Opinion
Contra la corrida
Me sembla excellent que lo Parlament neerlandés entièr –òc, a l’unanimitat– aja sollicitat a l’Union Europèa la retirada de las subvencions agricòlas que camoflan lo finançament dirècte de la corrida. O legissiam ièr sul Jornalet e sonque sul Jornalet. Vòli dire que soi gaireben segur que non i a agut gaires mèdias de comunicacion ni occitans ni franceses que n’ajan parlat.
Lo Jornaletexplicava plan que cada an, de desenats de milions d’èuros provenents de l’Union Europèa s’utilizan per la mantenença de la corrida, a travèrs de las subvencions agricòlas en Espanha, consacradas a “l’elevatge de taures de combat”. E s’explicava tanben que, en fait, totes los taures que “morisson a l’espanhòla” dins las arenas occitanas son elevats en Espanha.
M’agradèt fòrça de legir l’expression “morisson a l’espanhòla”, perque es justament aital. Non existís cap d’argument ni uman, ni ecologic ni mai cultural per defendre la corrida en Occitània. O disi perque n’i a que n’avèm un sadol d’ausir dire que la corrida es tanben una fèsta (sic) originala d’Occitània, qu’es tanben una fèsta occitana.
D’en primièr: la nocion de fèsta. Fèsta..? I a degun que pòsca nomenar “fèsta” la tuada organizada d’un animal pel plaser sadic que provòca a cèrtes l’eveniment en question? Lo debat non es se los buòus an los meteisses dreits o non que los umans. Non. Lo debat non es se devèm balhar als animals los nòstres dreits. Non. Lo debat es se podèm acceptar moralament –e tanben politicament– que i aja d’umans que lor faga plaser la mòrt, las nafraduras e las agressions a qualqu’un mai, siá un autre uman, siá un animal o siá un vegetal. La question importanta es aqueste plaser experimentat per la dolor de l’autre. Es acceptable aquò?
La segonda question me sembla tanben pro pertinenta: l’occitanitat de la corrida? L’occitanitat de la corrida la trobam ja amb l’etimologia del quite concèpte corrida, qu’es clarament un mot d’origina occitana, non o sabiatz? Mas ont trobam clarament l’occitanitat de la corrida es en cercar dins lo lexic o lo “vocabulari” utilizat pels suportaires d’aquesta activitat: bronca, becerro, farol, palco, vara, a hombros, feria, encierro, ganadería, ganadero, maestro, mano a mano, medias, matador... Es polida la lenga occitana! E ben, segurament qu’inventèron un molon de mots aquestes trobadors de l’edat mejana!
Soi d’acòrdi qu’existisson de tradicions occitanas a l’entorn dels buòus: las corsas landesas o la corsa camarguenca, per exemple. Mas cal dire las causas coma son: la corrida es una tradiciona espanhòla importada en Occitània e actualament mantenguda, entre d’autras rasons, per l’ispanofilia que patís lo nòstre país, que nos fa cada còp mens autentics e mens originals. Mai assimilats, mai mimetics e mai alienats. Es lo fenomèn dels bars de “tapas” qu’inondan las ciutats occitanas. Es la devocion irracionala e inculta de la màger part dels occitans vers lo “flamenco” de marrida qualitat que se jòga en Occitània.
Mas per tornar a l’esséncia de la bona nòva que nos arribava dels Païses Basses, çò que me sembla que deuriá èsser evident es que, se ben non podèm –encara– enebir la corrida dins l’Union Europèa aital coma fan los païses civilizats, almens cal exigir que non s’utilize ni un centim public per la finançar. Perque, fin finala, quin argument i auriá per defendre que los ciutadans que non nos interèssa la corrida sèm obligats a consacrar una partida dels nòstres impòstes a tala peguesa, en lòc de los consacrar, per exemple, a las escòlas occitanas en immersion?
Lo Jornaletexplicava plan que cada an, de desenats de milions d’èuros provenents de l’Union Europèa s’utilizan per la mantenença de la corrida, a travèrs de las subvencions agricòlas en Espanha, consacradas a “l’elevatge de taures de combat”. E s’explicava tanben que, en fait, totes los taures que “morisson a l’espanhòla” dins las arenas occitanas son elevats en Espanha.
M’agradèt fòrça de legir l’expression “morisson a l’espanhòla”, perque es justament aital. Non existís cap d’argument ni uman, ni ecologic ni mai cultural per defendre la corrida en Occitània. O disi perque n’i a que n’avèm un sadol d’ausir dire que la corrida es tanben una fèsta (sic) originala d’Occitània, qu’es tanben una fèsta occitana.
D’en primièr: la nocion de fèsta. Fèsta..? I a degun que pòsca nomenar “fèsta” la tuada organizada d’un animal pel plaser sadic que provòca a cèrtes l’eveniment en question? Lo debat non es se los buòus an los meteisses dreits o non que los umans. Non. Lo debat non es se devèm balhar als animals los nòstres dreits. Non. Lo debat es se podèm acceptar moralament –e tanben politicament– que i aja d’umans que lor faga plaser la mòrt, las nafraduras e las agressions a qualqu’un mai, siá un autre uman, siá un animal o siá un vegetal. La question importanta es aqueste plaser experimentat per la dolor de l’autre. Es acceptable aquò?
La segonda question me sembla tanben pro pertinenta: l’occitanitat de la corrida? L’occitanitat de la corrida la trobam ja amb l’etimologia del quite concèpte corrida, qu’es clarament un mot d’origina occitana, non o sabiatz? Mas ont trobam clarament l’occitanitat de la corrida es en cercar dins lo lexic o lo “vocabulari” utilizat pels suportaires d’aquesta activitat: bronca, becerro, farol, palco, vara, a hombros, feria, encierro, ganadería, ganadero, maestro, mano a mano, medias, matador... Es polida la lenga occitana! E ben, segurament qu’inventèron un molon de mots aquestes trobadors de l’edat mejana!
Soi d’acòrdi qu’existisson de tradicions occitanas a l’entorn dels buòus: las corsas landesas o la corsa camarguenca, per exemple. Mas cal dire las causas coma son: la corrida es una tradiciona espanhòla importada en Occitània e actualament mantenguda, entre d’autras rasons, per l’ispanofilia que patís lo nòstre país, que nos fa cada còp mens autentics e mens originals. Mai assimilats, mai mimetics e mai alienats. Es lo fenomèn dels bars de “tapas” qu’inondan las ciutats occitanas. Es la devocion irracionala e inculta de la màger part dels occitans vers lo “flamenco” de marrida qualitat que se jòga en Occitània.
Mas per tornar a l’esséncia de la bona nòva que nos arribava dels Païses Basses, çò que me sembla que deuriá èsser evident es que, se ben non podèm –encara– enebir la corrida dins l’Union Europèa aital coma fan los païses civilizats, almens cal exigir que non s’utilize ni un centim public per la finançar. Perque, fin finala, quin argument i auriá per defendre que los ciutadans que non nos interèssa la corrida sèm obligats a consacrar una partida dels nòstres impòstes a tala peguesa, en lòc de los consacrar, per exemple, a las escòlas occitanas en immersion?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
E òc, me cal assumir ma posicion. La corrida m'agrada, emai s'aquela afirmacion me còste lo respièch d'un fum de monde. Mas disi totjorn çò que pensi. La corrida se pòt pas justificar amb de rasonaments. Es una sensibilitat. Doncas vau pas demandar al monde qu'i son opausats de la comprene. Lor demandi pas qu'una causa: admetre que los que presan la corrida son pas de sadics, un còp per totes. La tòca de la corrida es pas la sofrença d'una bèstia. Es l'admiracion d'una lucha, e çò qu'es vist coma sadisme per d'unes serà percebut, per de monde coma ieu, coma una admiracion per aquel animal, que deu morir perque la vida es antau. Degus vòl pas que sofrigue, mas cal passar per aquò per complir son destin, coma nautres. La vida, es pas risolièr, al final. De còps i pensi, après aveire agachat la sortida del taur mòrt. S'èras pas mòrt aqui, ò taur, onte t'auriam tuat? Sornament, lamentablament, sens coratge, dins un masèl anonim. Aqui as l'astre d'embanar ton maselièr; es aquò que se deu comprene. La corrida es l'antidota d'un monde aseptizat e americanizat.
Ara me podètz fusilhar e fòra-bandir. Ieu, sabi perdequé disi aquò.
#39 La mort n'est pas un beau spectacle. La souffrance n'est pas un beau spectacle et les alibis culturels ne sont que des alibis. Une bonne guerre remettrait en place les idées de ces amateurs de sang. Allez hop, en première ligne, bayonnette au canon, en avant! Rassurez-vous, un coup de bayonnette dans le bide ça fait pas mal, un peu comme les banderilles.
A véser: presentacion en catalan del libre «L’engany de la corrida» de Jordi Portabella (biologista). http://www.youtube.com/watch?v=esC3UXFK7WE
SEGUIDA DEL COMENTARI PRECEDENT
(corren davant una bòla enòrma http://www.rtve.es/alacarta/videos/noticias-24-horas/localidad-madrilena-mataelpino-celebra-encierros-bolas-gigantes/1513563/). Als taurins d’imaginar corridaS sense que le brau patisca. Cal que s’adapten a las exigenças eticas de nòstre temps. Es le sol futur possible d’aquela causa.
A-n-aquel compte, jo anirèi a las arenas escotar «Paquito el chocolatero». Rai.
Autrament, les abolicionistas, acabarem per ganhar la partida, perqué malgrat tot, la civilizacion avança e la barbariá regrèssa.
Se le «mundillo» vòl pas que la sèu «cultura» disparéishia, caldrà que s’adapten e que modifiquen la «tradicion» que vòlen gardar. Que garden las colors, la musica, las arenas, les desguisament e totas las simagrèias. Aquò rai. Mès que dèishen le brau en patz.
Le gèni occitan a sabut inventar alternativas creativas, coma las bèstias totemicas del país bas. Dins la quita Madrid, fèn «encierros» sense brau (corren davant una enòrma bòla http://www.rtve.es/alacarta/videos/noticias-24-horas/localidad-madrilena-mataelpino-celebra-encierros-bolas-gigantes/1513563/). Als taurins occitans d’inventar la corrida sense fèr patir cap de brau. Es le sol futur de la «cultura corrida»: s’adaptar a las exigenças eticas de nòstre temps, se vòlen que perdure.
A-n-aquel compte, anirèi a las arenas escotar «Paquito el chocolatero». Rai.
Autrament, les abolicionistas acabarem per ganhar la partida, que malgrat tot, la civilizacion avança e la barbariá regrèssa.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari