Lo Racing Club de Narbona n’ei pas un club com los autes, tanvau cada club de rugbi. A portat sa pèira pròpria a l’istòria deu rugbi occitan e a contribuït a la legenda deu nòste jòc, lo meu beròi deu monde. Mès totun possedís un detalh qui’n s’arretròba pas endacòm mei: las soas colors, irange e néguer. N’ei pas un aumenatge a la dinastia d’Irange, n’ei pas la color simbèu deu refús en Euròpa de l’èst, n’ei pas tanpauc ua publicitat entad un hialat de tindarèus, aquò qu’ei tot simplament un truc deu hat, ua mena d’azard urós, coma se passan a còps shens que pas degun n’ac podesse explicar.
 
Entà non pas hèr coma los autes, lo club que vasoc pendent ua annada de las tarriblas: 1907, l’annada de la susmauta deu Miejorn Rotge devath la devisa de Jaurés, en occitan dens lo tèxte: “Dins la tina de la republica, preparatz lo vin de la Revolucion sociala ! “Aquera revòlta deus vinhairons contra la chaptalizacion deus vins importats mesclada dab ua presa de consciéncia occitana se tumèc au mesprètz d’un Clémenceau qui s’èra desbrombat (eth tanben) qu’un bèth dia èra estat socialista: “Coneishi lo Miejorn, tot aquò que s’acabarà per ua taulejada.“
 
Per çò qui ei de taulejada, tot s’acabèc lo 20 de junh per còp de fusilhs per las carrèras de Narbona e la mòrt de cinq manifestants (En mei deus dus autes tuats un jorn mei de d’ora), deus quaus ua gojata de vint ans. A l’entèrrament d’aquera victima simbolica vengon s’amassar dus jorns mei tard uas 10.000 personas. Ei aquera hèita tragica qui estoc l’encausa de la celèbra arrevendida deu soldats deu 17u d’infanteria de linha qui vengon lavetz rejúnher los susmautats lengadocians.
 
Ei dens aqueste contèxte, que cau díser drin particular e dramatic, e dens ua vila enqüèra esmavuda que vasoc lo Racing Club Narbonés. Segon uas hons, estoc en seguida de l’union deus rugbifiles narbonés dab l’equipa deu 80u regiment d’infanteria. De tot biaish, ei ua bèra equipa que vengoc aumentar lo nombre tostemps creishent d’amators de veishiga ovau dens aquera debuta de sègle XX.
Petit detalh saborós: la vila simbèu deu Lengadòc Rotge èra totun demorada drin religiosa o  “minjadiu “, quin se disètz a l’epòca, e èra la sedença de l’arquevescat on demorava tostemps lo sovénguer de l’arquevesque Dillon, darrèr president deus Estats generaus de Lengadòc e descapitat a la Revolucion. Azard o pas, n’am pas mei los mejan d’ac saber uei lo dia, los jogadors de rugbi de Narbona que comencèn la carrièra deu club en tot presentà’s suu prat dens suberbèths camisòts de color vriuleta dab un shòrt blanc. L’allusion a l’avesque, volontària o pas, èra totun evidenta.
 
Coneishèm de plan las condicions dab las quaus lo jòc se debana, e lo prat municipau, l’estadi deu Camp de Març, descrit coma un  “camp de patanas shens de patanas “ balhèc lo parat aus joens narbonés de s’esbrusar gaujosament dens la hanga. Per malastre, en seguida d’ua error shens de dobte deu o de la responsabl-a-e deu lavatge de l’equipament, realizat a l’epòca dens lo lavader en bòrd deu canau de la Robina fàcia lo cargader Dillon, los camisòts que’s destintèn hòrt e las cauças cortas sortiscon ròsas (abans la mòda !) dens lo coloradís dit  “cueisha de nimfa esmavuda “. Tà çò qui ei deus camisòts, l’efèit de color vriuleta descolorit que balhèc plaps inelegants. De qué hèm, adara? A la lèsta, la decision estoc presa de tintar las pelhas a de bon. Los shòrt trobèn ua solucion eficaça: colorits de néguer, que pareishèvan quasi navèths. Entaus camisòts, ua auta varianta estoc trobada: tintà’us de rotge. La resulta, fin finau satisfasenta, estoc un granat claròt qui sauvava l’aunor, qui estujava los plaps e qui, de mei, avèva la qualitat de semblar ua nautat. Los encontres be’s podèvan plan debanar com se pas arren ne s’èra pas jamei passat. Dinc au jorn quan …
 
En tot anticipar çò qui estore mei tard ua de las paginas mei beròias deu rugbi lengadocian, los Narbonés recebèn un petit club vesin nascut en 1911: Besièrs. En dehòra deu hèit qu’aquò èra dejà un derbi, un problèma se pausèc lèu: los Besierencs be jogavan tanben dab un camisòt rotge e un shòrt blau escur, segon uas hons, talhats dens unifòrmes de la gendarmeria. Granat clar e rotge, aquò que’s mesclava mau, sustot que las cauças cortas, negras o blavas escuras, n’ajudavan pas entà hèr la diferéncia. Que calèva ua decision estosse lèu presa. Narbona, estant lo club qui recebèva, hascoc un esfòrç e decidiscoc de s’arrevirar lo camisòt. Suspresa: lo teishut vriulet tintat de rotge muishèc lavetz de l’aute costat ua color iranja de las beròias. Devaths los aplaudiments deu public, los Narbonés qu’entrèn aqueste dia suu prat dens ua tenguda navèra iranja e negra. Aquestas dua colors que semblan aver portat astre au club: la medisha annada, a Lesinhan, lo RCN irange e néguer que’s hascoc campion de Lengadòc en tot véncer Perpinhan (3-0).
 
Estoc doncas un copacap drin simplòt de lavatge qui balhèc au club de Narbona las soas colors originaus ed unicas mès qui’u mièc dinc au som de la ierarquia ovau, dinc au pavés de Brennus, ganhat dus còps en 1936 e 1979, quitament se la finala mei beròia demorarà entà totis los ahuecats de veishiga la qui estoc perduda contra en 1974 contra un club aperat … Besièrs.