Lo princi blanc
 
S’anatz un jorn a Twickenham, lo temple deu rugbi anglés qui n’ei pas mei de presentar, benlèu que’vs poderètz restaurar dens un salon luxuós qui s’apèra Obolensky’s and Wakefield’s. Lo dusau nom que’vs ei benlèu coneishut de plan, qu’ei lo deu celèbre jogador de las annadas 20, Wavell Wakefield, autor de tres Grans Chelèms e de 51 ensais dab l’equipa d’Anglatèrra. Mès lo purmèr demòra drin misteriós. Que sona meilèu eslau, ua raretat dens aqueste univèrs gaireben exclusivament britanic. E totun, qu’ei lo nom deu mei legendari estremèr de l’istòria deu nòste art: Aleksandr Sergeievich Obolensky (Александр Сергеевич Оболенский), “lo princi volant” o tot simplament “Obo” enta’us amics. Lo conde rus modèrne que’s debanèc lo 4 de genèr de 1936.
 
Aqueth dia d’invèrn, ua horrèra impressionanta que s’engrepesís a Twickenham entà l’encontre entre Anglatèrra e los All Blacks qui acaban ua virada de tres mes. Los Anglés, desempuish la debuta de l’existéncia deu jòc, n’an pas jamei podut véncer los Neozelandés, e cadun que’s veng sarrar contra lo son vesin entà véser lo becut de l’Iscla deu Long Crum Blanc devorar la ròsa dab los sons bròcs. Totis qu’an au cap lo sovénguer deus “Invencibles”, l’equipa de Navèra Zelanda qui ganhèc 32 deus 32 encontres qui hascon en Euròpa entre seteme 1924 e heurèr 1925. Dens l’estadi mitic de Londres que podon càber uas 60.000 personas, mès, per miracle de la fisica, de la geometria e deu rugbi, aqueth jorn se comptaràn uns 70.000 entrada pagadas. Ua afluéncia istorica. Lo cèu qu’ei ennublat, la temperatura qu’ei meilèu baisha lhevat dens la arrengadas de l’estadi, lo decòr ei apitat entà la pèça en duas hèitas.
 
Los actors qu’entran. Purmèr los Anglés, tot de blanc vestits, sauteriquents, ua ròsa suu còr. Que córren. Puish, apelhats de néguer dab lo heuç d’argent suu piech, los All Blacks qu’arrivan, segurs d’eths medish, en tot caminar a plaser. Sufís pas que d’espiar los Neozelandés entà véser que la partida s’anóncia de las rufas. Los Anglés auràn de limitar l’auvari, s’ac poden sonque. Au demiei deus experimentats Candler, Cranmer, Gerrard e Hamilton-Hill que s’engulha un curiós personatge, lesc, saure, graciós, de la cabeladura romantica qui aplasura tots los objectius deus aparelhs fotografics. Que s’apèra Aleksandr Obolensky. Nascut a Sent-Petersborg en 1916 dens ua famiha d’aristocratas qui huegèn la revolucion bolchevica, que jòga a Leicester despuish 1934 e que coneish la soa purmèra seleccion en equipa nacionau. Lo son talent qu’estoc remercat pendent dus tradicionaus Varsity Matches quan dehenoc las colors de Oxford contra Cambridge. Elegància e rapiditat. Mentre las presentacions costumèras, lo Princi de Gualas que’u demandèc en tot trufà’s: “De quin dret podètz jogar uei?”. Pr’amor lo nòste Rus n’avèva pas enqüèra la nacionalitat britanica, çò qui, a l’epòca, hascoc pishar hèra shaliva e tinta dens lo mitan rugbistic.
 
L’encontre s’avia. Com pervist, los All Blacks que s’aborrisson a l’assaut de la prauba hortalessa anglesa condemnada a l’avança peus especialistas. Mès aqueth dia de 1936 n’èra pas un jorn com los autes. Los Blancs, investits per ua gràciau divinau, que resistan a la mareja negra. Movuts per la fòrça deu desespèr, los Anglés, dens aquesta debuta de batèsta, que s’i hèn de non pas har arrepèr davant las cargas deus lors redobtats adversaris. Los cavalèrs de la Ròsa que hèn mei plan que de non pas sonque resistir, e lo public, coneishedor, que’us encoratja enta’us balhar hitge. Las minutas be passan, la partida ei equilibrada, purmèra suspresa. Mès totis los qui an encontrat los All Blacks be sabon qu’aquò vos balha un vam desconeishut, lo nhac deu qui’n vòu pas estar engolit shens de preservar lo son aunor. Los Blancs que sauvan uas situacions perilhosas e que s’i escaden d’estancar las duas sagetas negras qui son Oliver e Caughey. L’assisténcia, era, que se’n hè la hèsta. Los Anglés que s’apitan grandosament, mès pas degun ne sap dinc a quan poderàn atau las i cantar haut aus prestigiós visitadors. Quan… En sortida de mesclanha, la veishiga vola de man en man dens la linha des tres-quarts ed arriba dens los braç deu joen aristocrata de Sent-Petersborg. Solet, lo Rus que hè cap au redobtable endarrèr Gilbert, un vertadièr cap e cap dab un taure. Dens ua d’aqueras segondas qui càmbian la cara deu monde, lo public estabosit que vei l’Aleksandr Obolensky dens ua charmatòri digne de la broisha Baba Ïagà deus condes rus har elegantament esvanir lo son adversari e s’escapar de cap a la linha neozelandesa dab ua camada inimitabla, los dus pès arrepujant haut dens la soa esquina. Los 70.000 espectators caupits que’s lhèvan! Ajudat per la soa incredibla rapiditat, arron d’ua corruda hòla de 50 mètres, lo tzar deus terrenhs que’vs enloba aus All Blacks, aus espectators, aus jornalistas e se’n va’vs plantar lo balon en Tèrra Prometuda. L’estadi exulta.
 
Los Anglés, embriagats per aquesta hèita, van contunhar de jogar sus un petit crumòt blanc. Los All Blacks ne serén pas invencibles? E se …, e se …?
 
Mès los visitadors deus antipòdes, solide, n’an pas dit lo darrèr mot. Tròp d’equipas an coneishut aquesta euforia de pensar poder véncer los Invencibles abans de descantar crudèument. Veirém ben …
 
E la partida que torna après un descans plan meritat. La premuda deus All Blacks, picats ed escamusats, que’s hè mei e mei hòrta. Mès los Anglès que’n hèn pas arrerpè. A cada minuta qui passa, lo public de Twickenham qu’i crei un drin mei. La diferéncia de punts n’ei pas pro bèra entad estar segur de’s poder acessar deus gigants de l’emisfèri sud. E los Britanics que hèn embarri deus lor còrs dens un sacrifici suberuman. Los visitadors n’an pas enqüèra marcat arren! A còps, l’espèr que sembra s’esparvolar mès un dehensor en estat d’apesantor, arribat de sabèm pas on, s’i escad de sauvar la patria au darrèr moment. La premuda ei de mau ténguer, los Anglés son dens los lors vint-e-dus mètres. Tanvau la craba d’En Seguin, los locaus qu’espian lo relòtge entà saber se la lor patida va enqüèra perdurar longtemps o se l’aubeta los va sauvar deu lop. Puish, la bala, auherida per Chandler, qu’arriba dens las mans blancas deu Rus blanc deu camisòt blanc. Que s’arretroba dens lo canton dret deu terrenh, au ras de la linha d’ensai anglesa. Que s’estanca, que naseja l’aire com un cosac qui sentís d’on veng lo vent de l’estèpa, puish que s’abriva. Un fintabadaut, un cambiament de pè, ua biscoèta, e vaquí que nòste joen efèbe embroishís un adversari, dus, puish tres. L’estadi que’s pana l’alet. Dab lo son sheisau sens, Obolensky que trauca lo prat verd de Twickenham dens ua diagonau perfèita, de canton dret a canton esquèrra, entornejat per ua aura magica. L’estadi que’s lhèva. L’estadi qu’ugla. La sageta saura que’s trufa beròi deus adversaris mistificats e, tanvau lo hòu deus escacs, se’n va “en regina” devath la tronada frenetica deus 70.000 espectators-shardinas qui ne’s semblan pas de créser. 13-0! Peu purmèr còp Anglatèrra que bat Navèra Zelanda, e gràcias a un dandy inspirat qui n’a quitament pas la nacionalitat idonèa. Que la recebrà un mes mei tard. L’encontre istoric, eth, que s’aperarà d’ara enlà “l’encontre Obolensky”.
 
Après aqueste esplèit istoric, lo joen Aleksandr que coneisherà tres autas seleccions devath la camisa blanca de la ròsa, puish la guèrra que venguerà estancar la carrièra rugbistica deu princi alurat.
 
Tanvau un Saint Exupéry o un Du Manoir, engatjat dens l’armada de l’aire, que coneisherà ua fin tragica “en cèu de glòria” en 1940 après, segon uns testimònis ua darrèra bocla aeriana de las elegantas, a la faiçon de la soa vida sancèra, leugèra e plea de gràcia.
 
Que deishèc lo son nom, en mei d’un salon de Twickenham, ad ua conferéncia annuau, the Obolensky Lecture, ad ua bastida dens lo son ancian collègi, lo Trent College, un prèmi the Prince Obolensky Award, remes au jogador qui representa mei plan lo son esperit, e tanben ua estatua dens lo Cromwell Square d’Ipswich.