Boris Karloff
 
A còps las caras deus jogadors en plen esfòrç suu prat qui’s hèn prénguer per l’objectiu d’un aparelh fotografic o d’ua camera au ralentit balhan l’impression d’estar las de creaturas vengudas de l’espaci, mès imaginatz ua estona lo mostre deus mostres mei celèbre, lo pair de las caras copadas, lo (monstre de) Frankenstein, au bèth miei d’ua mesclanha, intercalat dens la linha de tres-quarts o cargant au ras d’un regropament … E ben, n’ei pas un saunei, aquò qu’estoc la vertat!
 
Deu son nom vertadièr William Henry Pratt, enchafrat Boris Karloff, n’estoc shens que la version modèrna deu Golem, mès tanben un elegant gentleman anglés (!). Que hascoc au rugbi hèra longtemps, quitament se las soas obligacions professionaus que’u mièn de traversar l’ocean de cap a las Americas. Qu’estoc sòci de las equipas d’Enfield e d’Uppingham en Anglatèrra au nivèu universitari en tot ténguer parallèlament sa plaça dens l’equipa de cricket, puish un còp arribat en California joguèc dab lo Hollywood Athletic Rugby Club (tiò, aquò qu’existís!!) dens las annadas 30 (Benlèu dab lo Charles Chaplin qui joguèc tanben en Anglatèrra!) e, segon la soa hilha Sara Karloff, benlèu au Los Angeles Rugby Football Club. L’interprèt inoblidable de La Momia qu’anèc dens sa passion entà la veishiga dinc a estar un deus fondators en 1937 de la South California Rugby Football Union.
 
 
Javier Bardem
 
Un dia o un aute, cadun a son torn a vibrat e fremit pr’amor deu fisic perhèit, deus pòts carnuts e de l’espiar de huec de l’actritz espanhòla Penélope Cruz. Los qui dison de non son enganaires … o lavetz an vibrat e fremit au fisic incrediblament masclut deu son òmi, lo Javier Ángel Encinas Bardem (Bardem es lo nom de la mair). L’artista, originari de las isclas Canàrias e descendent d’un linhatge d’actors, ei a l’Estat espanhòu çò qu’estoc en son temps lo Gérard Depardieu au cinèma francés: un simbèu. Vasut celèbre gràcias au filme deu catalan Jordi Mollá Jamón jamón, Bardem amassèc los prèmis e, en 2003, aprofitèc de la remesa du Goya d’aur de la melhora interpretacion mascla entà protestar contra l’invasion d’Iraq (Mei tard se harà dehensor deu pòble sahrauí). Puish son fisic interessèc realizators american e ua carrièra mondiau se daubriscoc entà eth. Que rodèc dab Woody Allen (Vicky Christina Barcelona dab Penelope Cruz e Scarlett Johannson!!), los hrairs Coen (No Country for Old Men: un Globe d’aur e un Oscar).
 
Mès abans tot aquò, au licèu francés de Madrid, que hascoc au rugbi coma pielar o tresau linha e, com au cinèma coneishoc ua escaduda de las bèras, pr’amor qu’estoc seleccionat dens l’equipa nacionau espanhòla junior. Ne seguiscoc pas mei enlà, la veishiga perdoc shens de dobte un jogador prometedís mès lo cinèma ganhèc un actor shens parion.
 
 
Richard Burton
 
Lo nom deu “qui n’avoc pas paur a la Virginia Woolf” be’vs pòt susprénguer tanben dens aquera lista, sustot se’n sabètz pas que lo son nom vertadièr ei Richard Walter Jenkins e que vasoc dens lo petit vilatjòt gualés de Pontrhydyfen dens ua familha cambriofòna (qui parla lo gualés). Aquera figura de Hollywood que hascoc au rugbi dinc a l’edat de 28 ans, parallèlament a la soa carrièra d’actor (hòrt prenenta) e dinc a la debuta de la soa romança dab ua Elizabeth Taylor (shens de dobte enqüèra mei prenenta: dus maridatges, dus divòrcis). Ça digoc un dia, dens l’estile dramatic de l’actor shakespearian qui estoc: “Lo rugbi ei un espectacle magnific: dança, opera, e, còp sec, la sang d’un murtre.” Lo jogador internacionau Bleddyn Williams qui joguèc un dia contra eth reconeishèc dens la soa biografia qu’avèva la capacitat d’estar seleccionat en equipa nacionau coma flanker se lo setau art ne l’avèva pas embelinat. L’inoblidable Juli Cesar de la tela se brombava dens la soa autobiografia deu darrèr encontre de rugbi qui hascoc dens un vilatge “deu quau lo nom n’ei pas coneishut sonque deus estatjants, … dab la beutat naturau de la lua e un comitat d’arcuelh compausat sonque d’ua còla de minaires. Uns d’aqueths vilatges on “lo bus avèva d’estar prèst, motor alucat, au ras deu prat, en cas que ganhèssem e avossem de corrir entà’s sauvar la vita.” A maugrat deu mistèri sus la soa indentitat (Èra dejà un actor celèbre) e deu son casco, estoc reconeishut e receboc tantes patacs que l’endeman “joguèc au Old Vic Hamlet com s’èra Ricard III.” Dinc a sa mòrt en 1984, qu’èra un gran animator deus tresaus miei-temps deu clubhouse deus London Welsh.
 
 
Idi Amin Dada
 
Aqueste militar ogandés, qui prengoc lo poder en 1971 en tot caçar lo president Milton Obote qui chepicava los Occidentaus pr’amor de sa politica un drin tròp socializanta, demòra ua de las figuras mei discutidas deu continent african. Se l’ombra de Bretanha Grana, deus estats Units e d’Israel floteja sus la presa de poder (Idi Amin èra estat format un temps en Israel), lo fantasc president ogandés vesoc la soa biografia sancèrament transformada quan copèc los ligams dab los Occidentaus e que sostengoc l’Organizacion de Liberacion de Palestina. De “pèc utile”, que’s cambièc en “dictator sanguinari” e las anecdòtas esvarjantas que floriscón de las quaus ei meilèu mauaisit de destriar las vertadièras de las faussas, entre lo hèit de getar opausants aus crocodiles o tanben de practicar lo canibalisme.
 
Se que non, estoc un esportiu complit, campion de bòxa deu son país e jogador de rugbi. Sa fica d’entresenhas au Britain’s Dominions Office ça digoc: “Idi Amin ei un tipe esplendide e un bon jogador de rugbi.” La seguida deu rapòrt que’u descriu d’un biaish mensh prohasent com “quauqu’un a qui cau explicar las causas per mots d’ua sola letra.”
 
Citacion deu mèstre de Kampala extrèit deu filme “Generau Idi Amin Dada, un autopertrèit” de Barbet Schroeder: “Com ac sabètz, soi un jogador de rugbi. Que soi dusau linha, doncas sabi de plan com cau honhar. Que soi hèra gròs. Ne volètz pas honhar contra jo. Que jògui tanben estremèr e soi hèra rapide. Que podi córrer lo cent mètres en 9’05’’. Se’m desquilhatz, vatz ensajar e’vs haratz mau. Doncas, a totis los qui son boxaires, que disi: hasètz  çò qu’atz de hèr entà estavanir lo vòste adversari.”
 
Lo Dada que’s moriscoc en 2003 en exili en Arabia Saudita.