Perseguissi aicí la tematica de mon article precedent: la matèria manca pas e se podèm demandar quasi cada jorn quina serà la “bòna novèla” a l’encòntra dei femnas, que nos farà rire, nautrei femnas. Un umorista encara mai desopilant que Daniel Morin e consòrts citats lo còp passat? Un violaire de femna en garriga (mai “un viòu qu’aurà pas mau tornat en assassinat” ^[1] coma diguèt l’inefable procureire-adjonch de Nimes a prepaus d’una enena victima)? Una lei novèla en Egipte ò en Tunisia, que fa encara mai recular lei femnas? Una torista violada per 4 òmes en Índia que farà explosar un còp de mai sa reputacion de país onte se viòla lo mai en tota impunitat? Iran que veirà encara de femnas lapidadas, ò d’avocatas dei drechs de l’òme engabiadas?  Ò la proposicion recenta d’un imam saudita de “velar lei filhetas tre 2 ans coma aquò temptaràn pas leis òmes” (sic!!!). E per lei fètus filhas, de qu’es previst per pas temptar lo radiològ que fa l’ecografia? Ò lo refús dei fraires Musulmans d’Egipte de veire aplicar la resolucion de l’ONU còntra la violéncia facha ai femnas perque “es còntra lo Coran eaquò menariá a la descasença totala de la societat” (resic!!!)? Seriá pas puslèu lo contrari, obscurantistas violents que menatz a la descasença de totei lei país que tenètz? Ò la resisténcia ferona a aquesta resolucion de la part de l’Iran, lo Vatican e la Russia, superbament units dins un front conservator?
 
Orrors jornalieras donc, qu’a costat lo sòrt dei Europèas sembla de segur d’una doçor arcadiana… Aprèp m’èstre interessada a l’invisibilitat deis autoras occitanas dins leis antologias (au melhor 2 femnas sus 60 autors!) que me menèt a far de recèrcas sus aqueleis escrivanas invisiblas (que degun me faguèt legir en cors publics de provençau per exemple)^[2], me siáu interessada a la visibilitat dei femnas dins lei bastiments e luòcs publics.
 
En region Lengadòc-Rosselhon, sus 115 licèus ... 5 % pòrtan un nom de femna^[3]. Per lei collègis, percentatge quasi similari amb 6%, e per lei mediatècas/bibliotècas, es una vertadiera invasion de femnas amb una pujada a 10 % (per lei bastiments batejats d’un nom de personalitats). Avèm de segur demieg toteis aquelei patronims de doblons/triplets d’Emili Zola, Victor Hugo, Albèrt Camus, Diderot, etc.;  mai non, pas mai de 6 % de femnas SVP, per pas polluir leis uelhs e raubar la plaça “a quau de drech”, foguèsse ja onorat mantun còp dins la region. Lo veu simbolic tant eficaç que lo veu de teissut…
 
Un exemple encara mai escandalós es lo Licèu Joan Monnet de Montpelhier. Sa façada es adornada de placas d’inòx traucadas ambe de noms de personalitats importantas dins lo monde deis arts e sciéncias (escrivans, pintres, sabents, musicians, cineastas, etc.). Prenguèri un jorn lo temps de legir lei 1300 noms (72 placas de 18 noms en mejana a quicòm près) retenguts per lo cabinet d’arquitèctes: coma disiá la Sévigné, “vos lo doni en cent, vos lo doni en mila”: 22 femnas (vingt e doas… a l’escala mondiala!) sus 1300 noms! En admetent que n’ague obligat doas o tres que son nom estrangier m’èra inconegut coma nom de femnas, lo percentatge de l’escòrna pulveriza aicí un recòrd absolut. Escriguèri evidentament au cabinet de l’arquitècte montpelhierenc Francés Fontés … que me faguèt una responsa a tombar de cuòu: drech dins sei bòtas, segur de sa causida bòrd que correspond a la realitat objectiva çò ditz (!): “cette énumération majoritairement machiste et sexiste n’est que le reflet d’une honnêteté historique”,  “les femmes dans l’histoire n’ont eu qu’une part relative dans les créations mineures que sont celles des arts, de la littérature, des sciences”, “Pour magnifier cet être superlatif qu’est la femme, j’avais eu l’intention de citer 1300 noms de femmes aux foyers qui ont été les vrais créatrices de nos civilisations”. E mai Petain que naseja ò alara l’ironia la plus infècta, anatz saupre…Vaquí donc un masclàs vesedoirament inculte sus lo subjècte, mai prenent pasmens son incultura coma mesura-escandalh de la realitat objectiva. Dins ma responsa a sa responsa, li faguèri remarcar qu’esperavi que sei calculs en arquitectura èran un pauc mai “betons” que son rasonament pietadós. Tot li rapelant que lei femnas foguèron de tot temps ostracizadas, donc oblidadas deis antologias de qué que siá (literàrias, scientificas^[4], artisticas, etc.), çò que permet pas de conclure per tant que n’i aviá pas d’activas dins lei domenis sus-dichs. E qu’a l’ora d’Internet qu’enfin lei rend vesedoiras, es inexcusable de pas s’èstre entresenhat per modificar son incultura. Li mandèri donc 80 noms de femnas francesas celebressimas (tots domenis)^[5], tot lo felicitant de son objectivitat e de son polit trabalh de pedagòg que li permet d’afichar sens vergonha solament 22 noms de femnas sus 1300 (1,6%) sus la façada d’un licèu mixte^[6]. Ò coma practicar l’ensenhament subliminau de l’inferioritat dei femnas ais escolans… Coma dins lei libres d’ensenhaments en generau, onte la valorizacion de l’enfant mascle s’estaloira a plenas paginas e inculca de ròtles ben sexistas tre l’enfància. Valorizacion qu’es, pièger encara, practicada en familhas (a la drolleta lei tascas mainatgieras obligatòrias, au drollet tot çò mai “nòble” e dispensat de metre/levar la taula).
 
Que n’es dau costat dei carrieras de Montpelhier? Lo desastre tanben: sus a pauc près 600 carrieras portant un nom de personalitats, 46 solament onoran una femna (a quicòm près totjorn, siá 7,7 %). Amb de causidas mai qu’estonantas: pas de scientificas mai de personalitats dau showbiz (paure societat contemporanèa que pòrta au pinacle sei cantaires de varietats e artistas de cinèma!) e una abséncia generalizada dei personalitats localas, per subrepés. Situacion melhora endacòm? Que non, ailàs! La geografa italiana Maria Pia Ercolini faguèt lo meteis constat per lei noms de carrieras de Roma: 3,5% solament amb de noms de femnas. Mandèt donc la campanha “Toponomastica femminile” per alertar lei politics. A Paris, la proporcion es tant escandalosa: 166 noms de femnas sus 6 365 carrieras, siá 2,6%^[7]. Mai fins a 1975, ren que de noms de femnas per lei ciclòns: òc, per aquò, siam bònas a “onorar”!^[8] Quin mesprètz estaloirat per la mitat de l’umanitat!^[9]
 
Mai una bòna bòna novèla pasmens, per pas dire estrambordanta: “Louer son ventre pour faire un enfant ou louer ses bras pour travailler à l’usine, quelle différence?” (Pèire Bergé 16/12/12). Vertat. Aquela va esclargís l’avenidor dei femnas sens emplec. P. Bergé a d’alhors dubert tot d’una un burèu d’embaucha LVF (Locacion Ventres Femnas… e non LVMH, Loís Vuiton Moët-Hennessy) ambe ofèrtas d’emplec: “LVF cèrca ventres de femnas pas tròp aflaquits, pas tròp servits, pas tròp de refeccions interioras, per i garar momentaneament ovuls fegondats, pendent 9 mes au plus mai.  - Fòto dau ventre de fàcia e de perfil, e fòto de la tèsta de la portaira de ventre exigidas - Clausas particularas: pèu clara, peu pas tròp frisat ni tròp negre ni rossèu, accent pas tròp marcat.  Retribucion de discutir, en foncion de l’estat dau ventre e de la cara de la portaira. CDD renovelable si satisfaccion.Mandar letra de motivacion - Avís! Dorsiers dei ventres de mai de 30 ans eliminats directament”. Lei clientas fortunadas, perfiechament entretengudas que son (mai que s’enuejan un pauc a l’ostau), se son ja inscrichas en massa de tot segur, per permetre de garar generosament dins son ventre l’ovul fegondat per una familha paura (per lo quart dau prètz costumier), qu’es ben conegut, i a tot plen de ventres rics per logar a disposicion dei paures, e non lo contrari. La bassa mercandizacion dei còrs au nom “dau drech a l’enfant”… ò quand un ventre de femna^[10] es pas mai considerat qu’una usina de veituras, un locau desincarnat per ramosar d’aisinas, tot aquò per respondre au mercandatge dau “desir d’enfants a tot prètz”; coma l’associacion Arca de Zoè, que traficava/raubava de faus orfanèus en Africa. Mercé Pèire Bergé per vòstre respècte dei femnas e de son ventre usinier: nos avètz fach plorar d’emocion per tant “d’egalitat sexuala” ben sentida!
 
Mai encara una autra, tant estrambordanta… En febrier de 2013, lo govèrn a comunicat larg larg sus una modificacion de lei,  vertadierament revolucionària per lei femnas, que nos va cambiar la vida: an abrogat una lei deis annadas 1800 (modificada en 1892 e 1909) qu’enebissiá ai femnas de portar un pantalon, levat en bicicleta e a cavalòt!! Foguèt segur jamai abrogada, mai plus aplicada despuei de lustres tanpauc. Quina victòria primordiala, esperada despuei tant de temps! Òsca au govèrn qu’a sachut s’atacar enfin ai mesuras d’urgéncia en favor dei femnas e d’o aver trompetejat tant fòrt, a bòn drech anar! E mai lei mercants de braias se fretan lei mans, que va far montar subte la demanda.
 
L’autra urgéncia de reglar èra la “débaptisation des écoles maternelles car le nom est trop genré”,  çò diguèt una deputada (òc, òc, una femna!). Lo respècte de la lei “a trabalh egau salari egau” serà examinat deman en 2050, e lo sòrt dei femnas batudas, ò maridadas de fòrça, ò excisadas ò escafadas/denegadas/fantaumejadas sota un veu, e mai sus lo sòu francés e en quantitat exponenciala, deman en rèire en 2080.
 
E mai definitivament sens emplec dau costat de la GPA, la femna “avançada en temps” que siáu (e non “vièlha”, per decision ministeriala), vestida de braias en tota legalitat (per decision ministeriala), per anar quèrre ma felena a “la premiera/pichona escòla” (non genrada, per decision ministeriala), se sente d’un còp liberada d’a fons e leugiera coma parpalhon. Francament, m’auriá desagradat de morir sens aver viscut aquò: auriáu mancat quicòm de revolucionari per la causa dei femnas! “Òm avança, òm avança, òm avança, aquò’s una evidéncia, òm avança, òm avança” disiá un cantaire…  De reculons?
 
_____
 
^[1] Rapèli l’evidéncia: perqu’una causa “tòrne mau”, fau que comence ben (una passejada que torna mau, una fèsta que torna mau). Mai un viòu, per definicion, es ja quicòm de “mau tornat”!! Per lo procureire, pas tant qu’aquò fin finala… que n’i a que s’acaban pas forçadament per un assassinat.
 
^[2] E mai per lei trobairitz, i a d’autors òmes per escriure que “objectivament” (“tot lo monde s’acòrda a dire que…” (sic)) escrivon mens ben que lei trobadors çò que justifica de leis oblidar dins leis antologias. Quau vòu negar son chin… Per lei faseires d’antologias contemporanèas, sabèm pas “la bòna rason objectiva” que se son donada… L’antologia facha per lo Pen Club dins leis annadas 1980, se seleccionèt quauquei mediocràs bravament oblidats despuei, se retenguèt tanben de simplas traduccions d’òbras estrangieras, consentiguèt a dubrir la pòrta solament a Marcèla Drutèl. Calelhon, Clardeluno, Loïsa Paulin, Marcèla Delpastre, Farfantello, etc.: inconegudas au batalhon, ais escobilhas de l’istòria! 
 
^[3] Entresenha porgida per Teiric Bec que mercegi per sa contribucion a la denonciacion de l’ostracisme envèrs lei femnas. Nos fasiá remarcar qu’a Montpelhier, i pas un solet bastiment public en l’onor de Maria de Montpelhier (qu’a solament una avenguda).
 
^[4] Veire lei dificultats immensas rescontradas socialament per lei matematicianas francesas ai sègles passats. E veire lei testimoniatges actuaus dei femnas scientificas: totjorn lo meteis ostracisme, totjorn l’obligacion de ne faire dos còps mai per provar que… . Cf. tanben lo Prèmi dau masclista 2012 qu’ai citat dins mon article precedent, a l’encòntra d’una magistrata.
 
^[5] E mòrtas exclusivament. Sa tiera teniá de personas en vida, que… lei Beatles!! Au panteon de l’umanitat, coma Maria Curia! Se vei que lo nivèu requesit per dintrar dins la tiera de l’arquitècte èra impietadós per lei femnas mai d’un laxisme estonant per leis òmes. Mai es totjorn “de l’objectivitat scientifica”. Ma tiera de 80 seriá donc montada aisidament a 200 en tenent compte dei femnas viventas francesas celebressimas. Parlem pas en comptant lei femnas dau monde tot. Mai es coma en politica sus lei listas d’eligibles: fa dintrar una femna es escobar un òme. In-to-le-ra-ble macarèu!
 
^[6] Espèri la segonda responsa de nòstre arquitècte tant cultivat e pas brica masclista, bòrd que o ditz.
 
^[7] Entresenhas donadas per lo magazine Marie Claire de Junh de 2012. Sabi pas se per Roma coma per Paris lo nombre foguèt calculat sus lei carrieras en totalitat ò aquelei nommadas per un nom de personalitats solament (çò qu’es ma causida). Se compti lei noms en totalitat, lo percentatge per Montpelhier es donc encara mendre. E i a mai de noms de plantas que de femnas…
 
^[8] En seguida d’una peticion dei femnas americanas, ara es l’alternància per nommar lei ciclòns… Mai a  fougut una repotegada! Que dins lei mentalitats, l’incarnacion d’una catastròfa naturala non pòt èstre qu’una femna; ideologia que rejonh lei provèrbis occitans onte la femna es dangierosa coma la tempèsta, la mar, etc. Aprofiechi per saludar l’iniciativa dau director novèu dau Cirdòc de Besiers que va faire afichar sus la façada de retrachs de femnas, essent que i aviá que d’òmes fins ara qu’i senhorejavan. L’arquitècte nos explicariá segurament que correspond a la realitat objectiva istorica…
 
^[9] S’agís pas evidentament d’exigir 50%... Mai entre la paritat matematica rigorosa qu’a pas de sens e un 3% mespresós au plus mai , i a un valat de sexisme… qu’es pas lèst d’èstre comolat.
 
^[10] Que i ague de candidatas càmbia ren de ren a l’etica…