Opinion
La cobla Frainet, parents espiritals deis escòlas occitanas Calandretas
(escrich en omenatge ai Frainets en gavòt garsenc)
Celestin Frainet (Freinet) (pichon fraisse en occitan) naisse en 1896 a Gars, vilatjòt dau país Chanant (nom de l’auta valaa de l’Esteron) en Gavotina, ai termieras ambé Provença. D’una familha d’agricultors, fa lo pastre, es sensible a la natura e es remarcat per son aptitud a l’escòla. Es mandat faire d’estudis a l’Escòla primària superiora (equivalent dau Collègi) a Grassa –chap-luec de l’arrondiment– puèi a l’Escòla normala d’institutors a Niça. Parte a la guerra de 1914-1918 còntra lo Reich alemand e en 1915 es nafrat au “Camin dei Dònas” e recèup la Crotz de guèrra e la Legion d’onor.
En 1920 lo chananduès es nomenat institutor ajonch en Provença a l’escòla d’Aubarn (Bar-sur-Loup en fr.). En aqueu pichon vilatjòt de Provença preaupina (per nòta dins l’airal provençal preaupin qu’utilisa entre autres l’article “so”, lei formas de plural) comença a experimentar de metòdes d’aprendissatge, l’escòla es un laboratòri pedagogic. Es tanben actiu lains la societat, sindicalista, membre dau Partit comunista francés (PCF.), participa coma clavaire a la Cooperativa de consomacion aubarnencha “l’Abeille baroise”. Participa mai a la creacion de la cooperativa de trabalhaires per l’electrificacion comunala de Gars que modernisa l’expleitacion de l’aiga (molins sus l’Esteron, lo Pratconil) en faire una usinèta electrica. Lo siu vilatge natal deven lo primier vilatge dau caire a beneficiar de l’electricitat a la partença dau sègle XX.
Frainet s’interèssa au movement de “l’Educacion nòva”. Lei siu leituras l’ajúan a establir una practica pedagogica modèrna. Lei siu viatges li permèton de téisser de liams d’amistat, de descubrir e de s’inspirar de metòdes novèls notament dau filosòfe american John Dewey. En 1922 visita leis escòlas libertàrias d’Hamborg. En 1925, visita l’URSS e fa la conoissença de Nadejda Cropscaia Ministra de l’Educacion (esposa de Lenin). Òme dubèrt, maugrat lor divergença sus la question de la religion, es l’amic dau pedagògue süisse Adòlf Ferrière. Dei siu experienças ne’n fa part lains lei siu publicacions.
En 1926 esposa Élise (Elisa) Frainet naissuá Lagier-Bruno en 1898 a La Pisha (Pelvoux en fr.) de parents institutors, militanta al PCF. fuguèt de lònga un sosten per son òme. En mai de sostenir e participar ai projeits educatius, ajustèt a la pensaa Frainet l’importança de l’expression artistica.
En 1928 quitan Aubarn e son muats dins la vilòta de Sant Paul de Vença. An ja la basa de lor metòdes d’aprendissatge: l’estampariá a l’escòla, la correspondença interescolària, la cooperativa escolària. Fondon lei basas de la Cooperativa de l’ensenhament laïc (C.E.L.). Per lei siu conferenças e sa participacion a de congrès nacionals e internacionals fa conóisser lei siu metòdes lains lo monde pedagogic.
Mas Sant Paul de Vença es pas Aubarn. Es una pichona vila e un centre toristic reputat coma òu conoissem ja eira. L’installacion de la cobla d’institutors comunistas un pauc “sus la broa” es d’aitant mens toleraa que la siu accion nacionala e internacionala se persègue e s’amplifica. Per la municipalitat de drecha d’istòrias de cagaors pas neteiats son un pretèxte per demandar sa muacion. En fach lei tèxtes redigits en tota espontaneïtat per leis enfants santpaulencs mèton en cauva de notables. Lo conflicte pren rapidament una dimension nacionala. An de problèmas amb’au Ministre de l’Educacion nacionala, Anatòli De Monzie, autor deis Instruccions de 1925 sus l’ensenhament de la filosofia. Lo deputat comunista de Tolon Gabriel Peri defende Frainet a l’Assemblaa nacionala e davant De Monzie. En 1933 la municipalitat obten dau ministre “lains l’interés de l’escòla laïca”, la muacion d’ofici de la cobla. Refusan lor reafeitacion a Aubarn e demissiònan. Se consàgran au desvelopament dau movement Frainet e a l’estructuracion au nivèl nacional de la Cooperativa de l’ensenhament laïc(CEL) basaa fins a 2007 a Cana La Boca (Cannes-La-Bocca en fr.). La CEL es una vera entrepresa de produccion de material e d’edicion de documents pedagogics.
En 1935, gràcia au sosten d’amics politics –èra pròche de Virgili Barel futur cònsol de Niça, de Joan Laurenti de Torrèti de Levenç futur Conselhier General de Recabilhera– e de la pressa locala de senèca, Frainet crea la siu escòla “Le Pioulier” sus lo piòl dau Piolier a Vença (eira lo 1133 camin Célestin Freinet a Vença). Bastiá fòra dau centre vila lains un quartier verdeiant (eira pabalhonari), l’escòla acuelhe “una majoritat d’enfants d’obriers parisencs, [...] de l’Assistança sociala, d’enfants d’institutors per la màger part venguts [...] per de rasons de santat, e d’aicí d’ailí quatre ò cinc enfants de familhas aisaas...” (Freinet Élise, 1968. Naissance d’une pédagogie populaire. Paris, Maspero). Frainet èra tantben percursor per lei questions ecologicas avant que se’n auve totplen parlar.
Son tantben aculhits d’escolans jusius que fugísson lo nazisme coma d’enfants d’institutors fugissent la guerra civila d’Espanha. Lo 23 de julhet 1936, Joan Zay novament nomenat Ministre de l’Educacion per Leon Blum, autorisa la dubertura de la siu escòla dau Piolier a Vença.
Puèi ven lo temps de la guèrra de 1939-45 còntra lo Reich alemand. En abril de 1940, Frainet es encarcerat coma militant comunista lains de camps dins lei departiments de Var, Ardècha e Tarn e la siu escòla es barraa. Ten una correspondença ambé sa frema Elisa Frainet que serà publicaa (Freinet Madeleine, 2004. Élise et Célestin Freinet, Correspondance. Paris, PUF). Serà l’ocasion de pensar e escriure lei siu textes pedagogics fondamentals (Conseils aux parents, L’École moderne française, L’Éducation du travail et Essai de psychologie sensible). Assignat a residença en Valua de Viera (Vallouise en fr.) lains lo departiment deis Autas Aups, contacta la Resistença e intègra lo maquís de Beassac (vilar de Viera). Après entrarà e presidarà lo Comitat de liberacion deis Autas Aups.
Après guerra, en 1945 aquí mai Frainet es sus la broa, mas esto còup lains lo siu partit. Lo PCF. l’acusa de collaboracion amb’au regime de l’Estat francés. En 1946 publica L’École Moderne Française e torna dubrir son escòla en companhia de sa frema. Lei Frainets estan partent d’eira lains lei locals de la C.E.L. a La Boca.
En 1947 l’Institut Cooperatiu de l’Escòla Modèrna (ICEM) es creat. En 1948 la CEL. se transforma en “Institut de l’escòla modèrna”. Partent de 1950, lo PCF. l’acusa d’espandir una pedagogia borgesa e quita lo partit en seguiá de la decision de la Direccion dau PCF. de dissòlvre la siu cellula comunista. En 1957 es creaa la Federacion Internacionala dei Movements de l’Escòla Modèrna (FIMEM).
Frainet afina una pedagogia sus la broa, originala en rapòrt de l’Educacion nacionala francesa, basaa sus l’expression liura deis enfants: tèxte liure, dessenh liure... Se ditz que la “pedagogia Freinet” contemporanèa es vesina dau corrent de la pedagogia institucionala, en insistre sus lo ròtle de la paraula e dau debat, mentre que Celestin Frainet pensava subretot en termes d’organisacion dau trabalh e de cooperacion. Lei tecnicas “Freinet” an evoluït vèrs la pedagogia “Freinet”.
Dins aquela pensaa es presentat coma important lo ròtle dau trabalh e de la cooperacion lains l’aprendissatge, l’insercion de l’escòla lains la vida locala e politica. Lors escolans produson es estampan un jornal. L’autoritat dau Mestre es assimilaa a una violença sus la constatacion dau fach que quora lo trabalh de l’escolan es correctament organisat, trabalha ambé passion e, l’autoritat ò la disciplina son plus pas obligatòrias. Aquela pedagogia d’inspiracion socialista, naturalista (coma Rousseau) e antiintellectualista es illustraa lains Frainet Celestin (1949) Les dits de Mathieu ont lo personatge dau “Paire Matiu” lo pastre que representa la natura e lo bòn sens, l’equilibri ambé lo monde es fàcia a l’intelleitual descrich per Frainet coma una testassa, sensa sens practic e espaurugant, un Monsur Long institutor modèl marcat per la Tèrça Republica Francesa.
Per Frainet, l’educacion tradicionala exagèra lo ròtle dei conoissenças e dei performanças intellectualas. Se pòl comparar a l’industria, per oposicion a la natura e l’artisanat. L’enfant es una “planta” que leis adultes dèvon ajuar a se desvelopar armoniosament, en respeitar quauques principes (que sòna “invariants” pedagogics).
Quora Celestin Frainet faiá de viraas de conferenças e que rescontrava de militants occitans, ò que ne’n recebiá a l’escòla de Vença, èra totjort sensible a l’occitanisme. Se faiá de citacions en occitan e francitan dins la revista que s’apelèt La Gerbe. I trobam regularament de morcèls entierament en occitan coma lains lo numero 2 de 1927 de l’escòla d’Aubarn “Les deux petits rétameurs” p. 6 “Pèou dé lèbré!... Pèou dé lapi!...” (= Pèu de lèbre!... Pèu de lapin [lapi’]). La revista devendrà Enfantines.
Dins lei programas Frainet i es l’Estudi dau mitan local, partir de l’entorn deis enfants per anar fins au monde (“partir dau local per anar au global”) e la lenga occitana n’en fa part. Au bot d’un temps, ambé la participacion d’occitanistas coma Aimat Serre professor d’occitan e d’istòria-geografia (animator de la primiera Calandreta de Nimes que portarà lo siu nom, que difusa lei principes dau metòde Frainet, lo liam qu’anava de per se entre pedagogia Frainet e occitan, s’estrechinèt mai. Aquela pedagogia pren d’ample lains l’occitanisme educatiu ambé d’autras personalitats coma Jòrgi Gròs que l’illustran (faguèt de libres per leis enfants, ajuèt a l’autra Calandreta dins la garriga nimesencha que portarà puèi lo siu nom. Jòrgi Gròs aurà una correspondença de trabalh ambé Frainet fins a 1966. Se soven que Frainet aviá sempre vorgut trabalhar dins lo “Miegjorn” e vorguèt jamai “puar” a París. Dau temps d’una conferença de Frainet a Nimes per la “setmana pedagogica” per respòndre a una question diguèt “lo but de l’educacion es de faire “espelir” (en occitan dins lo discors) l’enfant”. Sus una ràdio que parlava d’èu, un autre testimòni tenguèt a dire “que Frainet aviá un fòrt accent [occitan]”. Mas la question de l’avenir dei lengas regionalas se pausava pas tant cruelament ancara coma ancuei e Frainet trabalhava subretot sus la pedagogia.
A aquela pedagogia practicaa per d’ensenhants dau monde entier fuguèt rebochit qu’èra una mena d’expression limite de la filosofia dei Lumes (Lumières en fr.), en insistent sus l’autonomia ambé lo risc de sotaestimar l’importança de la Cultura e de l’estacament istoric.
Celestin Frainet defunta l’8 d’auctòbre de 1966 a Vença e Elisa Frainet decèda en 1983. Mai tard, l’Institut universitari de formacion dei mestres (IUFM) de l’Acadèmia de Niça serà bateiat “Célestin Freinet”. L’escòla de Vença qu’existe totjort es devenguá una escòla publica en 1991 tot en gardant un estatut experimental. En aqueu procèssus d’integracion au sistèma educatiu nacional, fa pensar a l’escòla Calandreta de Cuèrs que fuguèt integraa a l’Educacion nacionala tot en gardant una mitat de la siu especificitat d’ensenhament en occitan provençal. Es gràcia a la basa de la Calandreta qu’existe eira, soleta, l’unica escòla bilenga de l’Educacion Nacionala francesa lains la region Provença-Aups-Còsta d’Azur (Acadèmia Ais-Marselha e Acadèmia de Niça ensèm).
Una recèrca universitària es menaa despuèi de 2001 a l’escòla Frainet de Vença. Un primier bilanç presenta l’òbra de Frainet dins lo trabalh de Go H.-L., 2007. Freinet à Vence. Vers une reconstruction de la forme scolaire. Rennes, P.U.R..
Lei Frainets son unei dei parents espiritals dau movement Calandreta, escòlas a gràtis e laïcas que practica l’imersion lingüistica precòça tot en seguent lei programas de l’Educacion nacionala francesa. La pedagogia dei Calandretas es inspiraa dei tecnicas de Frainet per acompanhar l’enfant vers l’autonomia, lo partatge e la ciutadania.
Fau esperar que lo parçan que veguet la naissença de Celestin Frainet aurà un jort d’escòlas Calandretas vivas, coma n’i aguèt –gaire luench de Vença e dau CEL de Cana– ambé l’escòla Calandreta de Valàuria (gràcia a l’ancian cònsol Miquèl Ribeiro) e coma i a –ancara un pauc– ambé lo centre de lésers Calandreta de Niça. Seriá que justícia a una cobla de pensaires e d’actors per lo país, Elisa e Celestin Frainet.
_____
Referenças generalas:
Celestin Frainet (Freinet) (pichon fraisse en occitan) naisse en 1896 a Gars, vilatjòt dau país Chanant (nom de l’auta valaa de l’Esteron) en Gavotina, ai termieras ambé Provença. D’una familha d’agricultors, fa lo pastre, es sensible a la natura e es remarcat per son aptitud a l’escòla. Es mandat faire d’estudis a l’Escòla primària superiora (equivalent dau Collègi) a Grassa –chap-luec de l’arrondiment– puèi a l’Escòla normala d’institutors a Niça. Parte a la guerra de 1914-1918 còntra lo Reich alemand e en 1915 es nafrat au “Camin dei Dònas” e recèup la Crotz de guèrra e la Legion d’onor.
En 1920 lo chananduès es nomenat institutor ajonch en Provença a l’escòla d’Aubarn (Bar-sur-Loup en fr.). En aqueu pichon vilatjòt de Provença preaupina (per nòta dins l’airal provençal preaupin qu’utilisa entre autres l’article “so”, lei formas de plural) comença a experimentar de metòdes d’aprendissatge, l’escòla es un laboratòri pedagogic. Es tanben actiu lains la societat, sindicalista, membre dau Partit comunista francés (PCF.), participa coma clavaire a la Cooperativa de consomacion aubarnencha “l’Abeille baroise”. Participa mai a la creacion de la cooperativa de trabalhaires per l’electrificacion comunala de Gars que modernisa l’expleitacion de l’aiga (molins sus l’Esteron, lo Pratconil) en faire una usinèta electrica. Lo siu vilatge natal deven lo primier vilatge dau caire a beneficiar de l’electricitat a la partença dau sègle XX.
Frainet s’interèssa au movement de “l’Educacion nòva”. Lei siu leituras l’ajúan a establir una practica pedagogica modèrna. Lei siu viatges li permèton de téisser de liams d’amistat, de descubrir e de s’inspirar de metòdes novèls notament dau filosòfe american John Dewey. En 1922 visita leis escòlas libertàrias d’Hamborg. En 1925, visita l’URSS e fa la conoissença de Nadejda Cropscaia Ministra de l’Educacion (esposa de Lenin). Òme dubèrt, maugrat lor divergença sus la question de la religion, es l’amic dau pedagògue süisse Adòlf Ferrière. Dei siu experienças ne’n fa part lains lei siu publicacions.
En 1926 esposa Élise (Elisa) Frainet naissuá Lagier-Bruno en 1898 a La Pisha (Pelvoux en fr.) de parents institutors, militanta al PCF. fuguèt de lònga un sosten per son òme. En mai de sostenir e participar ai projeits educatius, ajustèt a la pensaa Frainet l’importança de l’expression artistica.
En 1928 quitan Aubarn e son muats dins la vilòta de Sant Paul de Vença. An ja la basa de lor metòdes d’aprendissatge: l’estampariá a l’escòla, la correspondença interescolària, la cooperativa escolària. Fondon lei basas de la Cooperativa de l’ensenhament laïc (C.E.L.). Per lei siu conferenças e sa participacion a de congrès nacionals e internacionals fa conóisser lei siu metòdes lains lo monde pedagogic.
Mas Sant Paul de Vença es pas Aubarn. Es una pichona vila e un centre toristic reputat coma òu conoissem ja eira. L’installacion de la cobla d’institutors comunistas un pauc “sus la broa” es d’aitant mens toleraa que la siu accion nacionala e internacionala se persègue e s’amplifica. Per la municipalitat de drecha d’istòrias de cagaors pas neteiats son un pretèxte per demandar sa muacion. En fach lei tèxtes redigits en tota espontaneïtat per leis enfants santpaulencs mèton en cauva de notables. Lo conflicte pren rapidament una dimension nacionala. An de problèmas amb’au Ministre de l’Educacion nacionala, Anatòli De Monzie, autor deis Instruccions de 1925 sus l’ensenhament de la filosofia. Lo deputat comunista de Tolon Gabriel Peri defende Frainet a l’Assemblaa nacionala e davant De Monzie. En 1933 la municipalitat obten dau ministre “lains l’interés de l’escòla laïca”, la muacion d’ofici de la cobla. Refusan lor reafeitacion a Aubarn e demissiònan. Se consàgran au desvelopament dau movement Frainet e a l’estructuracion au nivèl nacional de la Cooperativa de l’ensenhament laïc(CEL) basaa fins a 2007 a Cana La Boca (Cannes-La-Bocca en fr.). La CEL es una vera entrepresa de produccion de material e d’edicion de documents pedagogics.
En 1935, gràcia au sosten d’amics politics –èra pròche de Virgili Barel futur cònsol de Niça, de Joan Laurenti de Torrèti de Levenç futur Conselhier General de Recabilhera– e de la pressa locala de senèca, Frainet crea la siu escòla “Le Pioulier” sus lo piòl dau Piolier a Vença (eira lo 1133 camin Célestin Freinet a Vença). Bastiá fòra dau centre vila lains un quartier verdeiant (eira pabalhonari), l’escòla acuelhe “una majoritat d’enfants d’obriers parisencs, [...] de l’Assistança sociala, d’enfants d’institutors per la màger part venguts [...] per de rasons de santat, e d’aicí d’ailí quatre ò cinc enfants de familhas aisaas...” (Freinet Élise, 1968. Naissance d’une pédagogie populaire. Paris, Maspero). Frainet èra tantben percursor per lei questions ecologicas avant que se’n auve totplen parlar.
Son tantben aculhits d’escolans jusius que fugísson lo nazisme coma d’enfants d’institutors fugissent la guerra civila d’Espanha. Lo 23 de julhet 1936, Joan Zay novament nomenat Ministre de l’Educacion per Leon Blum, autorisa la dubertura de la siu escòla dau Piolier a Vença.
Puèi ven lo temps de la guèrra de 1939-45 còntra lo Reich alemand. En abril de 1940, Frainet es encarcerat coma militant comunista lains de camps dins lei departiments de Var, Ardècha e Tarn e la siu escòla es barraa. Ten una correspondença ambé sa frema Elisa Frainet que serà publicaa (Freinet Madeleine, 2004. Élise et Célestin Freinet, Correspondance. Paris, PUF). Serà l’ocasion de pensar e escriure lei siu textes pedagogics fondamentals (Conseils aux parents, L’École moderne française, L’Éducation du travail et Essai de psychologie sensible). Assignat a residença en Valua de Viera (Vallouise en fr.) lains lo departiment deis Autas Aups, contacta la Resistença e intègra lo maquís de Beassac (vilar de Viera). Après entrarà e presidarà lo Comitat de liberacion deis Autas Aups.
Après guerra, en 1945 aquí mai Frainet es sus la broa, mas esto còup lains lo siu partit. Lo PCF. l’acusa de collaboracion amb’au regime de l’Estat francés. En 1946 publica L’École Moderne Française e torna dubrir son escòla en companhia de sa frema. Lei Frainets estan partent d’eira lains lei locals de la C.E.L. a La Boca.
En 1947 l’Institut Cooperatiu de l’Escòla Modèrna (ICEM) es creat. En 1948 la CEL. se transforma en “Institut de l’escòla modèrna”. Partent de 1950, lo PCF. l’acusa d’espandir una pedagogia borgesa e quita lo partit en seguiá de la decision de la Direccion dau PCF. de dissòlvre la siu cellula comunista. En 1957 es creaa la Federacion Internacionala dei Movements de l’Escòla Modèrna (FIMEM).
Frainet afina una pedagogia sus la broa, originala en rapòrt de l’Educacion nacionala francesa, basaa sus l’expression liura deis enfants: tèxte liure, dessenh liure... Se ditz que la “pedagogia Freinet” contemporanèa es vesina dau corrent de la pedagogia institucionala, en insistre sus lo ròtle de la paraula e dau debat, mentre que Celestin Frainet pensava subretot en termes d’organisacion dau trabalh e de cooperacion. Lei tecnicas “Freinet” an evoluït vèrs la pedagogia “Freinet”.
Dins aquela pensaa es presentat coma important lo ròtle dau trabalh e de la cooperacion lains l’aprendissatge, l’insercion de l’escòla lains la vida locala e politica. Lors escolans produson es estampan un jornal. L’autoritat dau Mestre es assimilaa a una violença sus la constatacion dau fach que quora lo trabalh de l’escolan es correctament organisat, trabalha ambé passion e, l’autoritat ò la disciplina son plus pas obligatòrias. Aquela pedagogia d’inspiracion socialista, naturalista (coma Rousseau) e antiintellectualista es illustraa lains Frainet Celestin (1949) Les dits de Mathieu ont lo personatge dau “Paire Matiu” lo pastre que representa la natura e lo bòn sens, l’equilibri ambé lo monde es fàcia a l’intelleitual descrich per Frainet coma una testassa, sensa sens practic e espaurugant, un Monsur Long institutor modèl marcat per la Tèrça Republica Francesa.
Per Frainet, l’educacion tradicionala exagèra lo ròtle dei conoissenças e dei performanças intellectualas. Se pòl comparar a l’industria, per oposicion a la natura e l’artisanat. L’enfant es una “planta” que leis adultes dèvon ajuar a se desvelopar armoniosament, en respeitar quauques principes (que sòna “invariants” pedagogics).
Quora Celestin Frainet faiá de viraas de conferenças e que rescontrava de militants occitans, ò que ne’n recebiá a l’escòla de Vença, èra totjort sensible a l’occitanisme. Se faiá de citacions en occitan e francitan dins la revista que s’apelèt La Gerbe. I trobam regularament de morcèls entierament en occitan coma lains lo numero 2 de 1927 de l’escòla d’Aubarn “Les deux petits rétameurs” p. 6 “Pèou dé lèbré!... Pèou dé lapi!...” (= Pèu de lèbre!... Pèu de lapin [lapi’]). La revista devendrà Enfantines.
Dins lei programas Frainet i es l’Estudi dau mitan local, partir de l’entorn deis enfants per anar fins au monde (“partir dau local per anar au global”) e la lenga occitana n’en fa part. Au bot d’un temps, ambé la participacion d’occitanistas coma Aimat Serre professor d’occitan e d’istòria-geografia (animator de la primiera Calandreta de Nimes que portarà lo siu nom, que difusa lei principes dau metòde Frainet, lo liam qu’anava de per se entre pedagogia Frainet e occitan, s’estrechinèt mai. Aquela pedagogia pren d’ample lains l’occitanisme educatiu ambé d’autras personalitats coma Jòrgi Gròs que l’illustran (faguèt de libres per leis enfants, ajuèt a l’autra Calandreta dins la garriga nimesencha que portarà puèi lo siu nom. Jòrgi Gròs aurà una correspondença de trabalh ambé Frainet fins a 1966. Se soven que Frainet aviá sempre vorgut trabalhar dins lo “Miegjorn” e vorguèt jamai “puar” a París. Dau temps d’una conferença de Frainet a Nimes per la “setmana pedagogica” per respòndre a una question diguèt “lo but de l’educacion es de faire “espelir” (en occitan dins lo discors) l’enfant”. Sus una ràdio que parlava d’èu, un autre testimòni tenguèt a dire “que Frainet aviá un fòrt accent [occitan]”. Mas la question de l’avenir dei lengas regionalas se pausava pas tant cruelament ancara coma ancuei e Frainet trabalhava subretot sus la pedagogia.
A aquela pedagogia practicaa per d’ensenhants dau monde entier fuguèt rebochit qu’èra una mena d’expression limite de la filosofia dei Lumes (Lumières en fr.), en insistent sus l’autonomia ambé lo risc de sotaestimar l’importança de la Cultura e de l’estacament istoric.
Celestin Frainet defunta l’8 d’auctòbre de 1966 a Vença e Elisa Frainet decèda en 1983. Mai tard, l’Institut universitari de formacion dei mestres (IUFM) de l’Acadèmia de Niça serà bateiat “Célestin Freinet”. L’escòla de Vença qu’existe totjort es devenguá una escòla publica en 1991 tot en gardant un estatut experimental. En aqueu procèssus d’integracion au sistèma educatiu nacional, fa pensar a l’escòla Calandreta de Cuèrs que fuguèt integraa a l’Educacion nacionala tot en gardant una mitat de la siu especificitat d’ensenhament en occitan provençal. Es gràcia a la basa de la Calandreta qu’existe eira, soleta, l’unica escòla bilenga de l’Educacion Nacionala francesa lains la region Provença-Aups-Còsta d’Azur (Acadèmia Ais-Marselha e Acadèmia de Niça ensèm).
Una recèrca universitària es menaa despuèi de 2001 a l’escòla Frainet de Vença. Un primier bilanç presenta l’òbra de Frainet dins lo trabalh de Go H.-L., 2007. Freinet à Vence. Vers une reconstruction de la forme scolaire. Rennes, P.U.R..
Lei Frainets son unei dei parents espiritals dau movement Calandreta, escòlas a gràtis e laïcas que practica l’imersion lingüistica precòça tot en seguent lei programas de l’Educacion nacionala francesa. La pedagogia dei Calandretas es inspiraa dei tecnicas de Frainet per acompanhar l’enfant vers l’autonomia, lo partatge e la ciutadania.
Fau esperar que lo parçan que veguet la naissença de Celestin Frainet aurà un jort d’escòlas Calandretas vivas, coma n’i aguèt –gaire luench de Vença e dau CEL de Cana– ambé l’escòla Calandreta de Valàuria (gràcia a l’ancian cònsol Miquèl Ribeiro) e coma i a –ancara un pauc– ambé lo centre de lésers Calandreta de Niça. Seriá que justícia a una cobla de pensaires e d’actors per lo país, Elisa e Celestin Frainet.
_____
Referenças generalas:
- – Eco-musèu Célestin Freinet de Gars: http://ville-gars.fr/index.php?Nav=31&Is_Parent=25
- – http://www.freinet.org
- – http://www.ibe.unesco.org/fileadmin/user_upload/archive/publications/ThinkersPdf/freinetf.pdf
- – http://ecole.freinet.fox-amphoux.over-blog.com
- – http://fr.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lestin_Freinet
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Un brave mercé.
Remirable sempre ! Apreni dei causas sus lo parèu Frainet. D’estudis( ministerialas) an mostrat que lei joines que vènon de la pedagogia Frainet son d’aquelei que se despatolhan lo mielhs après lo bac. ( e avans tanben). A cu saup regardar lei reportatges ( qu’an passats a la television , mai gaire nombrós verai) sus la pedagogia dei país escandinaus, d’aquela pedagogia que nos fai tant lingueta, es d’inspiracion Freinet e/ò institucionala. Fau saupre que leis institutors ( en França) que practicavan aqueu biais d’ensenhar an passat un marrit moment aquestei 10 darnieras annadas. L’individualisme enauçat en vertut se marida mau amb aquela pensada. La politica dei chifras tanpauc. E que pensar d’aquela frasa d’un ancian president ? : « il faut nettoyer l’EN de ces enseignants soixante-huitards » Entre elei justament i aviá un fube de « Frainet ». Mai belèu qu’es un autre monde !
apreni totjorn quauquaren en legissènt L. Revest, dins aquest article força ben documentat, ne'n sabià mai que ieu, ai après que len (dins) qu'aviàu trobat dins lo bèu roman d'aventura de Garcin la roubinsouno prouvençalo se dèu escriure lains e bord de detalhs sus la vida dau parèu Frenet. aralei reservas -diguem pas lei criticas- d'intrada m'a escalustrat la cobla o ben disi lo francisme lo cople o ben lo ^parèu. Frenet ambe sa frema, aquo es un polit parèu. dins Honnorat una cobla sans autre dèsignation indique une paire der boeufs ou de mulets pour le travail. sus la broa per a la marja nimai me satisfai pas la broa aici se ditz la baranha. escriurai doncas sus la baranha qu'ai assajat de me quilhar sus aquelei boissons que limitan una tèrra cultivada ? a la marja me sembla qu'es solet possible, en catalan marge nm lisière d'un champ al marge à la margerestèm dins nostra raça latina
Osca per ton trabalh de recampament d'infos - omenatge e transmission sus Célestin e Elisa Freinet ! Osca ai CALANDRETAS !
Te grandmerceje fòrça.
M.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari