Opinion
Ar aute costat dera termièra
Corrie octobre de 1944, quan ombres desconeishudes caminauen pes bòsqui deth Pirenèu apròp dera Val d’Aran. Èren òmes que combatien era guèrra ara sua manèra, en tot mauvíuer entre arbilhons, redusint ar enemic en petites dòsis enquia desbastir-lo per complèt. Entre es maquis, pas manquèren documentalistes, persones que deishèssen constància d’aqueres proeses entà uns, massacres entad auti, ja siguesse en tot anotar es hèts o trèir-ne fòtos.
Eth 19 d’octobre passat se compliren 69 ans dera invasion maqui ena Val d’Aran. E entre aqueri guerrilhèrs que sagèren liberar eth país deth regim franquista, i ère eth fotoperiodista de guèrra mès arreconeishut dera istòria, Robert Capa.
Non i a cap pròva que mòstre a Capa en tot visitar es pòbles aranesi. Mès enes sues memòries Ligeramente desenfocado parle deth sòn viatge per ua montanha termierèra a shivau de França e Espanha. Documents fotografics posteriors concludissen qu’aqueth ère eth Còth deth Portilhon, a on eth fotògraf demorèc longues ores en tot veir quèir era nhèu e escotar es istòries que i auie ath darrèr d’aquera aventura militara.
Dies adès ara invasion, Capa visite ua tauèrna de bèth pòble dera vessant termierèra, a on es maquis canten, dancen e beuen vin dolent. Un òme, damb barres de batalhes liurades enes dus païsi brodades envolòpa deth pitrau, descorbís ua cançon qu’estone ath fotoperiodista e ath rèste de convidats.
Aguesta siguec era darrèra aventura de Capa en un territòri a on auie viscut hèts dera Guèrra Civiu d’apròp, coma es conseqüéncies dera Batalha der Èbre. Eth fotoperiodista contunhèc eth sòn camin per escenaris dera Dusaua Guèrra Mondiau, en tot víuer anecdòtes coma era dera Val d’Aran. Encara se desconeishen istòries d’aguest capítol enigmatic deth país aranés. Coma moltes d’autes son caperades peth temps en tot demorar que quauquarrés les reviscolege.
Eth 19 d’octobre passat se compliren 69 ans dera invasion maqui ena Val d’Aran. E entre aqueri guerrilhèrs que sagèren liberar eth país deth regim franquista, i ère eth fotoperiodista de guèrra mès arreconeishut dera istòria, Robert Capa.
Non i a cap pròva que mòstre a Capa en tot visitar es pòbles aranesi. Mès enes sues memòries Ligeramente desenfocado parle deth sòn viatge per ua montanha termierèra a shivau de França e Espanha. Documents fotografics posteriors concludissen qu’aqueth ère eth Còth deth Portilhon, a on eth fotògraf demorèc longues ores en tot veir quèir era nhèu e escotar es istòries que i auie ath darrèr d’aquera aventura militara.
Dies adès ara invasion, Capa visite ua tauèrna de bèth pòble dera vessant termierèra, a on es maquis canten, dancen e beuen vin dolent. Un òme, damb barres de batalhes liurades enes dus païsi brodades envolòpa deth pitrau, descorbís ua cançon qu’estone ath fotoperiodista e ath rèste de convidats.
Cuando terminó, se hizo el silencio.
¿Dime, hombre, de dónde es esta canción? –preguntó alguien
Del valle de Arán. A treinta kilómetros de aquí, al otro lado. […]
[…] Los hombres de la taberna se presentaron voluntarios para cruzar las montañas y visitar ese lugar donde las canciones eran tan hermosas y donde una novia llevaba esperando seis años a un hombre que estaba a sólo treinta kilómetros.
Dempús dera falhida invasion, Capa siguec testimòni des deth cap naut de Bossòst de coma tornauen es guerrilhèrs. Eth darrèr d’eri ère er òme dera estranha cançon. Arribèc ena cabana deth lòc de comandament acompanhat de dus mainatges, es frairs dera sua estimada, qui auec d’està-se ena Val entà suenhar de sa mair. Aurie de demorar dilhèu diuèrsi ans de nau entà tornar-la a veir.¿Dime, hombre, de dónde es esta canción? –preguntó alguien
Del valle de Arán. A treinta kilómetros de aquí, al otro lado. […]
[…] Los hombres de la taberna se presentaron voluntarios para cruzar las montañas y visitar ese lugar donde las canciones eran tan hermosas y donde una novia llevaba esperando seis años a un hombre que estaba a sólo treinta kilómetros.
Aguesta siguec era darrèra aventura de Capa en un territòri a on auie viscut hèts dera Guèrra Civiu d’apròp, coma es conseqüéncies dera Batalha der Èbre. Eth fotoperiodista contunhèc eth sòn camin per escenaris dera Dusaua Guèrra Mondiau, en tot víuer anecdòtes coma era dera Val d’Aran. Encara se desconeishen istòries d’aguest capítol enigmatic deth país aranés. Coma moltes d’autes son caperades peth temps en tot demorar que quauquarrés les reviscolege.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
La Vall d'Aran amaga una infinitat d'històries interessants, i Iñaki Delaurens està fent un esforç per explicar-les i fer-ho en aranés.
Si un s'esforça una mica els textos s'entenen casi al complert, així que cal seguir així en el futur, i segur que cada cop més gent s'interessarà pel teu treball. Ànims Iñaki!
Delaurens qu'escriu articles interessants en un aranés de hauta volada. Qu'ei un petit plaser de'u léger.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari