L’i siam: après aguer retirat lei tropas francesas d’Afghanistan (coma l’aviá promès), François Hollande es dintrat a de bòn dins l’annada 2013 en declarant la guèrra ais islamistas de Mali. Es luench lo “Flanby” moligàs que jamai aviá de presas de posicion trencadas. S’en 2011 en Libia, França s’èra fach un aunor d’intervenir solament per via aeriana, aqueste còp a pas guaire esitat per engatjar d’ofensivas terrèstras en Mali, mens d’una setmana après lei promièras atacas contra lei rebèlas dau nòrd.
 
Sens tròp perpensar, faire la guèrra ai marrits islamistas (pleonasme?) que respècton ren fòra una virilitat totjorn mau plaçada, es una bòna causa. Mai estant que la natura umana fa que jamai se dona quauquarren per ren, la question s’amerita un pauc mai de reflexion. Perqué donc França s’activa tant per “sauvar” lo regime malian? Impossible d’oblidar que Mali es una anciana colonia francesa e que maugrat l’independéncia de 1960, lei relacions economicas entre lei dos Estats son fòrtas, per pas dire mai. Delà dau fach que pòrtan una ideologia odiosa, leis islamistas e son influéncia granda dins leis afaires de Mali son tanben un dangèr per lo business de França, que vòu a tot fòrt conservar son monopòli dins lo parçan.
 
E quora s’agís de preservar leis interès de la Republica, lei grands partits francés oblidon lèu lei divergéncias. Levat quauquei vòtz a “extrèma gaucha” e lo Dominique De Villepin (que pas mai degun l’escota), totei son excitats a l’idèia de sortir un cop mai lei Mirage e lei fusilhs, au nom de la democracia segur. Pas d’inquietud per lei populacions autoctònas, lo president Hollande en persona nos ditz que lei bombas francesas son largardas “au mètre près” contra lei basas islamistas, una promèssa que siam acostumats d’ausir per temps de guèrra e que se verifica a cada còp! Pasmens en defòra de França, l’intervencion armada en Mali fa pas l’unanimitat. En Argeria particularament, onte una partida de la premsa denoncièt una posicion “coloniala” que mostra qu’es pas acabada la “FrançAfrica”. L’oposicion socialista argeriana, èla, es pas solidària amb seis omològues francés perqué considèra que “tròp sovent, l’urgéncia foguèt un pretèxte per permetre una intervencion estrangèra”.
 
E que dire de la confusion permanenta entre islamistas e toarègs, que se pòu ausir dins lei mèdias? Lei rebèls dau MNLA, que luchan per l’independéncia dau territòri Azawad, an reagit a n’aquela delaracion de guèrra: se dison près a ajudat França en anant a la caça a l’islamista. Per resumir, lei toarègs que se baton dempuèi d’annadas còntra l’Estat malian saràn au costat de França, qu’es venguda sauvar lo regime malian, contra rebèlas islamistas que, èus, son còntra totei, e còntra tot çò que fa la vida en generau. Fan de China, fau seguir! Justament manca pas mai que lei chinés dins aquèu afaire.
 
A l’ora d’ara es donc ben complicat de saupre coma s’acabarà aquèu conflicte. Pasmens sariá estonant de veire l’armada francesa sola (son pas lei tres peluts soldats malians qui l’ajudaràn …) conquesir lo nòrd dau Mali, qu’es mai grand qu’Occitània e qu’amai es un desèrt. La guèrra, perdon, la mission umanitària au Mali podriá èstre un nòu Afghanistan. Mai es pas grèu, totei leis economistas dau monde son d’acòrdi per dire que la guèrra es lo melhor amic de l’economia capitalista. Per aquèu temps de crisi, sariá colhon de passar a costat!