Opinion
Un pauc d’onomastica. Lo pòble occitan existís… l’ai rescontrat
L’onomastica: Qu’es aquela bèstia? es l’estudi dels noms de lòcs (o toponimia) e dels noms d’ostals (o patronimia).
Grand mercés a la literatura podèm aisidament testimoniar d’un pauc mai de mila ans d’existéncia de la sola lenga que siaga vertadièrament nacionala en Occitània: l’occitan.
Los occitans dels sègles passats se’n serviguèron per díser los noms de lòcs e los noms d’ostals. La resulta es que dins l’ensems de las lengas romanicas, l’onomastica occitana es plan originala e se pòt pas confondre amb las de las nacions latinas vesinas (Catalonha, Espanha, França e Itàlia,) quitament se i a de semblanças.
Dins aqueste article me vau subretot centrar sus de noms d’ostals que s’explican sonque se son religats a la practica atestada de l’occitan dempuèi de sègles.
Aquí estant l’abséncia d’un Estat occitan, l’estat civil dels occitans es plan sovent mal ortografiat d’un biais francés e quand l’es pas tròp mal, l’es d’un biais que correspond pas a la nòstra lenga. (cf. los articles del Domergue Sumien).
Un fum de jorns non obrats son d’origina religiosa (subretot crestiana) coma Nadal / Nadau, Pascas, Pentacòsta etc …
I a una fèsta que balha pas dreit a un jorn non obrat e qu’es plan populara en familha es l’Epifània. En Occitània, partènt d’aqueste jorn qu’es generalament un dimenge e duscas a la tota fin de genièr se manja la còca, la corona o lo reiaume e dedins s’i bota un quicomet que li dison la Fava. Lo o la qu’aganta lo tròç de Còca, de Corona o de Reiaume que caup la fava es lo rèi o la rèina e se vei cofat o cofada d’una corona de papier e deu pagar una novèla Còca. L’istòria ditz pas se o fa o se o fa pas.
L’equivalent francés es la Frangipane que los occitans quitament se son pas autonomistas o independentistas li dison la galette parisienne.
A-n-aquel afar de còca (corona o reiaume) son ligats de noms d’ostals coma Rèi,L’Arrèi o Reina. Un L’arrèi que siaguèt mètge militar de las armadas napoleonicas es a l’origina del nom d’un espital de Tolosa.
Los Rèi / Rey, L’Arrèi / Larrey o Reina / Reyne(s) son pas jamai estats Rèi o Reina! benlèu que ne serviguèron un? Rèi, L’Arrèi o Reina son de chafres!
Autres noms d’ostals Fava / Fave o Fabe, Favier o Fabié, Favièra / Fabière(s) o Favière(s), Faval, Favard o Favart, Favarel.
Lo Favièr es aquel que fa venir de favas o que n’a per vendre o per far conèisser e la Favièra es un camp semenat de favas, mas pòt èsser la molher del Favièr.
La Faval es un sinonime de Favièra.
La fava es un lieume que los occitans ne manjan dempuèi plan de temps e los aucèls tanben. Es per aquò que trobam lo patronime Favarèl.
En çò de l’aucelilha lo favard es una raça de colomb aplicat als umans es un barjacaire que tira sul femnassièr.
De que i a de comun entre un ancian capiscòl de la 4a Republica Francesa de soca comengesa e un triple venceire de l’escorreguda automobila París-Dakar?
Es tot simplament lo nom d’un aucelon l’Auriòl. L’òme politic èra lo Vincent Auriol que sortissia de Murèth e l’esportiu es l’Hubert Auriol. Coma fòrça noms d’ostals Auriòl es un toponime que se retròba dins Montauriòl. En occitan i a quicòm qu’es frequent es la forma femenisada d’un patronime o matronime que balha Auriòla / Auriolle.
Un autre triple venceire del París-Dakar es lo René Metge o Mège. Aici avèm un chafre amistós. L’aujòl d’aqueles Mètge devía èsser quauqu’un que coneissía las vertuts medicinalas de las plantas e lo monde lo venían consultar per un pichon problema de santat que podía tocar tanplan los òmes coma las bèstias.
Los franceses quitan pas de dire qu’”amour” es lo mot mai polit de lor lenga. Oblidan sonque de dire qu’es un mot que prenguèron a l’occitan quand venguèron en toristas farà totara uèit sègles amb al cap un gent organizaire de viatges que li disián Simon de Montfort.
En occitan avèm de familhas Amorós / Amouroux, L’Amorós / Lamouroux, sens oblidar las familhas Amat o Amada / Amade.
Siatz omosexuals o eterosexuals o bi, per Sant Valentin e/o lo demai de l’annada aimatz-vos los uns als autres e fasètz-vos de potons tant que volètz, es un biais coma un autre d’emplegar la lenga.
E Poton / Poutou aquò vos ramenta pas un ancian candidat per la presidenciala francesa de 2012? Confessi que lo votèri pas. Lo patronime me semblava mai simpatic que non pas las idèas.
Pichona bibliografia per aprigondir las vòstras recercas en toponimia o patronimia
- NÈGRE, Ernèst. Les noms de lieux du Tarn. Vent Terral
- ASTOR, Jacques. Dictionnaire des noms de familles et noms de lieux du Midi de la France. Éditions du Beffroi 76 €
- MISTRAL, Frederic. Lou Tresor dóu Felibrige ou Dictionnaire Provençal Français
Grand mercés a la literatura podèm aisidament testimoniar d’un pauc mai de mila ans d’existéncia de la sola lenga que siaga vertadièrament nacionala en Occitània: l’occitan.
Los occitans dels sègles passats se’n serviguèron per díser los noms de lòcs e los noms d’ostals. La resulta es que dins l’ensems de las lengas romanicas, l’onomastica occitana es plan originala e se pòt pas confondre amb las de las nacions latinas vesinas (Catalonha, Espanha, França e Itàlia,) quitament se i a de semblanças.
Dins aqueste article me vau subretot centrar sus de noms d’ostals que s’explican sonque se son religats a la practica atestada de l’occitan dempuèi de sègles.
Aquí estant l’abséncia d’un Estat occitan, l’estat civil dels occitans es plan sovent mal ortografiat d’un biais francés e quand l’es pas tròp mal, l’es d’un biais que correspond pas a la nòstra lenga. (cf. los articles del Domergue Sumien).
Un fum de jorns non obrats son d’origina religiosa (subretot crestiana) coma Nadal / Nadau, Pascas, Pentacòsta etc …
I a una fèsta que balha pas dreit a un jorn non obrat e qu’es plan populara en familha es l’Epifània. En Occitània, partènt d’aqueste jorn qu’es generalament un dimenge e duscas a la tota fin de genièr se manja la còca, la corona o lo reiaume e dedins s’i bota un quicomet que li dison la Fava. Lo o la qu’aganta lo tròç de Còca, de Corona o de Reiaume que caup la fava es lo rèi o la rèina e se vei cofat o cofada d’una corona de papier e deu pagar una novèla Còca. L’istòria ditz pas se o fa o se o fa pas.
L’equivalent francés es la Frangipane que los occitans quitament se son pas autonomistas o independentistas li dison la galette parisienne.
A-n-aquel afar de còca (corona o reiaume) son ligats de noms d’ostals coma Rèi,L’Arrèi o Reina. Un L’arrèi que siaguèt mètge militar de las armadas napoleonicas es a l’origina del nom d’un espital de Tolosa.
Los Rèi / Rey, L’Arrèi / Larrey o Reina / Reyne(s) son pas jamai estats Rèi o Reina! benlèu que ne serviguèron un? Rèi, L’Arrèi o Reina son de chafres!
Autres noms d’ostals Fava / Fave o Fabe, Favier o Fabié, Favièra / Fabière(s) o Favière(s), Faval, Favard o Favart, Favarel.
Lo Favièr es aquel que fa venir de favas o que n’a per vendre o per far conèisser e la Favièra es un camp semenat de favas, mas pòt èsser la molher del Favièr.
La Faval es un sinonime de Favièra.
La fava es un lieume que los occitans ne manjan dempuèi plan de temps e los aucèls tanben. Es per aquò que trobam lo patronime Favarèl.
En çò de l’aucelilha lo favard es una raça de colomb aplicat als umans es un barjacaire que tira sul femnassièr.
De que i a de comun entre un ancian capiscòl de la 4a Republica Francesa de soca comengesa e un triple venceire de l’escorreguda automobila París-Dakar?
Es tot simplament lo nom d’un aucelon l’Auriòl. L’òme politic èra lo Vincent Auriol que sortissia de Murèth e l’esportiu es l’Hubert Auriol. Coma fòrça noms d’ostals Auriòl es un toponime que se retròba dins Montauriòl. En occitan i a quicòm qu’es frequent es la forma femenisada d’un patronime o matronime que balha Auriòla / Auriolle.
Un autre triple venceire del París-Dakar es lo René Metge o Mège. Aici avèm un chafre amistós. L’aujòl d’aqueles Mètge devía èsser quauqu’un que coneissía las vertuts medicinalas de las plantas e lo monde lo venían consultar per un pichon problema de santat que podía tocar tanplan los òmes coma las bèstias.
Los franceses quitan pas de dire qu’”amour” es lo mot mai polit de lor lenga. Oblidan sonque de dire qu’es un mot que prenguèron a l’occitan quand venguèron en toristas farà totara uèit sègles amb al cap un gent organizaire de viatges que li disián Simon de Montfort.
En occitan avèm de familhas Amorós / Amouroux, L’Amorós / Lamouroux, sens oblidar las familhas Amat o Amada / Amade.
Siatz omosexuals o eterosexuals o bi, per Sant Valentin e/o lo demai de l’annada aimatz-vos los uns als autres e fasètz-vos de potons tant que volètz, es un biais coma un autre d’emplegar la lenga.
E Poton / Poutou aquò vos ramenta pas un ancian candidat per la presidenciala francesa de 2012? Confessi que lo votèri pas. Lo patronime me semblava mai simpatic que non pas las idèas.
Pichona bibliografia per aprigondir las vòstras recercas en toponimia o patronimia
- NÈGRE, Ernèst. Les noms de lieux du Tarn. Vent Terral
- ASTOR, Jacques. Dictionnaire des noms de familles et noms de lieux du Midi de la France. Éditions du Beffroi 76 €
- MISTRAL, Frederic. Lou Tresor dóu Felibrige ou Dictionnaire Provençal Français
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
E un bèl article de mai car Gèli!
Que serián polits los nòstres noms d'ostal amb la bona ortogràfia!
Ramentarem que regularament los servicis de registracion civila fan d'empachas pels petits noms tròp "occitans".
E de segur cambiar son quiti patronim per lo meteis patronim occitanizat es fòra de question segons la legislacion coloniala francesa.
Per memòria, la lei catalana permet als ciutadans de cambiar lors noms per las formas catalanas. E aqueste dreit s'aplica als occitans del Val d'Aran per la formas occitanas:
"Llei 1/1998, de 7 de gener (DOGC 2553, del 9, i BOE 36, d'11
de febrer), de política lingüística. Articles 17 i 19 i diposició
addicional 2a.
1. Són1. Els ciutadans i ciutadanes de Catalunya tenen dret a l'ús de la forma normativament correcta en
català de llurs noms i cognoms i a incloure la conjunció "i" entre els cognoms.
2. Les persones interessades poden obtenir la constància de la forma normativament correcta en català
de llurs noms i cognoms en el Registre Civil, qualsevol que en sigui la data de la imposició, per simple
manifestació a la persona encarregada, amb aportació dels documents que n'acreditin la correcció
lingüística, els quals s'han d'establir per reglament.
3. Aquesta norma és aplicable als noms i als cognoms aranesos respecte a la normativa lingüística
aranesa."
En conclusion nos distrairem de comparar l'estat de la democracia entre Catlonha e França...
Una prezisión: as nazions bizinas (e sobre tot á libel d'a enfluyenzia mutua de luenga e cultura) d'Oczitana encluyen a Aragón. Si femos a distinzión entre España e Cataluña, ye pertinén fer-la singularizando tamién Aragón. Por o demás, norabuena por o sobrebuén articlo.
Esprisions
#1
La fotò es parlanta, mas pas meuna. Es la causida de Jornalet ........
Òsca per l'artícou !
E la fòto, on èra presa ? I a un panelòt atau a Fonsòrbas, lo camin de Picatalent ei un camin que tira de cap a Plasença deu Toish. Ei aqueste ? Que s'i sembla hèra.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari