei dit, qu’ei dit.