A còps i a questions que hèn aisidament l’unanimitat. Per exemple, se devaratz a la carrèra e demandatz au monde qui passan se son d’acòrd tà díser que la vida d’un èster uman e tan importanta que non pas quina auta vida que sia, independentament de la soa origina, la soa raça, la soa religion o la soa color de pèth, auratz solide un sondatge qui apressarà los 100% entà la responsa  “Òc “. E’vs podi jogar ua bona soma de moneda qu’auratz los 100%.
 
Benlèu que trobaratz, a l’azard, quauqu’un qui dirà lo contrari, mès cresi qu’aquò totun demorarà rare. E ben, pensi qu’i a ua categoria de personas qui, quitament se’vs diràn que son d’acòrd dab aqueste afirmacion, haràn tot lo contrari e agiràn d’un biaish qui’vs semblarà hòrt susprenent. Quins? Los jornalistas, o, entad estar juste, los capredactors, de television en particular, los qui causisson lo somari e lo contengut deu jornau segon ua lei misteriosa qui’ns escapa drin. Solide ne son pas monstres shens de còr ni hitge e que son sosmés a premudas ierarquicas, politicas o economicas de totas, mès lavetz, com explicar ua tau situacion:
 
Lo 15 d’abriu de 2013, duas bombas que petan a l’arribada deu maraton de la vila nòrdamericana de Boston. La panica ei totau, lo nombre de victimas puja a 3 tuats e 264 alebats. Atau que dison los jornalistas deu hinestron:  “America ei sambotida “ (L’Amérique est sous le choc), çò qui deisha supausar que benlèu los autes país ne’n son pas pr’amor que se’n trufan. Mes bon, la question n’ei pas aquiu. Lo jornau televizat de França 2 presenta l’atemptat dens la soa edicion deu ser deu 16 d’abriu pr’amor deu decalatge orari. 12 minutas e 20 segondas suu subjècte, lavetz qu’èm au bèth miei de l’escandale Caüsac e deu de la carn de chivau dens las lasanhas. 12 minutas e 20 segondas dab dus enviats especiaus sus plaça. L’emocion ei au mei haut, podèm véser imatges de l’esglas, l’entrevista de Francés presents pendent lo maraton, la cara escuranhosa d’Obama, la supausicions sus la pista de la dreta extrèma, lo retorn de l’eisherumi deu 11 de seteme, çò que digon los eròis de l’istòrias qui an sauvats vidas, etc …
 
Tot aquò que’vs semblèc normau quan vesotz la gravetat de la situacion, com me semblèc normau a jo suu moment. Mès totun: lo medish dia, sia lo 15 d’abriu de 2013, a Veneçuèla, grops de dreta extrèma ataquèn partisans deu navèth president elegit e centres medicaus. Resulta d’aquò: 6 mòrts et 61 alebats, deus quaus hemnas, dròlles, civius inocents. Bon, pensatz qu’aquò n’èra pas d’astre de càder au medish moment que las bombas de Boston e doncas que pr’amor d’aquò n’estoc pas mediatizat. Benlèu, sonque:
 
Lo medish dia, sia lo 15 d’abriu de 2013, ua veitura-bomba que petèc dens lo centre de Damasc en Siria. Resulta: 15 mòrts, 53 alebats, deus quaus hemnas, dròlles, civius inocents. Pas nat enviat especiau, pas nada entrevista, l’ahar n’ei quitament pas mencionat. Ne sabi pas se la vida d’un Sirian ei entà vosautes mensh important que non pas la d’un American, mès sembla que la causida deu capredactor de França 2 n’ei pas tròp clara. N’i avosse pas sonque aquò:
   
Doncas se hèm lo quocient matematic deu prètz de la vida d’un èster uman entà França 2, aquò que balha:
  Ei aisit de hèr lo rapòrt entre la valor deus mòrts per país: lo rapòrt entre lo prètz de la
vida d’un Nòrdamerican e d’un Veneçuelenc (o d’un Sirian, o d’un Iraqian, o d’un …) ei de 4 / 0, sia un signe matematic que s’escriu coma ua 8 ajaçada suu costat e que’s lei: infinit.
 
Sabi çò que benlèu pensatz: la redaccion de França Television ne pòt pas rénder compte de tot çò qui’s debana dens lo monde a l’encòp. Ei vertat, sonque los tèmas evocats dens aqueth medish jornau televizat èran:
  Vaquí doncas, a vosautes de jutjar. Solide qu’ei plan aisit de criticar la causida totun
inexplicabla de la redaccion de França Television shens de’n conéisher totis los devaths e los entorns, mès ua simpla soscadissa basica que’ns hè pensar que i a de qué melhorar lo servici d’informacion.
 
Aquera question n’ei pas mei benlèu d’actualitat quan las enquèstas muishan de plan que lo monde uei lo dia que’s van quèrrer las informacions endacòm mei que non pas au hinestron, màgerment sus la telaranha, solide.