Aran, Val. 1. País aranés, comarca de Catalonha, region d’Occitània, territòri sense definir. Depen des uelhs.  2. Val de vals. 3. Paradís naturau: paisatge atlantic damb flora e fauna caracteristica. 4. Cultura aranesa damb lengua, musica, arquitectura, legendes, gastronomia, teatre, dança, e, entre d’auti, literatura pròpies. 5. Petit geograficaments, entre bèri limits, Montgarri, Tunèl de Vielha e Pònt de Rei. Pòca poblacion –tendéncia d’abandonament des airaus de montanha en creishements–. 6. Possibilitats infinites.

Calor-Heired.1. Binòmi comun en Aran en pòc temps. 2. Calor: quilhada des temperatures. Energia. Sudor. Activitat. Bona acuelhuda. Deth 15 de junhsèga ath 15 d’agost. Sustot ath meddia. 3. Heired: queiguda des grads. Indiferéncia. Efèctes sedants. Ineficaç, sense gràcia. Beguda entà er ostiu. Torne.

Hèstes locaus. 1. Celebracions des pòbles en tot jargar es carrèrs de musica, color, sorires e gent. 2. An agredoç: papèr damb pòques ganes peth dia, mès balhs coma nins de hormigues pera net. 3. Pressupòsti ara baisha: bandes desconeishudes e deejays venudi ath gust superficiau dera massa e epòca economica. Qualitat musicau: -77. 4. Dances, bars, misses, romeries, espectacles e tradicions 5. Hartères, vomeguera e mau de caps. 6. Gaudir des vacances o trabalhar sense dromir. 7. Encara manquen Canejan, Vielha e Betren. Pòt èster que bèra auta.

Querimònia. 1. Conjunt de privilègis concedidi ara Val d’Aran en 1313 peth rei Jaime II d’Aragon, que confirmèc Usatges e Constitucions des aranesi a cambi deth pagament d’un petit tribut. 2. 700 ans deth tractat. 3. Celebracion e metuda en gala de politics deth Conselh e d’auti arribadi mès enlà deth tunèl: inversion, perdua, teatre, benefici? 4. Reconeishement de drets e privilègis deth pòble. 5. Eth pòble l’a notat reauments 6. Sensacion: quate amics ben vestidi s’an intercambiat elògis ath torn de mès d’un long dinar… ben pòt èster sopar. 7. Se s’a hèt mès peth pòble, non l’a arribat.

Riada. 1. Avenguda, inondacion, creishuda. 2. Desgràcia. 3. Atencion des mieis 24 ores ath dia. De qualitat? 4. Des.hèta materiau e economica. Confederación Hidrográfica del Ebro5. Limpiar cases, carrèrs, corraus, prats, coches; solidaritat… non tostemp, tanben a actuat er egoïsme. 6. Adiu torisme. 7. Trincar-se eth cap damb es assegurances. 8. Balanci de perdues e ganhs. 9. Pòbles hantaumes. Un desèrt entre montanhes. 10. Recuperacion? Lenta, fòrça.

Torisme. 1. Activitat o hèt de viatjar per plaser. 2. Aran ei un país toristic. Cada còp mès pes tendéncies demografiques: dependéncia. 3. Sense toristes enquia agost. Recuperacion parciau per molt qu’es mejans parlen de totau. Sagen de mostrar ua imatge normalitat entà incitar a vier a mès visitants. 4. Possibilitat de d’auti mòdes de desvolupament toristic. S’estúdie? 5. Sector primari en perilh des d’hèr ans. S’era maishina pete, calerà tornar a dalhar es prats. 6. Torisme de qualitat? En comparacion damb qué? 7. Fin dera sason de calor. Hame enquiara de nhèu: estacionalizacion. 8. Dempús der iuèrn tornarà a arribar er ostiu.