Opinion
Murèth 1213-2013
Lo 12 de setembre de 2013 son los 800 ans de la desfaita occitana, catalana e aragonesa de Murèth.
Es un temps d’istòria europèu que menèt a la separacion politica del monde Pirenenc e aprèp un long procès istoric a la lor conquesta per dos estats luènhs de part e d’autre de los Pirenèus.
Es tanben un temps d’istòria de nivèl mondial que conduguèt a la creacion de l’inquisicion a Tolosa amb la condamnacion de milièrs d’occitans dits eretics , josieus, catars e tanben franciscans, omosexuals e occitanas tròp feministas, las qu’èran acusadas d’èsser de bruèissas.
L’inquisicion creada contra lo pòble occitan en consequéncia de la desfaita occitana del Murèth es estat comparada la Gestapo, mas una Gestapo qu’auriá destrusida tota una societat permai d’un sègle.
En seguida, amb lo sosten dels reis de França puèi d’Espanha, l’inquisicion foguèt espandida a l’ensems del monde catolic, de l’America Latina a las Filipinas amb de milierats d’assassinats.
Mas per compréner l’importància de la desfaita de Murèth subre l’evolucion democratica de las comunas d’Euròpa, cal citar lo trobador anonim de la Cançon de la Crosada [canso de la crozada] sul jorn que precediguèt la batalha:
La filosòfa francesa Simona Weil estudièt lo contèxt de la batalha de Murèth dins son ensag L’agonie d’una civilisation vue a travers un poèma epique que publiquèt dins los Cahiers du sud del temps de l’ocupacion nazi de França. La filosòfa nòta la frequéncia de la nocion de Cuminaltatz jos lo calam de l’ anonim qu’escriguèt aquesta part de la Cançon de la Crosada.
La Cuminaltatz es la paritat d’òmes liures, aquesta milícia de Tolosa que se’n va cap als camps del Murèth, son los capítols que discutisson amb lo comte, es lo pòble de Tolosa qu’òbra collectivament per tornar bastir las muralhas, es la fervor qu’unís petits a grands dins la tristesa coma la jòia.
La Cuminaltatz es la comunautat dels occitans, del pòble totas classas mescladas que luta per Paratge al costat del comte. La Cançon descriu una organizacion comunala civica que foguèt vencuda per una oligarquia feudala e clericala.
800 ans aprèp, la commemoracion de la batalha de Murèth deu èsser l’ocasion per enfortir lo procès de construccion d’una societat democratica que reconesca totas las diversitats individualas e collectivas, en particular las diversitats lingüisticas e culturalas per França.
Es donc amb una conviccion democratica e europèa que lo pòble occitan deu participar plenament a la commemoracion de la batalha de Murèth lo 13 de setembre 2013 a Tolosa e als debats politics subre lo futur d’Occitània a Murèth lo dissabte 15 de setembre.
_____
* MilSòusdAur seriá lo nom del caval del rei d’Aragon
** lo comte s’adreça als capìtols que dirigisson la republica de Tolosa dempuèi 1189, e mandan la milícia tolosana.
_____
Aqueste article fa referéncia al pro polit libre subre La Cançon de la Crosada [La Canso de la Crozada] de C Sales e A Brenon de 2012.
Es un temps d’istòria europèu que menèt a la separacion politica del monde Pirenenc e aprèp un long procès istoric a la lor conquesta per dos estats luènhs de part e d’autre de los Pirenèus.
Es tanben un temps d’istòria de nivèl mondial que conduguèt a la creacion de l’inquisicion a Tolosa amb la condamnacion de milièrs d’occitans dits eretics , josieus, catars e tanben franciscans, omosexuals e occitanas tròp feministas, las qu’èran acusadas d’èsser de bruèissas.
L’inquisicion creada contra lo pòble occitan en consequéncia de la desfaita occitana del Murèth es estat comparada la Gestapo, mas una Gestapo qu’auriá destrusida tota una societat permai d’un sègle.
En seguida, amb lo sosten dels reis de França puèi d’Espanha, l’inquisicion foguèt espandida a l’ensems del monde catolic, de l’America Latina a las Filipinas amb de milierats d’assassinats.
Mas per compréner l’importància de la desfaita de Murèth subre l’evolucion democratica de las comunas d’Euròpa, cal citar lo trobador anonim de la Cançon de la Crosada [canso de la crozada] sul jorn que precediguèt la batalha:
Que lo bon rei d’Aragon dessús son Milsodor* Es vengut a Murèth e i pausa son auriflame Lo pros comte quand o sap, non se met en retard Se’n venguèt dreit al Capitòli E lor** ditz e explica del rei qu’es vengut E eles respondèron: “Sénher comte, çò es ben... | [Que.l bos reis d’Arago, desus son miasoldor Es vengut a Murel a pauza i l’auriflor El pros coms, can o saub, non o mes en tardor Ans venc dreit al capitol A lor dig a retrait del rei que vengutz es A eli respondero: “Senher coms, so es bes...”] |
La filosòfa francesa Simona Weil estudièt lo contèxt de la batalha de Murèth dins son ensag L’agonie d’una civilisation vue a travers un poèma epique que publiquèt dins los Cahiers du sud del temps de l’ocupacion nazi de França. La filosòfa nòta la frequéncia de la nocion de Cuminaltatz jos lo calam de l’ anonim qu’escriguèt aquesta part de la Cançon de la Crosada.
La Cuminaltatz es la paritat d’òmes liures, aquesta milícia de Tolosa que se’n va cap als camps del Murèth, son los capítols que discutisson amb lo comte, es lo pòble de Tolosa qu’òbra collectivament per tornar bastir las muralhas, es la fervor qu’unís petits a grands dins la tristesa coma la jòia.
La Cuminaltatz es la comunautat dels occitans, del pòble totas classas mescladas que luta per Paratge al costat del comte. La Cançon descriu una organizacion comunala civica que foguèt vencuda per una oligarquia feudala e clericala.
800 ans aprèp, la commemoracion de la batalha de Murèth deu èsser l’ocasion per enfortir lo procès de construccion d’una societat democratica que reconesca totas las diversitats individualas e collectivas, en particular las diversitats lingüisticas e culturalas per França.
Es donc amb una conviccion democratica e europèa que lo pòble occitan deu participar plenament a la commemoracion de la batalha de Murèth lo 13 de setembre 2013 a Tolosa e als debats politics subre lo futur d’Occitània a Murèth lo dissabte 15 de setembre.
_____
* MilSòusdAur seriá lo nom del caval del rei d’Aragon
** lo comte s’adreça als capìtols que dirigisson la republica de Tolosa dempuèi 1189, e mandan la milícia tolosana.
_____
Aqueste article fa referéncia al pro polit libre subre La Cançon de la Crosada [La Canso de la Crozada] de C Sales e A Brenon de 2012.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Oc, mas per que lo monde s'avison que Tolosa es una vila occitana, lo cal mencionar sul siti de la vila e pas amagat coma de contunha. Non ? Se que non degun se pausa la question, doncas avant de nos dire a nosautres, legeires del jornalet, d'anar a mureth caldria que la comuna faguesse un esfort.
#1
Es benlèu de mal trapar mas existís un site internet de la Comuna de Tolosa que parla de la cultura (d'un biais general) amb aquí-dedins, mai d'una pagina vodada a la cultura occitana:
http://www.cultures.toulouse.fr/thematique/culture-occitane
Oc, de bonas intencions, mas un cop de mai serai long per comentar, perque sabètz qu'aimi pas vèire l'istoria torçuda per pegar a d'ideologias (amai foguèsson simpaticas).
Al nivèl istoric donc :
-atencion de pas tombar dins la celebracion de "l'antica amistat occitano-catalana" : se lo comte de Tolosa e lo rei d'Aragon s'aligan, es perque l'un a pas la causida e totes dos i troban un avantatge. Cal pas desbrembar que pendent qualques detzenats d'annadas se son estripats per la possession de Provença e Lengadoc-Bas.
Atencion a pas far de la batalha de Murèth la font de totes los problèmas. Dire que "conduguèt a la creacion de l’inquisicion" es denegar los 20 ans de guèrra e de politica entre aqueles dos eveniments. La creacion de l'Inquisition (1231) a pas res a vèire amb la batalha de Murèth mas puslèu amb lo tractat de Meaux (1229).
Oc, l'Inquisicion èra pas quicom de polit. Mas un cop de mai, mèfi a la tièra de las victimas :
-"condamnacion de milièrs d’occitans dits eretics" oc, èra la toca, percaçar los eretics, mas cal precisar que "condemnacion" es pas "mort". Las condemnacions èran de diverses tipes (preson, confiscacion de ben, senhals...) e pas totas efectivas (l'Inquisicion avia pas lo poder de policia, li calia l'ajuda dels poders senhorals). Dire tanben que i aguèt mai de morts del fach de la crosada contra los albigeses, e i aguèt mai de cremats a aqueste moment que del temps de l'Inquisicion. Lo fach d'escriure "occitans dits eretics" sembla voler dire que lo fach d'èsser occitan i èra per quicom dins la condemnacion. Cal precisar que non. Los quites inquisitors èran occitans e an condemnats de "non occitans" s'aquo podia aver un sens a l'epoca.
-la perseguida dels josieus : oc, dins d'autres contextes, e aquo es pas una de las caracteristicas d'aqueste tribunal. Malaurosament los josieus foguèron percaçats abans l'Inquisicion coma aprèp, e dins de païses ont i avia pas d'Inquisicion.
-vesi pas ço que los franciscans e los omosexuals venon far dins la tièra de las victimas : ni los uns ni los autres èran pas la cibla del tribunal. D'unes foguèron condemnats mas per d'autras rasons.
-enfin que venon far las "occitanas tròp feministas, las qu’èran acusadas d’èsser de bruèissas"? La caça a las fachilièras es una realitat, dins de zonas qu'escapan largament a Occitania, e qu'es completament fora l'encastre de la crosada contra los albigeses (debuta al sègle XVI), doncas i a pas res a vèire. Sabi plan que lo femenisme supausat de la societat occitana e de bon utilizar a l'ora actuala, mas aqui tombatz completament a costat. Degun foguèt pas condemnat per femenisme! (Nimai la paura Joana d'Arc que pr'aquo foguèt cremada per pas aver volgut se vestir de femna coma o avia promés!)
"L’inquisicion creada contra lo pòble occitan" : non. Anatz acusar la Glèisa de racisme. Es contra l'eresia. La nocion de poble occitan es tan anacronica coma aquela de la Gestapo o del femenisme.
L'inquisicion "es estat comparada la Gestapo". Oc, mas pas pels istorians mai serioses e clarvesents. Se cal masfisar de sas referéncias!
L'inquisicion "qu’auriá destrusida tota una societat permai d’un sègle". Encara una exageracion. En mai seria redusir Occitania al comtat de Tolosa.
Designar las victimas de l'Inquisicion coma "d’assassinats" es coma dire que los Estats an assassinat pendent de milièrs d'annadas. La mort prononciada per un tribunal religios èra coma per un tribunal civil, totalament legala. Amai se sèm estabosits d'aquelas condemnacions, son pas "d'assassinats", son d'execussions legalas.
Tot lo demai sus la "Cuminaltatz" es polit coma tot e pot èsser una bona basa per un projecte politic. Podi pas que felicitar lo monde per legir Simona Weil. Mas mèfi un cop de mai. Na Weil es una filosofa e pas una istoriana. I avia a Tolosa (coma endacom mai en Europa) de moviments de libertat de comuna. Aquo èra pas de societats democraticas! La borgesia menava la dança. La contradiccion es ja dins lo fach qu'aquelas valors serian dins las mans d'un comte de Tolosa e d'un rei d'Aragon es a dire doas personas que regnavan per l'astre de lor naissença... nocion antidemocratica, non? Se los capitols (los tolosencs elegits dins las familhas mai ricas) discutisson amb lo comte es qu'an ganhats de dreches en luchant contra lor comte e que son responsables de diversas causas, coma las muralhas de la vila per exemple.
Coma istorian, trapi de forocles quand legissi "una organizacion comunala civica que foguèt vencuda per una oligarquia feudala e clericala". Peta coma un eslogan, e put coma los extremismes. En pintrant en negre en blanc e en doblidar lo gris, arribam pas a grand causa.
E gara a l'utilizacion de l'istoria dins las argumentacions politicas : i a res que vielhis mai viste que l'Istoria.
Mots polits mas mots e encara mots.
Veni d'anar sul siti de la vila de Tolosa : http://www.toulouse.fr/ lo siti oficial.
Un siti que demanda força trabalh. Un siti polit. I a pas un mot en occitan, pas un endreit per cliquejar dessús. Res que de mot en francés. Òc ben ! un pichon drapèu dins lo nom de la comuna. L''occitan es escafat. Pas mai. Tolosa l'occitana es francesa. Es la borgesiá de Tolosa e d'occitania qu'a tuat la lenga e aquò contunha e contunharà fins a la mòrt d'aquela lenga.
Sufís de se passejar per la vila per s'avisar que quitament l'accent tolosenc existís pas pus. Quina misèria ! Per de que anar a mureth ? I a encara de monde que compren la lenga a mureth ? Tolosa deuriá balhar l'exemple, mas non, fa pas res que se vei dins la vila per aquèl jorn del 12 de setembre. E es la meteissa causa per totas las grandas vilas occitanas, res. "Toulouse Metropole, Marseille Metropole, Bordeaux Metropole..." pas de plaça per la lenga del pais. E lèu pas pus de plaça per lo monde del pais.
Alavetz aqueles mots son mots de politician, polits mas politics. Pas mai....
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari