Per Miquèu Barís
 
 
Quan arribèt dens lo son purmèir estagi occitan, lo Miquèu n’avut pas d’apréner la lenga.
 
Ja la teneva de son pair e de la sua mair…
 
Egau, podèva pas saber que lo patoés de l’ostau èra la lenga d’una civilisacion autant vielha com rica…
 
Alavetz, qu’aprenut tant com podut, de libe en libe e d’estagi en estagi, atau coma èra de mòda dens la annadas 70. Pertant, dens l’occitanisme d’aqueste temps, las idèias s’escambiavan a pièla e, a còps, de faiçon tinhosa: l’escota de l’aut n’èra pas totjorn la qualitat purmèira.
 
Vos parli d’un temps que se pensava de poder enqüèra cambiar lo monde, d’un temps que la idèias comptavan com la paraula e las discutidas que se perlongavan dinc a boca de nueit.
 
E las discutidas, se las teniva lo Miquèu per fin finau s’i hargar  una plaça…
 
Com hòrt joens d’aqueste temps, que s’avè trobat  una cultura sancèira: un biais de víver, de bastir una vita dab l’occitan com utís de creacion e de pensada.
 
Es pr’aquò que balhèren tant los purmèirs occitanistas: lor temps, lor saber  e lor passion. E de passion ne’n faliva quan lo monde se trufavan de los que parlavan patoés.   
 
Atau, un còp, lo Miquèu s’ensagèt de contar. A la debuta, un conte temeruc, tirat dau desbromb de la literatura orala. Aquestes contes, las gents los pensavan sonque com istoèras per los mainatges: los contes farlabicats de Perrault! E lo public n’en riseva! Contar las istuèras crudas tiradas de la tradicion occitana hasè trufar, un còp de mei…
 
Mes trufa que trufaràs, que podèvan trufar, lo Miquèu seguiva lo son camin.
 
Un jorn, vasut dens lo cap dab una fòrça nava, lo conte s’inventèt solet. S’espeliva una istuèra de uei pr’au monde de uei… L’òbra de Miquèu ne parlava pas sonque  de broishas e de hantaumas. Son libe de poemas s’apèrava Punts d’interogacion: per los qu’inventan un navèth monde, i pas sonque questions.
 
Los contaires d’aqueste temps tornèren  pescar dens la tradicion populara de las velhadas, lo saber de la vita. Saburen reviscolar la causa per los qu’avèvan ràdio e television, saburen aucupar un espaci nau dab un passat millenari: ací se trobava l’aventura occitanista.
 
Generacion experimentau…
 
Passèren las annadas, una tropa d’aqueths joens contaires occitanistas s’alaissèren e acabèren per tot deishar.
 
D’auts se trobèren una plaça segura: lo temps de l’aventura podeva  pas durar totjorn e la joenessa s’eslunhava en tot vàser saunèi…
 
Miquèu, eth,  conta totjorn,  e se las interogacions  damoran, las òbras contunhan de s’espelir…
 
En aqueth Nadau de 2012, ven d’escríver un libe: un long riban pausat sus un mija sègle de vita, de credença umana, de dobte e d’esper. Dab totjorn aquesta fe que lo vòu pas deishar   e que fin finau, es vasuda rason de víver…
 
Un mija sègle d’aventura occitanista, dempui aquesta debuta quan se pensava de reviscolar lo monde vielh, dinc a uei lo dia, quan s’interdisen las pensadas …
 
Un mija sègle es un camin cortet mes pron long per se sheitar e s’espiar caminar. Préner la mesura dau temps per se balhar lo poder de s’endralhar cap a navèras vias…
 
Solide Miquèu! N’am traversat nau lanas!*
 
 
 
_____
*títol deu libe de Miquèu Barís e tanben cançon de rondèu de la Lana Gran
 
 
_____
BARÍS, Miquèu. N’am traversat nau lanas. Letras d’Òc, 2012. 176 paginas. 20 èuros.