Solide, ei ua litòta de díser que los dus mots ne son pas sovent apariats, sustot dens l’esperit deus qui ne coneishon pas lo purmèr. E totun. Quitament se n’i a pas de gran roman coneishut qui hique en scèna l’univèrs de la veishiga ovau, los escrivans qu’an a còps exprimit la lor inclinacion entà l’art mei beròi deu monde dab los lors mots e lor estile pròpis. Vaquí uns exemples deus mei literaris:
 
Françoise Sagan n’ei pas de presentar. L’autora de “Bonjorn, Tristor” e deu proclam qui convidava los sordats francés de desertar mentre la guèrra d’Argeria èra nascuda dens Carcin a Cajarc. De la soa joentut sus l’arriba d’Òlt que guardèc ua passion declarada peu rugbi. Qu’escrivoc: “N’ei pas pr’amor qu’ei violent que lo rugbi m’agrada, mès pr’amor qu’ei intelligent.” O: “Lo rugbi que’s practica sus tela de hons de coratge.”
 
Antoine Blondin ei l’autor de “Un monard per l’ivèrn.”, un escrivan engatjat politicament a dreta e jornalista esportiu dens l’Equipe, e,tà la quau que seguiscoc 27 edicions deu Tour de France. Que partatgèc sa passion entre ciclisme e rugbi. Citacion: “Qu’i a, dens las mans dubèrtas deu sautaire, pregària e desir. Aquera envolada, a còps plea d’elegància, hè un bèth contraste dab l’activitat sovent escuranhosa deus òmis qui son demorats a tèrra.” O: “Lo rugbi, qu’ei purmèr un espòrt estrategic on l’aucupacion de l’espaci suggerís los imatges de patrimòni e de terrador.” O enqüèra: “Un jogador qui pòrta un balon còsta lo son piech harà’s tostemps en davant dens un arrai de sorelh.”
 
Gaston Bonheur, nascut en Aude, èra un escrivan e jornalista pròche deus suberrealistas. Qu’ei eth qui a escrit “Lo Mieijorn avosse volgut” o lo tèxte de la cançon de la cantaira provençau Mirèlha Matthieu “Tiò, qu’èi guardat l’accent”. Ça escrivoc un jorn: “M’agrada, dens lo rugbi, que hasca perdurar, tan plan que mau, de dimenge en dimenge, la nostalgia d’ua cavaleria. M’agradan las soas colors, los sons ahisquets, los sons desfís, los capricis deu balon, lo cant de las victòrias, la rufa leçon de la des·hèita.”
 
Pierre Mac Orlan (Pierre Dumarchey) a balhat lo son nom a un prèmi literari. Acostumat deu cabaret parisenc deu Lapin Agile, qu’escrivoc lo celèbre roman Le Quai des Brumes, botat mei tard sus la tela peu Marcel Carné. De soca picarda e vivent magèrment a París, ça digoc totun un jorn: “Un balon ovau de cuer gras que penetra coma un petit diu ventorrut ed escapadís, un diu qui’s devèva impausar aus sons discípols enlugarnats. Qu’èran joens e la lor imaginacion qu’explorava maines navèths qui n’èran pas mei los de la gimnastica, mès los d’un jòc gaireben sacrat qui prenava ua tau importància dens la lor existéncia que’u calèva comparar a ua sciença de la quau s’aquesissavan per l’estudi e la disciplina los principis purmèrs.” O, mei brac: “Ua sortida de mesclanha, qu’ei, dab lo recul deus imatges de joentut, ua entrada dens la vida.”
 
Jean Giraudoux ei un autor sustot conegut per las pèças de teatre que signéc: Amphytrion 38, la guerre de Troie n’aura pas lieu, o tanben La folle de Chaillot. Que passèc la soa joenessa en Lemosin on, shens de dobte, que coneishoc lo rugbi. Ça digoc: “Ua equipa de rugbi ei compausada de ueit jogadors fòrts ed actius, dus leugèrs e enganaires, quate grans e rapides ed un darrèr, modèle de flegma e de sangfred. Aquò n’ei pas la proporcion ideau entre los òmis?”
 
Kléber Haedens de soca normanda, que’s moriscoc au ras de Tolosa, a Auravila. Clarament engatjat deus costat reialista, qu’ei l’autor d’ua istòria de la literatura francesa, mès tanben de L’Ecole des Parents o “L’estiu s’acaba devath los tilhs” Citacion: Las nòstas brembanças de rugbi que son entà nosautes com medalhas. Au miei deus mei plan estampats, se tròba lo d’ua bala presa per duas mans dens lo cèu, liberada com l’eslambrec au miei apassionat qui tempta autanlèu l’aventura.” O: “Tot çò que la vida exigís de l’òmi se tròba en òrdi dens ua equipa de rugbi.”
 
Raymond Abellio (De nom vertadièr: Jòrdi Solès), nascut a Tolosa, estoc un escrivan e filosòfe gnostic. Autor de “Urós los pacifics” o de la pèça de teatre “Montsegur”, que produsiscoc hèra editoriaus, artícous e conte-renduts filosofics, deus quaus podèm citar: “Lo postulat de l’interdependéncia universau” (!) o “Fondaments de cosmologia” (!!). Aqueste tolosan vertadièr ça escrivoc: “Lo rugbi ei lo sol jòc on l’immobilitat e lo movement s’acaran shens de cès au punt d’equilibre mei instable, mei critic deu lor encontre, çò qui’us constrenh, l’un e l’aute, de s’inventar enganas infinidas.”
 
Mès, solide, qu’èi guardat lo mei bon per la fin, lo som de l’umor irlandés:
 
Oscar Wilde, lo ginhèc dandy autor deu “Pertrèit de Dorian Gray” e de “L’importància d’estar constant”, qui, ne cau pas desbrombar, coneishoc la preson pr’amor de “mors non confòrmas a la morala”, ne vesèva pas benlèu dens lo rugbi sonque un jòc d’Anglés: “Lo rugbi ei un mejan deus bon entad enviar trenta brutàs luenh deu centre-vila.”