Opinion
Lingüistas e militants
Un lingüista es una persona que coneis aquela sciéncia umana que li dison la lingüistica.
Rescontram regularament de personas arrogantas e ignaras que son pas lingüistas mai que se creson capablas de ne saber mai que lei lingüistas.
Lei consequéncias d’aquela arrogància son benignas per una lenga solida coma lo francés. Mai son catastroficas per una lenga freula coma l’occitan. Dins l’occitanisme, leis ignars arrogants impausan d’errors de lenga dins lei mèdias, l’edicion e l’ensenhament; impausan d’errors grossieras d’estrategia dins la promocion de l’occitan; e, en mai d’aquò, se creson autorizats a donar de leiçons ai lingüistas; o ben se pretendon lingüistas.
Aicí inversarai la pression e lo sens de la carga. Leis ignars arrogants son desenant en acusacion. Per umanitat e compassion, donarai pas de noms. Mai ne donarai benlèu, se per cas persistisson.
Diferentei menas de lingüistas
La lingüistica s’es desvolopada en fòrça brancas e corrents.
Tot lingüista digne d’aqueu nom deu possedir, au minim:
Capissètz totei lei concèptes e lei noms que veni de citar? Siatz probable un lingüista o, en tot cas, avètz una certana cultura scientifica que vos permetriá de venir lingüista.
Comprenètz pas? Trobatz que parli chinés? Aquò indica que siatz pas lingüista.
Disi pas aquò per mespresar lei non-lingüistas, naturalament. Es un drech de pas èsser lingüista. Vòli solament indicar çò que deuriá èsser una evidéncia: la lingüistica es una disciplina que s’apren, que s’estúdia e que demanda fòrça trabalh. Totei son pas lingüistas...
Lo diplòma
Lo diplòma universitari obtengut es un indicador fòrça relatiu per saber se quauqu’un es lingüista.
La reconeissença per lei pars
Un critèri sus solid que lo diplòma es aqueu de la reconeissença per lei pars. Un lingüista es mai que mai quauqu’un que mena un trabalh reconegut coma seriós, acceptable e valid per leis autrei lingüistas; valent a dire, s’inserís dins un metòde comun de recèrca. Un indici que fonciona pron ben es lo dei publicacions. Un lingüista vertadier:
— Es capable de publicar d’articles dins de revistas especializadas en lingüistica, après seleccion per un comitat d’expèrts.
— Es capable de publicar sei comunicacions dins leis actes dei collòquis especializats en lingüistica, après seleccion per un comitat d’expèrts.
— O pus rarament, a escrich aumens quauquei libres o articles que son pas estats validats per d’expèrts mai que son largament acceptats, citats, utilizats e presats per d’autrei lingüistas.
La reconeissença per lei pars coïncidís en generau amb un diplòma universitari, mai pas sempre. De còps que i a, trobam d’excellents lingüistas que se son formats en autodidactes, qu’an pas lo mendre diplòma de lingüistica, e que son reconeguts pasmens per lei pars perque publican de trabalhs de qualitat. Son de lingüistas vertadiers.
Invèrsament, i a quauquei personatges qu’an obtengut lei diplòmas mai que publican tant d’enormitats que finisson que son isolats, rebutats o ignorats per lei pars.
Lo dialòg entre profans e lingüistas
Alora, lei non-lingüistas se devon taisar? Que non, de segur. Un dialòg es necessari entre lei profans e lei lingüistas a condicion que se faga dins lo respècte dei competéncias de cadun.
Lei non-lingüistas an drech de discutir de lingüistica e de questionar lei lingüistas. E mai an drech d’exigir que lei lingüistas engatjats sigan pus clars, pus eficaç, pus concrets, pus accessibles o pus productius per promòure la lenga d’òc.
De son costat, lei lingüistas an mestier, de còps, dau feedback dei militants e dei locutors. E tanben, an drech d’exigir dei profans una actitud de respècte e de bòna volontat envèrs la competéncia scientifica.
L’occitanisme coneguèt un divòrci dramatic, a la fin deis ans 1970, entre una tendéncia dicha “populista”, menada per Ives Roqueta, e una tendéncia dicha “universitària”, menada per Robèrt Lafont. La majoritat dei lingüistas èran dau costat de Lafont e foguèron obligats de quitar l’IEO dins una scission terribla en 1981. Fòrça occitanistas joines o sabon pas, tot aquò. Pasmens, uei encara, tot l’occitanisme patís lei sequèlas lamentablas d’aquela epòca. Fòrça occitanistas sens cervèu contunhan d’alimentar aquela rivalitat imbecila entre “militants” e “sabents”, e especialament entre “militants” e “lingüistas”.
Seriá pus constructiu, dau ponch de vista dei militants, que cerquèsson d’aquerir lei coneissenças que li mancan en questionant lei lingüistas dins un ambient seren.
Encara un còp, vau ramentar çò que se passa en Catalonha, au Bascoat e en Galícia: ailà, militants e lingüistas collabòran estrechament. Fòrça militants an aquerit de coneissenças de basa en sociolingüistica que li son fòrça utilas per promòure eficaçament lo catalan, lo basco e lo galèc sus lo terren.
L’occitanisme militant es capable d’arribar a aqueu nivèu d’intelligéncia. De fach i es arribat en partida, bòrd que lei comentaris actuaus dins Jornalet mòstran una consciéncia ben pus avançada que çò que i aviá fa dètz o vint ans. Ara, cau isolar lei darriers ignars arrogants e confirmar lo movement vèrs l’intelligéncia.
Rescontram regularament de personas arrogantas e ignaras que son pas lingüistas mai que se creson capablas de ne saber mai que lei lingüistas.
Lei consequéncias d’aquela arrogància son benignas per una lenga solida coma lo francés. Mai son catastroficas per una lenga freula coma l’occitan. Dins l’occitanisme, leis ignars arrogants impausan d’errors de lenga dins lei mèdias, l’edicion e l’ensenhament; impausan d’errors grossieras d’estrategia dins la promocion de l’occitan; e, en mai d’aquò, se creson autorizats a donar de leiçons ai lingüistas; o ben se pretendon lingüistas.
Aicí inversarai la pression e lo sens de la carga. Leis ignars arrogants son desenant en acusacion. Per umanitat e compassion, donarai pas de noms. Mai ne donarai benlèu, se per cas persistisson.
Diferentei menas de lingüistas
La lingüistica s’es desvolopada en fòrça brancas e corrents.
— Compren quauquei lingüistas excepcionaus que son a l’aise dins gaireben totei lei sectors de la disciplina. Robèrt Lafont n’es un exemple conegut.
— Compren de lingüistas pus especializats que, pasmens, fan l’esfòrç de s’assabentar sus l’ensemble dei sectors.
— Compren de lingüistas excessivament especializats que, pasmens, pòdon far un excellent trabalh dins son domeni.
— Compren de lingüistas pus especializats que, pasmens, fan l’esfòrç de s’assabentar sus l’ensemble dei sectors.
— Compren de lingüistas excessivament especializats que, pasmens, pòdon far un excellent trabalh dins son domeni.
Tot lingüista digne d’aqueu nom deu possedir, au minim:
— Una idèa de la filologia emergenta dau sègle XIX.
— Una coneissença essenciala de Ferdinand de Saussure e de l’estructuralisme, basa universala de la lingüistica actuala.
— De nocions elementàrias sus de corrents posteriors e importants coma lo generativisme o la sociolingüistica.
— Una coneissença essenciala de Ferdinand de Saussure e de l’estructuralisme, basa universala de la lingüistica actuala.
— De nocions elementàrias sus de corrents posteriors e importants coma lo generativisme o la sociolingüistica.
Capissètz totei lei concèptes e lei noms que veni de citar? Siatz probable un lingüista o, en tot cas, avètz una certana cultura scientifica que vos permetriá de venir lingüista.
Comprenètz pas? Trobatz que parli chinés? Aquò indica que siatz pas lingüista.
Disi pas aquò per mespresar lei non-lingüistas, naturalament. Es un drech de pas èsser lingüista. Vòli solament indicar çò que deuriá èsser una evidéncia: la lingüistica es una disciplina que s’apren, que s’estúdia e que demanda fòrça trabalh. Totei son pas lingüistas...
Lo diplòma
Lo diplòma universitari obtengut es un indicador fòrça relatiu per saber se quauqu’un es lingüista.
— Un mastèr o un doctorat en “sciéncias dau lengatge”, en “filologia” o en “lingüistica”, indican, en generau, qu’avèm afaire amb un lingüista. Mai la garentida es pas totala. S’es ja atribuit lo diplòma a de personas qu’an pas lo nivèu.
— Un mastèr o un doctorat en “estudis occitans” es ambigú perque pòt concernir tant la lingüistica occitana coma de disciplinas exterioras (literatura, istòria, etnologia, musicologia). Se lo subjècte de la recèrca es clarament de lingüistica, en generau lo diplomat es ben un lingüista.
— Un ensenhaire-cercaire de l’universitat o un cercaire dau CNRS, se l’an encargat de trabalhar en lingüistica, en generau es ben un lingüista. Aquí encara, la garentida es pas absoluda e trobam quauqueis individús que son pas a l’auçada.
— Un mastèr o un doctorat en “estudis occitans” es ambigú perque pòt concernir tant la lingüistica occitana coma de disciplinas exterioras (literatura, istòria, etnologia, musicologia). Se lo subjècte de la recèrca es clarament de lingüistica, en generau lo diplomat es ben un lingüista.
— Un ensenhaire-cercaire de l’universitat o un cercaire dau CNRS, se l’an encargat de trabalhar en lingüistica, en generau es ben un lingüista. Aquí encara, la garentida es pas absoluda e trobam quauqueis individús que son pas a l’auçada.
La reconeissença per lei pars
Un critèri sus solid que lo diplòma es aqueu de la reconeissença per lei pars. Un lingüista es mai que mai quauqu’un que mena un trabalh reconegut coma seriós, acceptable e valid per leis autrei lingüistas; valent a dire, s’inserís dins un metòde comun de recèrca. Un indici que fonciona pron ben es lo dei publicacions. Un lingüista vertadier:
— Es capable de publicar d’articles dins de revistas especializadas en lingüistica, après seleccion per un comitat d’expèrts.
— Es capable de publicar sei comunicacions dins leis actes dei collòquis especializats en lingüistica, après seleccion per un comitat d’expèrts.
— O pus rarament, a escrich aumens quauquei libres o articles que son pas estats validats per d’expèrts mai que son largament acceptats, citats, utilizats e presats per d’autrei lingüistas.
La reconeissença per lei pars coïncidís en generau amb un diplòma universitari, mai pas sempre. De còps que i a, trobam d’excellents lingüistas que se son formats en autodidactes, qu’an pas lo mendre diplòma de lingüistica, e que son reconeguts pasmens per lei pars perque publican de trabalhs de qualitat. Son de lingüistas vertadiers.
Invèrsament, i a quauquei personatges qu’an obtengut lei diplòmas mai que publican tant d’enormitats que finisson que son isolats, rebutats o ignorats per lei pars.
Lo dialòg entre profans e lingüistas
Alora, lei non-lingüistas se devon taisar? Que non, de segur. Un dialòg es necessari entre lei profans e lei lingüistas a condicion que se faga dins lo respècte dei competéncias de cadun.
Lei non-lingüistas an drech de discutir de lingüistica e de questionar lei lingüistas. E mai an drech d’exigir que lei lingüistas engatjats sigan pus clars, pus eficaç, pus concrets, pus accessibles o pus productius per promòure la lenga d’òc.
De son costat, lei lingüistas an mestier, de còps, dau feedback dei militants e dei locutors. E tanben, an drech d’exigir dei profans una actitud de respècte e de bòna volontat envèrs la competéncia scientifica.
L’occitanisme coneguèt un divòrci dramatic, a la fin deis ans 1970, entre una tendéncia dicha “populista”, menada per Ives Roqueta, e una tendéncia dicha “universitària”, menada per Robèrt Lafont. La majoritat dei lingüistas èran dau costat de Lafont e foguèron obligats de quitar l’IEO dins una scission terribla en 1981. Fòrça occitanistas joines o sabon pas, tot aquò. Pasmens, uei encara, tot l’occitanisme patís lei sequèlas lamentablas d’aquela epòca. Fòrça occitanistas sens cervèu contunhan d’alimentar aquela rivalitat imbecila entre “militants” e “sabents”, e especialament entre “militants” e “lingüistas”.
Seriá pus constructiu, dau ponch de vista dei militants, que cerquèsson d’aquerir lei coneissenças que li mancan en questionant lei lingüistas dins un ambient seren.
Encara un còp, vau ramentar çò que se passa en Catalonha, au Bascoat e en Galícia: ailà, militants e lingüistas collabòran estrechament. Fòrça militants an aquerit de coneissenças de basa en sociolingüistica que li son fòrça utilas per promòure eficaçament lo catalan, lo basco e lo galèc sus lo terren.
L’occitanisme militant es capable d’arribar a aqueu nivèu d’intelligéncia. De fach i es arribat en partida, bòrd que lei comentaris actuaus dins Jornalet mòstran una consciéncia ben pus avançada que çò que i aviá fa dètz o vint ans. Ara, cau isolar lei darriers ignars arrogants e confirmar lo movement vèrs l’intelligéncia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Creseria legir de militants per la lenga breton o galesa (gallo la lenga romana de bretanha) ! En bretanha se dise "dos bretons una associacion, tres bretons una "scission""
#21 Sabi pas coma o dire clar. Alibèrt èra lingüista e sabiá far de lingüistica. Es lo sol element que còmpta. Uei coma ièr.
#20 Me faguèt risolar la justessa dau comentari d'Isopet. T'imaginas ben que se Alibert seria estat reçauput per un collègi de lingüistas amb sa carta d'apoticari, bessai qu'encuei, sa gramatica seria estada mandada au cagador.
Arremarcaràs que per d'unei, es lo cas... :/
#19 Cresi qu'as pas comprés la discussion, Matieu.
— I a pas de "saberuts" que cèrcan de se protegir dins un territòri reservat. Es un fantasma. La question pausada es aquela de la competéncia e de la formacion.
— Qu'Alibèrt foguèsse un farmacian, aquò pausa pas de problèma, bòrd qu'aviá en tot cas, e tanben, una formacion de lingüista.
— Alibèrt es pas a la basa de tota la lingüistica occitana.
#15 Meravilhós ! D'efiech la basa absoluda e lo sanctus definitiu dei saberuts lingüista que vòlon que degun vengue trepejar son prat de sapiénça e de saviesa es lo trabalh d'un apoticari !!!
De que arroinar aqueu tèxt en son entier e sa demostracion. :/
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari