Peu purmèr còp (e lo darrèr) dens aquera rubrica, que vam evocar un dessenhaire de bendas d’imatges. Mès n’ei pas sonque dens aquesta disciplina que noste gaujós capdèth exercís lo son engenh, pr’amor qu’ei sostot un dessenhaire de premsa e un caricaturista. Pèherrat beròi dens sa region, qu’a sabut hèr rossegar son calam a las cantèras e a l’endehens deus prats de rugbi, espòrt au quau ua part bona de son òbra ei consacrada. Pertrèit d’un Basco a qui agrada la veishiga…
 
Miquèu Iturria vasoc a Bordèu en 1946. Ne s’acontentèc pas d’estar basco, que’s maridèc ua Còrsa! Ne deishèc pas jamei sa region Aquitània e sa vila natau qui’u tornèn recentament un aumenatge beròi en tot organizar en 2012 ua grana mustra au musèu d’Aquitània titolada  “Iturria, la vida com va “, on son arrecotidas las quaranta annadas de dessenhs plasents publicats màgerment dens Sud-Ouest. Qu’estudièc au licèu Miquèu-Montanha de Bordèu com un pialat de personalitats gessidas deu capdulh girondin (Francés Vairon, Bertrand Cantat, Pèir Palmada, Joan-Rogèr Caussimon, Maria Darriusec) puish que seguiscoc lo sons estudis a la facultat de dret de la medisha vila, çò qui hè d’eth un bordalés vertadièr.
 
Qu’estoc contactat per Joan Francés Lemoine deu jornau Sud-Ouest lo jorn de la mòrt deu president Pompidor entà hèr un dessenh de premsa. L’ambient n’èra pas especiaument a la colhonada, mès lo desfís interessant: que’u tengoc.  “Dens l’istòria deu dessenh de premsa en França, qu’i avoc un viraplec après 1968 quan los grans jornaus nacionaus, Le Monde purmèr, decidiscon d’aplicar lo mòde plasent a l’actualitat e hèr dessenh politic.“

D’aqueste moment enlà, lo Miquèu Iturria que vasoc lo purmèr dessenhaire salariat de la premsa en dehòra de París e qu’engencèc las paginas deu quotidian aquitan dinc a aténher un totau de 12.700 sortidas. En 1989, que receboc lo gran prèmi de l’Humour Vache, lo prèmi deu public au salon d’Epinal e lo prèmi d’esperit de l’Amassada Nacionau.
 
Mès çò qui’ns interessa mei, ei que, en 1981, hascoc paréisher ua benda d’imatge, Les Rubipèdes, editada per Maria-Clàudia Iturria, la soa hemna. Ueit volumes que gessiràn entre 81 e 88, dinc a quan eston représ per las edicions Glénat. A comptar de 2010, los albums son tornats editar per Sud-Ouest. De la soa soca basco-gascona, Miquèu Iturria a eretat d’ua delèra entà la veishiga ovau, la qui  “arrebombís com que sia “, mès especiaument entà lo  “rugbi deu vilatges “, com ac ditz, pr’amor que l’evolucion deu jòc de cap au business que’u chepica drin. N’a pas qu’ua paur:  “Que lo rugbi se cambie en ua mena de catch modèrne qui se’n creseré.“

Entà se n’assegurar, lo nòste dessenhaire ne rehinhèc pas de prénguer la licéncia e de s’arronçar suus prats entà  “comprénguer mei plan aqueste rugbi tan pregnant en Aquitània “ en tot jogar dinc aus son trenta-cinq ans.
 
Solide los Rubipèdes ei ua benda d’imatges plan escadudas, un espiar malicíós sus la planèta ovau qui l’autor coneish de plan. Coma la presentava l’editor Glénat:  “Ua cronica picaresca e haut o baish omerica d’eròis qui n’an pas paur a muishar los lors defauts, dius d’un monde particular, lo deu rugbi, dab los sons rites, las soas leis, lo son lengatge e los sons mites. Dens lo Far-West francés (sic), tèrra sauvatja de la legendas misteriosas, totis los dimenges de vrèspe entre 15h e 16h30, eròis de la maishantas aurelhas qu’escriven en cauçaduras de crampon e per grops de quinze la gèsta fracassaira deu rubi. “
 
L’escaduda de la benda Les Rubipèdes hascoc emules e, en 2005, los dessenhaire Poupard e lo(s) scenarista(s) Béka (chafre d’un duo) publiquèn lo purmèr album d’ua seria titolada Les Rugbymen, equipa imaginària deu vilatge imaginari de Paillar (ed. Bamboo). En 2011, lo gascon Joan Harambat sinhèc tanben un album aperat En même temps que la jeunesse (Actes Sud) mensh umoristic e de la linha grafica mei estilizada. La lista n’ei pas barrada e enqüèra longa…
 
A l’ora quan Miquèu Iturria a tornat péner lo calam entad ua retirada plan ameritada, sembla la relhèva de la benda d’imatges rugbistica sia assegurada.