- How to teach Latin to John?
- John.
 
 Me gaha l’enveja, en vist daus comentaris de la setmana passada, de perseguir la soscada…
 

 
I a totjorn ajut au darrèir de l’escòla, dens la sua organisacion, una finalitat de cap aus mainatges: un projèit educatiu, a còps pas forçadament escriut ni medish formalisat, mes qu’endralha l’organisacion e lo contengut de las causas.
 
Per exemple, adara sabem que l’escòla de la Tresena Republica s’èra virada de cap a la reconquista d’Alsàcia e de la Lorena: una mena de maquina d’apitar una armada e una tropa de gojats que se n’aniren a la mòrt “la flor au fesilh”.
 
Atau se passèt: los juns Francés s’anguren héser la guèrra a l’Alemanha shens nat trabuc (o chic).
 
La question damòra a l’ora d’ara, en darrèir de la paraula oficiau: on mia l’escòla? Quau es lo projèit prau mainatges?
 
Una responsa possible seré d’anar véser dau costat de l’evaluacion. De hèit, los contenguts de las evaluacions son lo rebat de l’ideologia escolara, la tòca finau esperada prau nin.
 
Dinc a quauquas annadas alà, solas las coneishenças èran evaluadas, pròva que la tòca principau damorava lo saber aquesit… Solide pas n’impòrta quau saber: lo saber definit praus programis que guardavan lo ròtle màger dens l’evaluacion. I ajut, a còps, de las discutidas per saber coma caminar per portar la paraula, per tornar soscar los contenguts, mes egau, tot lo monde semblavan d’acòrdi: lo saber çò purmèir.
 
Apareishut, dempui quauquas annadas, una ideia navèra: sufís pas de saber, fau saber saber…
 
D’aquí gessit la “competéncia”: manejar la coneishença, poder cercar, poder utilisar, poder expausar, eca… Definiren alavetz un “bastís commun” de las coneishenças, una lista de tot çò qu’un nin diu saber e saber héser. Mes pas sonque: incluiren dehens l’Estar. Lo tot prengut la fòrma d’un liberòt que los ensenhaires deven emplenhar atau d’assegurar que lo mainatges damòrin dens la rega bona.
 
Ací, en efèit, vesem puntejar l’ideòlogia: la dau “tots parelhs”. Lo liberòt de competéncias es a definir un encastre tipe on diu entrar un mainatge. Cas! A lo que puiré estar diferent! La modernitat es la conformitat a un modèu sol e unic  dens un camin unic per  cadun.
 
Digun sembla pas de véser que las competéncias escolaras (e las autas) son de cambiar tot au long de la vita, a còps en chic de temps.
 
Digun sembla pas de véser que lo camin que mia cap au saber pòt estar hòrt diferent d’un dròlle a l’aut.
 
Digun sembla pas de véser qu’un petit uman es çò purmèir un éster d’afectiu e que sa legidura dau monde es çò purmèir la de l’afectiu…
 
L’éster uman de doman n’a pas de personalitat pròpria, es un dens “lo tot”…Aqueth “tot” que serv l’economia  e los poders de uei?
 
La presentacion dau “bastís comun o sòcle comun” va dab l’evaluacion. Evaluar sembla d’estar la tòca purmèira de tot: quantificar, mesurar, classificar, per fin finau destrigar los bons e los mens bons. La “classificadèra”, malaudia tecnocratica dau nòste temps, atau gaha, enfin, l’escòla.
 
Lo chiffre es objectiu e cartesian a l’oposat de l’afectiu, personau e subjectiu. L’evaluacion es la companha dau monde dau rentable, de la societat ideau que son a  nos adobar.
 
“Prometut!” Disen las instruccions: l’evaluacion servirà a ajudar los qu’an de las dificultats de compréner (o de plegar?).
 
Mes pas arren de tot aquò: que héser dab 30 mainatges? E pui farré conéisher (a véser amistosar) lo mainatge… Orror! La societat de l’evaluacion destriga, ne vòu pas saber arren de la persona.
 
Hèuc la jogaria que la vita serà de tostemps mei hòrta, e qu’arrefusarà de plegar davant lo bornac uman que son a apitar. Enfin…ic esperi.