Opinion
Lor Republica e la nòstra
Es sempre interessant de liéger çò que las associacions de las autras lengas de França fan. Vaquí que l’Agence Bretagne Presse publica una letra dubèrta au Rector de Bretanha, que, au 3 d’octòbre de 2013 s’es opausat a una demanda dau Conselh Regionau de far revirar la devisa de la Republica en breton.
L’argument d’aqueu brave òme: au nom de l’indivisibilitat de la Republica, una reviraa ansin es illegala e impossibla.
Aquel òme se chama Michel Quéré: un nom ben breton. Es naissut a Brest, çò qu’es coerent amb çò que preceda. Es mai que probable que dins sa familha l’i a de mond que parlan o an parlat breton o au mens lo comprenon. Eu, sabèm pas. Son CV mòstra qu’es a la partença un economista, representant doncas de la sciéncia d’aquelos que vos venon explicar amb los mots dau diccionari, après, çò qu’an pas sabut preveire, einant. Drant d’estre rector, èra charjat au ministèri de sègre los afars “d’évaluation, prospective e performance “, un creiria un títol de las paginas saumon dau Figarò. Digam, per simplifiar, qu’èra aquí per verifiar la rendabletat dau trabalh dels agents de l’Educ. Nat, amb un foit virtuau, probable. Occupava aquela bela foncion despuèi 2009, çò qu’es benlèu una indicacion sus sos tropismes politics. Drant aquò, èra cercaire au CNRS e director d’una còla de recèrca poeticament titolaa “Innovation, Concurrence et croissance “. Brèu, un apòstol de la novèla religion gestionària que ne veèm chasque jorn las resultas esbrilhaudantas dins lo monde reau. Enfin a quatre enfants e aitant de medalhas, çò qu’es una bona nòva per eu, las medalhas, vòlo dire. E es aquò qu’un mete rector de l’academia de Bretanha.
Per estre clar: vau pas donar a aqueu brave òme de leiçons d’economia e de gestion faiçon MEDEF. Tant m’agradaria que nos venguesse pas donar de leiçons de republicanisme, e que se mesclesse de questions de filosofia politica que l’i entend pas ren. Remando lo legeire a la letra de Kevre Breizh, ont s’achampan totas las associacions culturalas de Bretanha emai las que trabalhan suu gallò. Parlan d’una concepcion de la Republica e de la Nacion, la dau rector, que remanda a una “natura etnica, apeonaa sus un eiretatge culturau e linguistic exclusiu “, contra una concepcion qu’es la d’ “una nacion civica, apeonaa sus la volontat de viure ensems “. La premiera remanda tot simplament, apondon, a una etnicizacion dels ideaus partatjats, als antipòdes de l’universalisme afichat per los teoricians ordinaris de la Nacion francesa republicana, brèu, un “nationalisme nauséabond “. Es exactament aquò, e veio pas ren d’apondre.
Doas leiçons de tirar d’aquel episòdi: veèm ben aquí l’escrocaria intellectuala que representa lo recors retoric ordinari a las “valors republicanas “ “opausaas au “comunautairisme “, lo “nòstre “. E la messonja istorica de l’universalisme de la concepcion francesa. Dire que “Liberté Egalité Fraternité “ se pòt dire son qu’en francés es non solament ignorar que los Jacobins bretons o sabian dire en breton en 92 e 93, mas encara es refusar au mond entier de se reconóisser dins aquelas valors, dau mens tant qu’aurèn pas reneat lor lenga pròpria per adoptar lo francés. “Nauséabond “ dison nòstres amics de Kevre Breizh. Mas es interessant que la pròva d’aquela escrocaria intellectuala e politica nos sieie somosta per un agent de l’Estat, de la “Republica “, coma dison.
Segonda leiçon, mens filosofica, desolat. Aqueu rector sembla pas saber que dins la constitucion de la Republica, l’i a un article sus las lengas de França, coma patrimòni nacionau. E sembla d’ignorar la lei “Escòla “ de junh 2013 ont aquelas lengas son reconoissùas dins l’ensenhament. Es totun son trabalh de saber aquò. Chalria que quauqu’un li expliquesse, amb de mots simples, de qué ne vira. Se los textes produches per son ministèri l’interessan pas, pas ren l’empacha de sègre sa vocacion naturala e d’anar pantoflar dins lo privat. Lo servici public de l’Educacion Nacioanla a pas besonh d’eu.
Felip Martel
L’argument d’aqueu brave òme: au nom de l’indivisibilitat de la Republica, una reviraa ansin es illegala e impossibla.
Aquel òme se chama Michel Quéré: un nom ben breton. Es naissut a Brest, çò qu’es coerent amb çò que preceda. Es mai que probable que dins sa familha l’i a de mond que parlan o an parlat breton o au mens lo comprenon. Eu, sabèm pas. Son CV mòstra qu’es a la partença un economista, representant doncas de la sciéncia d’aquelos que vos venon explicar amb los mots dau diccionari, après, çò qu’an pas sabut preveire, einant. Drant d’estre rector, èra charjat au ministèri de sègre los afars “d’évaluation, prospective e performance “, un creiria un títol de las paginas saumon dau Figarò. Digam, per simplifiar, qu’èra aquí per verifiar la rendabletat dau trabalh dels agents de l’Educ. Nat, amb un foit virtuau, probable. Occupava aquela bela foncion despuèi 2009, çò qu’es benlèu una indicacion sus sos tropismes politics. Drant aquò, èra cercaire au CNRS e director d’una còla de recèrca poeticament titolaa “Innovation, Concurrence et croissance “. Brèu, un apòstol de la novèla religion gestionària que ne veèm chasque jorn las resultas esbrilhaudantas dins lo monde reau. Enfin a quatre enfants e aitant de medalhas, çò qu’es una bona nòva per eu, las medalhas, vòlo dire. E es aquò qu’un mete rector de l’academia de Bretanha.
Per estre clar: vau pas donar a aqueu brave òme de leiçons d’economia e de gestion faiçon MEDEF. Tant m’agradaria que nos venguesse pas donar de leiçons de republicanisme, e que se mesclesse de questions de filosofia politica que l’i entend pas ren. Remando lo legeire a la letra de Kevre Breizh, ont s’achampan totas las associacions culturalas de Bretanha emai las que trabalhan suu gallò. Parlan d’una concepcion de la Republica e de la Nacion, la dau rector, que remanda a una “natura etnica, apeonaa sus un eiretatge culturau e linguistic exclusiu “, contra una concepcion qu’es la d’ “una nacion civica, apeonaa sus la volontat de viure ensems “. La premiera remanda tot simplament, apondon, a una etnicizacion dels ideaus partatjats, als antipòdes de l’universalisme afichat per los teoricians ordinaris de la Nacion francesa republicana, brèu, un “nationalisme nauséabond “. Es exactament aquò, e veio pas ren d’apondre.
Doas leiçons de tirar d’aquel episòdi: veèm ben aquí l’escrocaria intellectuala que representa lo recors retoric ordinari a las “valors republicanas “ “opausaas au “comunautairisme “, lo “nòstre “. E la messonja istorica de l’universalisme de la concepcion francesa. Dire que “Liberté Egalité Fraternité “ se pòt dire son qu’en francés es non solament ignorar que los Jacobins bretons o sabian dire en breton en 92 e 93, mas encara es refusar au mond entier de se reconóisser dins aquelas valors, dau mens tant qu’aurèn pas reneat lor lenga pròpria per adoptar lo francés. “Nauséabond “ dison nòstres amics de Kevre Breizh. Mas es interessant que la pròva d’aquela escrocaria intellectuala e politica nos sieie somosta per un agent de l’Estat, de la “Republica “, coma dison.
Segonda leiçon, mens filosofica, desolat. Aqueu rector sembla pas saber que dins la constitucion de la Republica, l’i a un article sus las lengas de França, coma patrimòni nacionau. E sembla d’ignorar la lei “Escòla “ de junh 2013 ont aquelas lengas son reconoissùas dins l’ensenhament. Es totun son trabalh de saber aquò. Chalria que quauqu’un li expliquesse, amb de mots simples, de qué ne vira. Se los textes produches per son ministèri l’interessan pas, pas ren l’empacha de sègre sa vocacion naturala e d’anar pantoflar dins lo privat. Lo servici public de l’Educacion Nacioanla a pas besonh d’eu.
Felip Martel
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Maites qu'el o pensan çò meteis , mas calan que sentisson plan que riscarián de se ridiculisar. O tròban pas l'ocasion , o s' enrabian en secret; cadun pòt ne trobar un dins sa quita familha, d' aiatòla de l unitat nacionala menaçada, tenguda a cap de braces, pels eiritièrs de Jules Ferry lo colonisaire. L'egalitat es de parlar francés? PUNT. La libertat es la volontat de viure ensem, en francés, mas l'Euròpa tanben ditz pas autra causa , que cal viure ensems dins lo respècte de las diferéncias ! E l'Euròpa canta pas la meteissa cançon? O ditz , mas cal esperar un pauc per veire çò que farà ambe la demanda venenta de la Catalònha ?????
Me pensi que li cal escriure al subre diplomat de la republica , de fintar un brave moment los monument dels mòrts de Bretanha. I poirà trobar cent , dos cents mila noms de bretons vertadièrs, e en cercant endacòm mai, los d' un milion de nhafrats qu' an pagat car, per salvar França, (e las colonias) que sonavan la maire en breton , que pregavan en breton. Es pas aniversari del grand masèl de 1914- 1918? Tomba mal lo rector-contristor. Li cal remembrar a l' amnesic que se son pas faches tuar per parlar francés, ( que benlèu o crei lo duganèl) mas per èsser liures ( çò que lor contavan a l'epòca e pas tombar jos la bòta germanica e recaptar la tèrra sacrada e violentada (pas mai que las autras), d' Alsàcia e de Lorena) non? E cossí se fa, que se tròba , qu' uèi se pren lo drech , lo rectoritonas aluserpit de desconar a plen tuba.
Quina pròva demandar de mai. Son mòrts en parlant breton. pel drech primièr de parlar sa lenga.
E aquò's pas a n' aquel rectoroinarèl estequit del bulb cervical, que pòt estimar aital lo gras de patriotisme o de separatisme d'un estajant natural de Bretanha . Cò que De Gaulle ( un françés non?)sonèt lo drech a l'autodeterminacion de cada pòble un jorn notament al Quebèc.
Deuriam lo farcir ambe d'olivas ....
D'un biais, permés d' estimar ongan lo gras (naut ) d' imperialisme francés, l'asserviment de sos mèstres esclaus administratius, e lo fach que tròban normal per un negra , un arabi un breton un occitan e totes los autres de se far traucar la pèl , sens aver lo drech de se sèire a la taula de la republica...
Le texte occitan de la période révolutionnaire", SFAIEO 1989, me sembla que n'i a qualques exemplars que rebalan al departament d'occitan de l'Universitat Paul-Valéry.
M'entresenhi.
Viva la Republica Occitana per una vera democracia frairala !
Plantarem la farigola, e la Republica d'Òc florirà !
Avètz plan rason de rendre omenatge a la denonciacion que lo movement Kevre Breizh fa d'aquesta letra del rector. Totun pensi pas que s'agís d'un acte isolat pròpri a aqueste rector sembla-breton. Aqueste acte es la marca d'un totalitarisme lingüistic inerent a l'estat francés qu'es incapable de s'aplicar los principis de democracia que preconiza.
Es l'eternala question de la mesa en practica de las teorias. Lo cristianisme tenguèt l'inquisicion. Lo comunisme tenguèt las purgas estalinianas. Lo francosocialisme tenguèt Mitterrand. La democracia ten lo francorepublicanisme.
Per ieu es impossible qu'Occitània s'emancipe en demorar al dintre de l'estat francés. Ja la rompedura es plan consumida de per l'unic fait de l'estat.
#1 Òc, e sabetz ont se compra aquèl bèl libre ?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari