Opinion
Uèi, al Parlament de Catalonha
Uèi, al Parlament de Catalonha, se negociaràn, se debatràn, se votaràn un fum de tèxtes legals: d’unes seràn plan importants, los autres, brica. Mas n’i a un d’especialament important per Occitània. Uèi lo Parlament de Catalonha debatrà e votarà una resolucion que pòt èsser la clau d’un dels problèmas qu’avèm uèi en Occitània tota: l’impossibilitat d’aver una acadèmia legala.
Se tracta d’una resolucion que foguèt presentada al Parlament catalan pel Partit dels Socialistas de Catalonha (PSC) e que, literalament, demandava al govèrn de la Generalitat d’estancar lo projècte de decrèt de creacion de la nòva Acadèmia de l’occitan en Catalonha, aquò’s, lo decrèt que deu transformar l’Institut d’Estudis Aranesi en l’organisme academic de l’occitan en Catalonha.
Per aqueles que non sián al corrent vos o expliqui: lo Govèrn catalan aviá preparat un tèxt de proposicion de decrèt de creacion de la nòva Acadèmia, per que foguèsse aprovat pel Govèrn lo mai lèu possible. Aqueste decrèt es lo tèxt legal que cal per que l’Institut d’Estudis Aranesi devenga, oficialament e legalament, d’acòrd amb la Lei de l’occitan, l’acadèmia de l’occitan en Catalonha. Los socialistas catalans, benlèu menats pels socialistas araneses, decidiguèron de presentar una resolucion per demandar al Govèrn d’arrestar lo decrèt. Vos imaginatz quina irresponsabilitat politica es quicòm aital? Los socialistas catalans demandavan al Govèrn catalan de non acomplir la Lei de l’occitan, que ditz clarament que l’Institut d’Estudis Aranesi deu devenir la nòva acadèmia de l’occitan en Catalonha.
Urosament, los autres partits que votèron la Lei de l’occitan presentèron de proposicions de cambiament del tèxt socialista e uèi podèm dire qu’avèm l’espèr que lo tèxt que serà finalament votat e aprovat pel Parlament non aurà res de veire amb lo tèxt presentat pels socialistas catalans.
Afar reglat, mas manca una question. La question essenciala de saber es la seguenta: quin es lo critèri del PSC per çò qu’es de la question occitana? Perqué lo PSC non a lo meteis critèri politic e lingüistic a rapòrt del catalan –unitat de la lenga, estandardizacion, normativizacion– qu’a rapòrt de l’occitan? Un jorn los partits seràn obligats d’explicar tot aquò. En Catalonha, tanben.
Se tracta d’una resolucion que foguèt presentada al Parlament catalan pel Partit dels Socialistas de Catalonha (PSC) e que, literalament, demandava al govèrn de la Generalitat d’estancar lo projècte de decrèt de creacion de la nòva Acadèmia de l’occitan en Catalonha, aquò’s, lo decrèt que deu transformar l’Institut d’Estudis Aranesi en l’organisme academic de l’occitan en Catalonha.
Per aqueles que non sián al corrent vos o expliqui: lo Govèrn catalan aviá preparat un tèxt de proposicion de decrèt de creacion de la nòva Acadèmia, per que foguèsse aprovat pel Govèrn lo mai lèu possible. Aqueste decrèt es lo tèxt legal que cal per que l’Institut d’Estudis Aranesi devenga, oficialament e legalament, d’acòrd amb la Lei de l’occitan, l’acadèmia de l’occitan en Catalonha. Los socialistas catalans, benlèu menats pels socialistas araneses, decidiguèron de presentar una resolucion per demandar al Govèrn d’arrestar lo decrèt. Vos imaginatz quina irresponsabilitat politica es quicòm aital? Los socialistas catalans demandavan al Govèrn catalan de non acomplir la Lei de l’occitan, que ditz clarament que l’Institut d’Estudis Aranesi deu devenir la nòva acadèmia de l’occitan en Catalonha.
Urosament, los autres partits que votèron la Lei de l’occitan presentèron de proposicions de cambiament del tèxt socialista e uèi podèm dire qu’avèm l’espèr que lo tèxt que serà finalament votat e aprovat pel Parlament non aurà res de veire amb lo tèxt presentat pels socialistas catalans.
Afar reglat, mas manca una question. La question essenciala de saber es la seguenta: quin es lo critèri del PSC per çò qu’es de la question occitana? Perqué lo PSC non a lo meteis critèri politic e lingüistic a rapòrt del catalan –unitat de la lenga, estandardizacion, normativizacion– qu’a rapòrt de l’occitan? Un jorn los partits seràn obligats d’explicar tot aquò. En Catalonha, tanben.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#10 És clar que no m'he expressat correctament. Volia dir que els trobadors provençals es referien al gascó com la llengua extranya. El gascó és una llengua romanç de transició ibero romana, com ara l'aragonés, a diferència de la resta de llengües occitanes (provençal, auvernés llemosí, ...) És per això que entenc que la Vall d'Aran, terra de parla gascona, difícilment pot constituir-se com a centre de difusió de l'occità, ateses les característiques molt particulars de la llengua gascona en relació a la resta de llengües occitanes.
Salut
#8 Eth gascon non ei cap era lengua des trobadors. Es trobadors qu'emplegauen ua koiné, e non pòt èster restacada a cap dialècte. Es Trobadors de tolosa emplegauen era koiné pera poesia e eth dialècte de Tolosa entàs documents administratius. Qu'ei fauç, açò
Caldrà explicar a mantunes que lo CPLO existís pus ... e que la seuna transformacion data .... Lo Congrès ? Qué ?
Tostemps he pensat que dificilament eth IEA poderia arribar a èster era base der ensenhament deth occitan en Catalonha. Quin occitan? Eth oriental (provençal, llemosin,..)? o eth gascon, era "lenga extranha" que cantauen es trobadors? Encara que força contaminada pera influencia catalana pendent 700 anhs, er aranés ei ua varietat deth gascon, força més semblant ath bearnés o a es parlars de Bigorra o Arieja, que ara lengua que parlen en Niça o Montpelher. Totes eres lengües occtinanes, sense dubte, però aluenhades ues d'autes.
#4 Robèrt, de Lauragués o d'endacòm mai, vos caldriá entresenhar abans de desparlar aital. La moneda de las collectivitats localas (e donc, plan segur, necessariament localistas, electoralisme valent dreit e mesura) aquò's lo CPLO que la tòca, l'acapara e la manlèva. L'Acadèmia Occitana a pas lo sòu, e aquò l'a pas jamai empachat de trabalhar. Mantes academicians fan professors dins collègis e licèus, e vos remembri que los ensenhaires de l'estat francés demòran per plan longtemps vergonhosament mal pagats, respècte als sieus confraires dels autres païses de l'OCDE. Tant val dire que, de moneda, en fin de mesada, n'an mai que tot lo sovenir ansiós que pudís a descobèrt banquari ! E sabi plan de qué vos parli.
Per quant a la scientificitat siá disent discutibla dels membres del Consistòri del Gai Saber, vos demandi en qué e cossí i serián, aquestes, mens doctors, mens agregats, mens competents que los autres del Congrès. D'unes que i a i son pas universitaris ? E alavètz, scientificament, qué significa objectivament, metodologicament ? I a benlèu pas mai que vos per creire encara que se dintra a l'univesitat al meriti…
Mas non me'n fau pas gaire, ça que la. Se jutja d'un arbre a sas fruitas. Lo Congrès enfantarà sonque çò que s'es donat d'enfantar : una vison espetada, localista e donc folclorica de l'occitan. Lo Consistòri del Gai Saber, ni mai ni mens autoproclamat que lo de 1323, se fa una autra opinion de nòstra lenga, noirís per ela una ambicion fòrça mai auta, mai modèrna, mai viva.
Coralament e academicament vòstre.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari