Opinion
Los cotèls dins l’esquina: sceneta de politica-ficcion
Tèxte legit
La scèna se passa al Palais Presidencial, dins lo burèu del president.
Lo president es assetat al siu secretari e escriu. Es miegjorn manca dètz minuts. Un uissièr dobrís la pòrta, fa dos passes al dintre del burèu, se posiciona de perfil. Es regde, gaireben a l’atenda
UISSIÈR:
(Gaireben en cridar)
Sénher Primièr Ministre: Sénher Jean-Marc Arald!
(Sortís)
JEAN-MARC ARALD:
(s’avança fins a 5 o 6 passes del president e s’immobiliza) Bonjorn Sénher President!
FRANÇOIS ZÉLANDE:
(se lèva e tòca la man del siu Primièr Ministre per dessús lo secretari. Puèi fa un signe per lo convidar a s’assetar. El tanben s’asseta dins son cadieral, gaireben en se daissar tombar)
Vos grandmercegi d’èsser vengut tant rapidament. I a una question que me tafura e vist lo miu nivèl de popularitat catastrofic, vòli qu’al govèrn aqueste còp parletz totes d’una meteissa votz! Es pas que la question siá importanta, mas vòli èsser segur que serem pas destorbats sus aquesta questioneta qu’es pas res mai qu’una colhonada.
JEAN-MARC ARALD:
E de quina question me parlatz aquí Sénher Président?
FRANÇOIS ZÉLANDE:
De la question de las lengas regionalas.... Del patoés s’aimatz melhor! Gaireben cada jorn m’arriban de nòtas dels mius servicis que fan estat que mantun parlamentari, mantuna associacion son a voler nos metre la pression per qué fagam ratificar la Carta Europèa pels patoeses. Arrèstan pas de dire qu’èra lo miu engatjament numèro 56. Vertat qu’es qu’o aviái promés, mas s’òm s’arrestava a totas las messorgas que disèm per ganhar una eleccion. (Soritz)
JEAN-MARC ARALD:
Qu’esperatz de ieu e del miu govèrn Sénher President?
FRANÇOIS ZÉLANDE:
O vos dirai, mas çò primièr vos vòli aquí exprimir lo punt de vista de l’Estat que ieu representi: LA LENGA DE FRANÇA ES LO FRANCÉS! Punt final. Es pas question de tornar metre aquò en causa! Vòli pas ausir parlar de balhar quin estatut especial a d’unes baragouins e autres charabiàs! Serà pas question que ieu lo President François destrusisca l’òbra de totala francizacion del país iniciada pel rei François!
JEAN-MARC ARALD:
Sus aqueste punt vos seguissi a cent del cent Sénher President.
FRANÇOIS ZÉLANDE:
Bon, excellent! Es fòra de question que cap de ministre aja un autre punt de vista. Susvelharètz especialament lo Manuel Vaja. Voldriái pas que tòrnesse parlar son dialècte a la TV, coma ja o avèm vist: aquò fa pas bon genre venent d’un ministre.
Sénher Primièr Ministre, aquí lo plan qu’ai decidit: farem pas res pel patoés en tot donar l’impression que trabalham coma de buòus. Primierament per la ratificacion, direm que podem pas res far de per l’abséncia d’un consens politic que nos empacha de cambiar la constitucion. De segur aquò val a non pas téner lo miu engatjament del programa. Doncas per far engolir aquò demandarètz a la manhaga qu’avètz mes a la Cultura, la Firubetti, d’organizar una commission amb qualques representants d’aqueles sabirs. Farètz creire qu’es pas grèu çò de la ratificacion e que podem far melhor sens ratificar! Explicarètz que tot aquò marcharà amb las nòvas competéncias de las regions. Dobrirètz qualques pòstes de mai al CAPES e cadun se calharà: los elegits, los professors e las associacions.
Ah important: se i a d’elegits que se planhisson, lor rementarètz que cal que se calhen se vòlon tornar trapar una investitura a las eleccions que venon: vòli pas ausir cap de romegaire. Tot aquò nos farà ganhar de temps, fins a la fin del miu mandat.
Quin es lo vòstre vejaire, Sénher Primièr Ministre?
JEAN-MARC ARALD:
Sénher Président, crenti que i aja un brave malcontentament. Pensi al monde que defendan l’occitan e lo catalan: se foguèsse independenta Catalonha, aquò poiriá cambiar la donada. Aquò los fariá créisser d’alas contra l’estat se d’aventura l’estat fa pas res per las lengas.
FRANÇOIS ZÉLANDE:
Los occitans me disètz? Mas, pauròts d’eles Sénher Primièr Ministre! Los occitans los tèni dins la pòcha! M’an decorat de la crotz occitana! M’an declarat “Sòci d’Onor d’Occitània”. Fa d’annadas que de tot biais vòtan per nosautres. Son manhacs coma tot. Son pas eles que nos pausaràn problèma! Es simple: demandan gaireben pas res o pauc se’n manca. Se lor donam pas res, aquò farà pas cap de diferéncia! Non, non, o veirètz: nos fotràn una patz, non pas reiala, senon republicana. Anem Sénher primièr Ministre, acabarem aquí. Vos daissi reglar tot aquò. Ja fa 5 minutas que parlam d’aquò e l’anuèg me pren. Ja es ora de dinnar: recèbi per manjar unas joves jornalistas e un parelh d’actrises. Demoratz manjar amb nosautres çò me pensi?
(Se lèvan e sortisson del burèu)
FIN
–––––––––––-
Aürosament, aquò es sonque una marrida sceneta fictiva, totalament imaginada. Rendam-nos compte de çò qu’avèm evitat!
UISSIÈR:
(Gaireben en cridar)
Sénher Primièr Ministre: Sénher Jean-Marc Arald!
(Sortís)
JEAN-MARC ARALD:
(s’avança fins a 5 o 6 passes del president e s’immobiliza) Bonjorn Sénher President!
FRANÇOIS ZÉLANDE:
(se lèva e tòca la man del siu Primièr Ministre per dessús lo secretari. Puèi fa un signe per lo convidar a s’assetar. El tanben s’asseta dins son cadieral, gaireben en se daissar tombar)
Vos grandmercegi d’èsser vengut tant rapidament. I a una question que me tafura e vist lo miu nivèl de popularitat catastrofic, vòli qu’al govèrn aqueste còp parletz totes d’una meteissa votz! Es pas que la question siá importanta, mas vòli èsser segur que serem pas destorbats sus aquesta questioneta qu’es pas res mai qu’una colhonada.
JEAN-MARC ARALD:
E de quina question me parlatz aquí Sénher Président?
FRANÇOIS ZÉLANDE:
De la question de las lengas regionalas.... Del patoés s’aimatz melhor! Gaireben cada jorn m’arriban de nòtas dels mius servicis que fan estat que mantun parlamentari, mantuna associacion son a voler nos metre la pression per qué fagam ratificar la Carta Europèa pels patoeses. Arrèstan pas de dire qu’èra lo miu engatjament numèro 56. Vertat qu’es qu’o aviái promés, mas s’òm s’arrestava a totas las messorgas que disèm per ganhar una eleccion. (Soritz)
JEAN-MARC ARALD:
Qu’esperatz de ieu e del miu govèrn Sénher President?
FRANÇOIS ZÉLANDE:
O vos dirai, mas çò primièr vos vòli aquí exprimir lo punt de vista de l’Estat que ieu representi: LA LENGA DE FRANÇA ES LO FRANCÉS! Punt final. Es pas question de tornar metre aquò en causa! Vòli pas ausir parlar de balhar quin estatut especial a d’unes baragouins e autres charabiàs! Serà pas question que ieu lo President François destrusisca l’òbra de totala francizacion del país iniciada pel rei François!
JEAN-MARC ARALD:
Sus aqueste punt vos seguissi a cent del cent Sénher President.
FRANÇOIS ZÉLANDE:
Bon, excellent! Es fòra de question que cap de ministre aja un autre punt de vista. Susvelharètz especialament lo Manuel Vaja. Voldriái pas que tòrnesse parlar son dialècte a la TV, coma ja o avèm vist: aquò fa pas bon genre venent d’un ministre.
Sénher Primièr Ministre, aquí lo plan qu’ai decidit: farem pas res pel patoés en tot donar l’impression que trabalham coma de buòus. Primierament per la ratificacion, direm que podem pas res far de per l’abséncia d’un consens politic que nos empacha de cambiar la constitucion. De segur aquò val a non pas téner lo miu engatjament del programa. Doncas per far engolir aquò demandarètz a la manhaga qu’avètz mes a la Cultura, la Firubetti, d’organizar una commission amb qualques representants d’aqueles sabirs. Farètz creire qu’es pas grèu çò de la ratificacion e que podem far melhor sens ratificar! Explicarètz que tot aquò marcharà amb las nòvas competéncias de las regions. Dobrirètz qualques pòstes de mai al CAPES e cadun se calharà: los elegits, los professors e las associacions.
Ah important: se i a d’elegits que se planhisson, lor rementarètz que cal que se calhen se vòlon tornar trapar una investitura a las eleccions que venon: vòli pas ausir cap de romegaire. Tot aquò nos farà ganhar de temps, fins a la fin del miu mandat.
Quin es lo vòstre vejaire, Sénher Primièr Ministre?
JEAN-MARC ARALD:
Sénher Président, crenti que i aja un brave malcontentament. Pensi al monde que defendan l’occitan e lo catalan: se foguèsse independenta Catalonha, aquò poiriá cambiar la donada. Aquò los fariá créisser d’alas contra l’estat se d’aventura l’estat fa pas res per las lengas.
FRANÇOIS ZÉLANDE:
Los occitans me disètz? Mas, pauròts d’eles Sénher Primièr Ministre! Los occitans los tèni dins la pòcha! M’an decorat de la crotz occitana! M’an declarat “Sòci d’Onor d’Occitània”. Fa d’annadas que de tot biais vòtan per nosautres. Son manhacs coma tot. Son pas eles que nos pausaràn problèma! Es simple: demandan gaireben pas res o pauc se’n manca. Se lor donam pas res, aquò farà pas cap de diferéncia! Non, non, o veirètz: nos fotràn una patz, non pas reiala, senon republicana. Anem Sénher primièr Ministre, acabarem aquí. Vos daissi reglar tot aquò. Ja fa 5 minutas que parlam d’aquò e l’anuèg me pren. Ja es ora de dinnar: recèbi per manjar unas joves jornalistas e un parelh d’actrises. Demoratz manjar amb nosautres çò me pensi?
(Se lèvan e sortisson del burèu)
FIN
–––––––––––-
Aürosament, aquò es sonque una marrida sceneta fictiva, totalament imaginada. Rendam-nos compte de çò qu’avèm evitat!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Lèu ua adaptacion al cinèma !
Ieu, pensi pas que sigue qu'una marrida sceneta fictiva. Cresi puslèu qu'es lo rebat fidèu d'una trista realitat, a quauqua ren près. Li a pas tant de que si rire !
N'i a totparier una replica subrerealista dins queu dialog : "Dobrirètz qualques pòstes de mai al CAPES e cadun se calharà". Perque es justadament ço que volen pas far, ço que costa lo mai, ço que vou dire que fan quauquaren. E mai, n'i a pas mestier de nos far taire, sem pas auvible per la majoritat de la populacion occitana.
Es una situacion fòrça realista que coïncidís, en tot cas, amb totei leis actituds recentas de l'estat francés. E malaürosament, fòrça occitanistas s'imaginan encara que cau respectar l'estat-nacion francés, quand aquel estat nos respècta pas.
#1 Basta de clicar sus lo liame per èstre comptabilizat coma "legit" emai se la persona a pas legit l'article ò s'es lo quatren còp que passa sus la pagina per veire se l'a de comentaris que son estats aponduts. Ren d'excepcionau...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari