Opinion
Rodés, lòc de cultura occitana?
“Vèis petit! Tot çò que tenes pas dab la man, n’es pas que hum…”
(L’òmi que volèva gahar la luna; conte tradicionau)
Quant aurà falut de temps per aquesta jornada de concèrt e de hèsta occitana?
Quantas oradas de telefona, de “tòca-manetas” daus uns e daus auts?
Quant de mobilisacion de benevòles? D’aqueths que vòlen un concèrt de Gric de Prat pr’amor que los ic agrada, d’aqueths que, un còp de mei, nos balharàn la possibilitat d’espandir la paraula occitana…
N’an pas arren d’esperar en tornar, sonque lo plaser de l’aver portada e partejada, aquesta paraula: un tot petit espaçi de libertat conquesit. Los organisators de Gric de Prat ne son pas de professionaus, son lunh, hòrt lunh dau hialat de las amistats occitanistas de Rodés.
Mes es pas a Rodés que se va apitar l’identitat occitana: la hèsta daus amics sonque hèi plaser aus amics! Plan davant qu’i agi Rodés, correvan dejà, los qu’anavan de vilatge en vilatge, los que portavan la musica dens endreits on, a còps, i avè pas jamei ajut nat espectale. Son eths qu’apitèren lo ret de la cultura d’òc que nos hasut espelir, aqueth hilat que tant mespresan los si-disent “professionaus”: solide es pas rentable ni prestigiós.
I sem: la hèsta se va debanar, l’auto ròda son camin, cargada dau materiau dinc a la gula. L’ambient costumau dau despart: los joens musiciares son a charrar, las paraulas m’arriban de lunh. Totara, va faler portar l’estrambòrd au public, mes davant d’ic espandir cap au monde, me lo fau sentir. De concèrt en concèrt, totjorn guardar la fe, e aquò damòra un ahar de viatge… interior.
Pr’amor qu’en musica, la oradas de trabalh, las repeticions de longa, la conquista de las competéncias son un passatge indispensable, pas jamei assadorat. La tecnica damòra un gatge (e non pas un gadget): ne pòrta pas la vita!
Lo çò d’aut es rencontra: un ligam dempui la debuta dau concèrt, un viscut que hèi vàser las causas navas a cada còp. E dab los espectators, quan s’acaba la hèsta, nos coneishem de longa…
Lo public de Gric de Prat es pas lo de Rodés: es de conquesir a cada còp.
A Rodés, los occitanistas son talament convençuts que n’arriban a acceptar espectacles en francés, o dab artistas que se son ensenhats duas cançons tradicionaus sonque per lo hestenau! Avètz asajat de los i parlar en occitan? Alavetz, quau son los critèris de causida per lo hestenau rodesenc? Un secret plan guardat! Rebat de la creacion occitana? Los artistas occitans, solide, son plan mei numerós, divers e sovent “professionaus” que los que se vésen a Rodés. Mes benlèu son pas daus amics?
Damòra 5 òras davant lo concèrt: lo temps de trabalhar dab los tecnicians, per mudar un vilatge o una glèisa en lòc moderne d’espectale. Tots que si deven héser e i a de trabalh per tots. Es plan mauaisit de guardar pron de concentracion dens tot aqueth rambalh, mes i sem acostumats: l’amna dejà s’eslunha de cap au saunei quan lo còs remuda las caishas e asaja lo “son”.
E pui…Ven lo temps de la rencontra, quasi ueit òras qu’ic esperam! Aqueth tròç de vita: lo flaquèir es desbrombat, sonque damòra la paraula. Lo temps se suspen e l’espectale davança, lentament, segurament. Doman, la cultura d’òc aurà pravat, un chic, un chiconet, medish se nos farà annadas e annadas encara per tornar l’identitat.
Amics occitanistas! Rodés es una joguina e coma tota joguina, Rodés es saunei e illusion. E nosauts, qu’aimam la cultura d’òc, i cresem! Avem talament enveja d’ic créser.
Totas las subvencions son chic de pagar per héser saunejar los darrèirs defensors d’una cultura qu’es a morir?
(L’òmi que volèva gahar la luna; conte tradicionau)
Quant aurà falut de temps per aquesta jornada de concèrt e de hèsta occitana?
Quantas oradas de telefona, de “tòca-manetas” daus uns e daus auts?
Quant de mobilisacion de benevòles? D’aqueths que vòlen un concèrt de Gric de Prat pr’amor que los ic agrada, d’aqueths que, un còp de mei, nos balharàn la possibilitat d’espandir la paraula occitana…
N’an pas arren d’esperar en tornar, sonque lo plaser de l’aver portada e partejada, aquesta paraula: un tot petit espaçi de libertat conquesit. Los organisators de Gric de Prat ne son pas de professionaus, son lunh, hòrt lunh dau hialat de las amistats occitanistas de Rodés.
Mes es pas a Rodés que se va apitar l’identitat occitana: la hèsta daus amics sonque hèi plaser aus amics! Plan davant qu’i agi Rodés, correvan dejà, los qu’anavan de vilatge en vilatge, los que portavan la musica dens endreits on, a còps, i avè pas jamei ajut nat espectale. Son eths qu’apitèren lo ret de la cultura d’òc que nos hasut espelir, aqueth hilat que tant mespresan los si-disent “professionaus”: solide es pas rentable ni prestigiós.
I sem: la hèsta se va debanar, l’auto ròda son camin, cargada dau materiau dinc a la gula. L’ambient costumau dau despart: los joens musiciares son a charrar, las paraulas m’arriban de lunh. Totara, va faler portar l’estrambòrd au public, mes davant d’ic espandir cap au monde, me lo fau sentir. De concèrt en concèrt, totjorn guardar la fe, e aquò damòra un ahar de viatge… interior.
Pr’amor qu’en musica, la oradas de trabalh, las repeticions de longa, la conquista de las competéncias son un passatge indispensable, pas jamei assadorat. La tecnica damòra un gatge (e non pas un gadget): ne pòrta pas la vita!
Lo çò d’aut es rencontra: un ligam dempui la debuta dau concèrt, un viscut que hèi vàser las causas navas a cada còp. E dab los espectators, quan s’acaba la hèsta, nos coneishem de longa…
Lo public de Gric de Prat es pas lo de Rodés: es de conquesir a cada còp.
A Rodés, los occitanistas son talament convençuts que n’arriban a acceptar espectacles en francés, o dab artistas que se son ensenhats duas cançons tradicionaus sonque per lo hestenau! Avètz asajat de los i parlar en occitan? Alavetz, quau son los critèris de causida per lo hestenau rodesenc? Un secret plan guardat! Rebat de la creacion occitana? Los artistas occitans, solide, son plan mei numerós, divers e sovent “professionaus” que los que se vésen a Rodés. Mes benlèu son pas daus amics?
Damòra 5 òras davant lo concèrt: lo temps de trabalhar dab los tecnicians, per mudar un vilatge o una glèisa en lòc moderne d’espectale. Tots que si deven héser e i a de trabalh per tots. Es plan mauaisit de guardar pron de concentracion dens tot aqueth rambalh, mes i sem acostumats: l’amna dejà s’eslunha de cap au saunei quan lo còs remuda las caishas e asaja lo “son”.
E pui…Ven lo temps de la rencontra, quasi ueit òras qu’ic esperam! Aqueth tròç de vita: lo flaquèir es desbrombat, sonque damòra la paraula. Lo temps se suspen e l’espectale davança, lentament, segurament. Doman, la cultura d’òc aurà pravat, un chic, un chiconet, medish se nos farà annadas e annadas encara per tornar l’identitat.
Amics occitanistas! Rodés es una joguina e coma tota joguina, Rodés es saunei e illusion. E nosauts, qu’aimam la cultura d’òc, i cresem! Avem talament enveja d’ic créser.
Totas las subvencions son chic de pagar per héser saunejar los darrèirs defensors d’una cultura qu’es a morir?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Aimi la cultura occitana, aimi la musica, aimi l'Estivada e reconeishi lo tribalh e la sinceritat occitanista de la familha Roulet Casaucau. Escríver aquò es trobar lo barròt per se héser trucar dessús. La vita es pas un saunei continú on soi l'eròi recompensat de tots mos fantasmas. De dòu, per amor èi una lista longassa e aimarí de saber çò que'n pensatz... Non pas, desconi, los justjament engatjan mei que mei los qui los formulan, pas un public eventuau. Legissi tot jorn e apliqui deu melhor que pòdi los 4 acòrds toltècs. Lo dusau ditz : qué que t'escàsia (t'arribe), no'n hàcias pas una cuenta personala, n'ic prénias pas per tu.
De mai bon dire que de far, ça que la es una filosofia positiva.
#19 Po Po Po ! http://www.youtube.com/watch?v=XMdoGqcnBoo
Amics, rendetz-vos en seteme e octobre per lo dusau hestenau occitan de Bordèu (Mascaret): http://ostau-occitan.org/?lang=fr
Malurosament shens Gric de Prat que refusan d'i jogar pr'amor vòlen estar pagats com daus professionaus (quitament si an pomès d'i jogar)!
Ai, quò fai un moment que l'esperave quela reaccion !
Io, inevitablament, quò me fai pensar a quò : http://www.youtube.com/watch?v=_5nZ5crkeBg
Quela videò quo es io que la faguei en 2008, per amistat per GdP. De biais amator, e quò se vei d'alhors. Trobave l'espectacle polit, mai lo trobaria enquera se los Roulet chafreiaven pas tot a chasque còp.
Apres aquò, fuguei estagiari a l'Estivada. E, a queu moment, los Gric de Prat ensaieren de se servir de io per se far programar a l'Estivada, una pratica dobtosa, mas quò passa, son daus amators. Au risque de me far fotre defòra, n'en an parlat jusinca a la Region Aquitània, dins los corredors de l'Ostal d'Occitània a Tolosa... mas quò passa, son daus amators.
Finalament l'espectacle « Bordèu » fuguèt pas programat. Mas pas perque eran « amators » (en mai los ai desjà auvit dire lo contrari), perque l'espectacle fasia tròp « escolari » e que las votz semblaven pas dau tot adaptadas. Zo son totjorn pas d'alhors, GdP tòrna botar en causa l'Estivada mas jamai sa pròpia pratica artistica, emai n'en serian capables. Mas bon, son daus amators...e quò sembla poder excusar tot. En mai d'aquò, i a agut una discussion sus l'espectacle : los que lo coneissian fugueren convidats a balhar lur vejaire. I a benlèu un director a l'Estivada, mas quand i a daus dobtes, tesica pas a demandar l'opinion dau monde qu'encontra e coma los quaus trabalha. Democratic. Òc-es, quo se passa entau a l'Estivada, e de misteri n'i a nonmas los que s'inventen lo monde coma Eric Roulet per explicar a lur egò perque fugueren pas programats.
Per quant a las « amistats occitanistas », quò fai partida de las nombrosas rumors que corren sus l'Estivada. Io personalament, pense que l'Estivada s'es destachada dau monde occitanista per poder trabalhar melhor.
Trabalhem emb lo monde que trabalha. Punt. S'avem lo mesme objectiu sus la lenga e la cultura, tant melhor. Se s'en foten mas que faràn tot per nos permetre n'autres d'i arribar, quò vai tanben.
Es que los tecnicians son occitanistas ? Non. Es que los que fan a minjar son occitanistas ? Non. E entau. E lo public ? GdP auria degut venir veire l'Estivada dempuei que l'i es pus programat. Lo public a chamnhat. Era occitanò-occitanista, aurà es rutenenc. Avaironés. Lo monde venen sens coneisser los gropes, reperen l'eveniment coma 'na festa occitana, mas mai que mai coma un festenau normau. Coma LUR festenau.
Lo public de l'Estivada es de conquesir a chasque còp. Lo jorn que quò lur agradarà pus çò que passa, zo saurem, nos podetz creire. E la programacion se fai en fonccion de tot, de l'ambient, daus espectacles que vesem, dau monde que prenen contact. Lo processus es NORMAU. I a pas de secret, nimai de mistèri. Daus gropes pòden pas passar perque son pas dins l'ambient dau festenau, d'autres perque la qualitat (critèri subjectiu, bien segur) pareis pas pro bona, d'autres enfin perque se tròba pas d'espaci adpatat a çò que fan (e la question se pausa sovent). Mas la pòrta es barrada nonmas emb lo monde que la barren ilhs. Un festenau evolua, chamnha, tant plan coma los artistes e un « non » de l'Estivada es rarament definitiu. Fau juste zo comprener entau. Sembla que GdP aja dau mau. D'alhors, a l'espòca que volian a tota fòrça esser programats e quand vegueren que quo podia pas marchar, lo Eric Roulet nos anonciet que volia en gròs far la revolucion, prene la direccion de l'Estivada per far una programacion vertadiera, occitana, que quo era pas normau que i aja pas de consultacion daus artistas... Nos reprochava un costat mafià (definitivament faus) mas, se, quò lo geinava pas de dirigir lo festenau per poder s'autò-programar. N'en rise enquera. Se me trompe pas, faguet parier dau costat de l'IEO Gironda. Mai d'autres an benleu de las istòrias parièras a nos contar ?
Apres, se voletz demorar blocats sus lo fach que i a daus artistas que venen a l'Estivada e que parlen pas occitan, podetz. Mas per pietat ensaiatz de surtir un pauc ! Quand Zebda venen a l'Estivada, l'i parlen benleu pas occitan, mas l'i parlen de l'occitan, e plan mielhs que n'impòrta la quau de la Mal Coiffée (quo es un exemple). Quand Sud Sound System venen, se fan explicar çò que quo es, coma viven nòstra lenga minorizada e coma ilhs viven la lur. E podria parlar longtemps daus gropes catalans, que l'Estivada « eschamnha » emb daus gropes occitans a la Fira Mediterrània de Manresa. Lo ròtle de l'Estivada, quo es de surtir daus estereòtipes e aqui, tot lo monde vei los que lo monde an sus los occitans, mas jamai que n'autres, occitans, avisem, emb la condescendencia de queu-qui que sap, lo demai dau monde.
Volia far mai long, mas m'avise que lo Manu Isopet a desja dich çò que pense, mai sem segurament pas los sols aqui !
P.S : S'avetz daus dobtes sus las praticas dobtosas daus Roulet que denoncie (e n'ai d'autras se voletz), vos podetz amusar a comptar quantben i a de membres de la familha jos pseudò que s'en van defendre lo Pair dins lo comentaris quand es atacat sus lo Jornalet. Instructiu.
#16
Me permeti un apondon rapòrt a ço que Manu diguet de la venguda de Zebda : dins los contras totun s'es dich "i'a Zebda, parlan pas occitan es una vergonha", al delai de l'ideologia veiculada qu'es benleu mai "pro libertat dels pobles" que molon d'occitanistas) pauc se son dich "Te i'a Goulamas'k en primiera partida) pausi doncas la question quant de gens eran venguts per veire Zebda en public convinçut e n'en son ressortits en digan "Zebda era traç que bon coma de costuma, mas en primiera partida, i'avia aquela còla de Ska tarrible, Goulamas'k se dison" (se dich la magia de la descoberta e l'emplec bon dels festenals)... Soi pas segur que la resulta seria estada tant bona amb La Saucisse Musicale de SAint-Michel (oups es pas lo subjecte, anira, basta pas que d'emplaçar la Saucisse Musicale per Gric de PRat)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari