Opinion
Contra l’inter-dialectalisme dins las òbras cinematograficas en occitan
Entà un discors rasonat de la transmission de la lenga
Mentre qu’ua web-television en occitan seré a se crear per la fin de l’an[1], pareish important de questionar le rapòrt a la transmission de la lenga, sustot en direccion deus joens, dins las òbras cinematograficas. En efèit, le ròtle deus filmes de cap aus mainatges (e a tot aprenent) sembla d’ua importància màger ende un aprentissatge agradable e eficaç de la lenga. La possibilitat d’ua television sus internet en occitan pareish èster ua oportunitat grana (aurén ja trobat 115 000 euros…), au mens entà crear e aver a disposicion (auèi e deman) produccions TV e supòrts pedagogics com les dessenhs animats, en lenga nòsta.
Pr’aquò, la question que se pausa adara, es de saber plan de quina manera ac haram. Pareish auèi admés e evident de que les filmes en occitan sian doblats segon l’ideologia de l’interdialectalisme, on a cada personatge correspond un dialècte (segon las divisions dialectalas de l’IEO). Disi ideologia perque vesi pas ren d’aute entà definir quaucòm que, en dehòra d’aquò, sembla antipedagogic, antilogic, e quasi dangerós ende la salvacion de la lenga, quitament se la pensada darrèr l’idèa es interesanta e comprensibla.
Dins ua optica occitanista, la defensa de la lenga d’òc passa per la “promocion e l’ensenhament de l’occitan dins le respect de sa diversitat dialectala”[2]. Autrament dit, le parlar locau es l’occitan, e existish pas ua forma supradialectala que poiré èster taxada d’occitan vertadièr, o d’occitan estandard[3]. E tanben, afirmish de que tots aqueths parlars (o dialèctes, microdialèctes, etc…) hèn part d’un medish espaci linguistic (on intercompreneson e escambis son possibles e efectius). Aquò estoc, e es encara, la causida de l’occitanisme, que permet de deféner l’unitat (linguistica, culturala, istorica,…) deus païses d’òc en tot respectar le parlar istoric e sociau deus locutors. Pas ren com le terrible totalitarisme linguistic de l’Académie Française en çò noste!
Pr’aquò, l’idèa de que les parlars d’oc son un a maugrat de la diversitat (e a maugrat de l’istòria politica e de la pensada comuna deus quites occitans) deuré pas prénguer le pas sus la realitat sociolinguistica deu Parlar. En efèit, prepausar au gran public òbras que mèsclan les parlars sense cap motivacion[4] mès unicament dins la meta de provar ua problematica linguistica e politica, sembla fòrça contraproductiu. La question es: volèm que les occitans parlen lor parlar o que sàpian tots les parlars d’òc? La responsa es evidenta ende tot occitanista que se respecta. Puishque l’intercompreneson es clara, basta de conéisher son parlar. E la rèsta, deisham-la aus universitaris o autes aimadors de la lenga. Péger, hèr passar l’idèa de qu’un filme en occitan es ua òbra on mantuns e lèu tots les parlars (segon la division dialectala) son utilizats pòt hèr créser de que l’occitan vertadièr es la soma deus parlars, e non le patois locau solet: aquò es antioccitanista, en més d’èster antipedagogic! E es significatiu de que las escòlas qu’ensenhan en occitan (calandretas e òc-bi) ensenhen dins le dialècte locau: s’i encontra pas un professor lengadocianofòne ende l’istòria, un gasconofòne ende la literatura, un provençalofòne ende las arts, etc…Se jamès un professor veng d’ua auta region, aurà d’aprénguer e de parlar le dialècte locau. Benlèu pr’amor que las escòlas son més au fèit de la realitat pedagogica. Mès, es clar de qu’ua television en òc a per prumèra meta de se hèr un supòrt pedagogic endeus aprenents. Caudré doncs plan pensar noste biais de comunicar sus e dins la lenga. Semblaré fòrça mès utile e pratic de prepausar filmes dins cada dialècte[5] a fin de conservar la diversitat de la lenga, de perméter le ligam entre locutors natius e joens e de botar en lum la realitat de la lenga d’òc.
Aquestes praubets filmes semblan sosmeses a la pression deus ideològues e sientifics de la lenga. Non caudré pas desbrembar de que son tanben òbras artisticas, en més d’èster pedagogics. E se ved pas jamès romans o cançons on se càmbia de dialècte a cada frasa o cada vèrs (manca s’es volgut, un còp o l’aute, ende se divertir o defénder quicom, mès es lonh d’èster la majoritat). Caudré doncs un pòc més de logica e de pedogogia ende desamorçar un mau pas ideologic que, per dessús le marcat, contraditz sa pròpia pensada.
Deféner l’occitan, es lutar per e entà le quite pòble, dins sa realitat de terrenh. Nos cau èster a son servici, e non pas se servir d’eth ende neurir fanstamas personaus.
Mentre qu’ua web-television en occitan seré a se crear per la fin de l’an[1], pareish important de questionar le rapòrt a la transmission de la lenga, sustot en direccion deus joens, dins las òbras cinematograficas. En efèit, le ròtle deus filmes de cap aus mainatges (e a tot aprenent) sembla d’ua importància màger ende un aprentissatge agradable e eficaç de la lenga. La possibilitat d’ua television sus internet en occitan pareish èster ua oportunitat grana (aurén ja trobat 115 000 euros…), au mens entà crear e aver a disposicion (auèi e deman) produccions TV e supòrts pedagogics com les dessenhs animats, en lenga nòsta.
Pr’aquò, la question que se pausa adara, es de saber plan de quina manera ac haram. Pareish auèi admés e evident de que les filmes en occitan sian doblats segon l’ideologia de l’interdialectalisme, on a cada personatge correspond un dialècte (segon las divisions dialectalas de l’IEO). Disi ideologia perque vesi pas ren d’aute entà definir quaucòm que, en dehòra d’aquò, sembla antipedagogic, antilogic, e quasi dangerós ende la salvacion de la lenga, quitament se la pensada darrèr l’idèa es interesanta e comprensibla.
Dins ua optica occitanista, la defensa de la lenga d’òc passa per la “promocion e l’ensenhament de l’occitan dins le respect de sa diversitat dialectala”[2]. Autrament dit, le parlar locau es l’occitan, e existish pas ua forma supradialectala que poiré èster taxada d’occitan vertadièr, o d’occitan estandard[3]. E tanben, afirmish de que tots aqueths parlars (o dialèctes, microdialèctes, etc…) hèn part d’un medish espaci linguistic (on intercompreneson e escambis son possibles e efectius). Aquò estoc, e es encara, la causida de l’occitanisme, que permet de deféner l’unitat (linguistica, culturala, istorica,…) deus païses d’òc en tot respectar le parlar istoric e sociau deus locutors. Pas ren com le terrible totalitarisme linguistic de l’Académie Française en çò noste!
Pr’aquò, l’idèa de que les parlars d’oc son un a maugrat de la diversitat (e a maugrat de l’istòria politica e de la pensada comuna deus quites occitans) deuré pas prénguer le pas sus la realitat sociolinguistica deu Parlar. En efèit, prepausar au gran public òbras que mèsclan les parlars sense cap motivacion[4] mès unicament dins la meta de provar ua problematica linguistica e politica, sembla fòrça contraproductiu. La question es: volèm que les occitans parlen lor parlar o que sàpian tots les parlars d’òc? La responsa es evidenta ende tot occitanista que se respecta. Puishque l’intercompreneson es clara, basta de conéisher son parlar. E la rèsta, deisham-la aus universitaris o autes aimadors de la lenga. Péger, hèr passar l’idèa de qu’un filme en occitan es ua òbra on mantuns e lèu tots les parlars (segon la division dialectala) son utilizats pòt hèr créser de que l’occitan vertadièr es la soma deus parlars, e non le patois locau solet: aquò es antioccitanista, en més d’èster antipedagogic! E es significatiu de que las escòlas qu’ensenhan en occitan (calandretas e òc-bi) ensenhen dins le dialècte locau: s’i encontra pas un professor lengadocianofòne ende l’istòria, un gasconofòne ende la literatura, un provençalofòne ende las arts, etc…Se jamès un professor veng d’ua auta region, aurà d’aprénguer e de parlar le dialècte locau. Benlèu pr’amor que las escòlas son més au fèit de la realitat pedagogica. Mès, es clar de qu’ua television en òc a per prumèra meta de se hèr un supòrt pedagogic endeus aprenents. Caudré doncs plan pensar noste biais de comunicar sus e dins la lenga. Semblaré fòrça mès utile e pratic de prepausar filmes dins cada dialècte[5] a fin de conservar la diversitat de la lenga, de perméter le ligam entre locutors natius e joens e de botar en lum la realitat de la lenga d’òc.
Aquestes praubets filmes semblan sosmeses a la pression deus ideològues e sientifics de la lenga. Non caudré pas desbrembar de que son tanben òbras artisticas, en més d’èster pedagogics. E se ved pas jamès romans o cançons on se càmbia de dialècte a cada frasa o cada vèrs (manca s’es volgut, un còp o l’aute, ende se divertir o defénder quicom, mès es lonh d’èster la majoritat). Caudré doncs un pòc més de logica e de pedogogia ende desamorçar un mau pas ideologic que, per dessús le marcat, contraditz sa pròpia pensada.
Deféner l’occitan, es lutar per e entà le quite pòble, dins sa realitat de terrenh. Nos cau èster a son servici, e non pas se servir d’eth ende neurir fanstamas personaus.
[1] “Car la Région aidera au lancement de Oc Tele, à raison de 50 000 € en année pleine. Le Conseil général des Pyrénées-Atlantiques en fera autant avec un même montant. La Dordogne s’est engagée à hauteur de 15 000€.” / LONGUE Thomas “Oc Tele ne fera pas de la télévision au rabais”, en Sud-Ouest, 24/08/2014
[2] “Presentation et fonctionnement”, suu sit de l’IEO , 17/10/2013
[3] FRAJ Eric, “Quel occitan pour demain?”, sus http://taban.canalblog.com/, 17/10/2013
“Arrêtons donc de considérer l’occitan comme une forme supra-dialectale, alors qu’il ne se tient pas en dehors de ces modalités que l’on ne cesse de présenter comme des dialectes, ce qu’elles ne sont pas. Elles sont le réel même de la langue – son inhérence, sa consistance – pas des extériorités ou des excroissances. Il faut rompre salutairement avec un schéma très français, au sens où il nous est légué par l’histoire de la France: celui de la hiérarchisation des idiomes, donc des individus et des peuples qui les parlent.”
“Arrêtons donc de considérer l’occitan comme une forme supra-dialectale, alors qu’il ne se tient pas en dehors de ces modalités que l’on ne cesse de présenter comme des dialectes, ce qu’elles ne sont pas. Elles sont le réel même de la langue – son inhérence, sa consistance – pas des extériorités ou des excroissances. Il faut rompre salutairement avec un schéma très français, au sens où il nous est légué par l’histoire de la France: celui de la hiérarchisation des idiomes, donc des individus et des peuples qui les parlent.”
[4] En banda dessenhada - mès es le medish problèma - avèm poscut véser un medish vilatge on s’emplègava diferents parlars (Asterix a l’escòla gallesa, 2004, Dàvid Grosclaude)! Qué pensar doncs d’un vilatge, d’un barri, d’ua familha, on se parla dialèctes diferents sense cap rason (l’unica rason seré que le personatge, efectivament, es estrangièr), on les dròlles aurén aprés un parlar diferent de sons pairs...? E nos podem questionar suu problèma que pòt pausar la causida deus dialèctes en fonccion deu personatge: le parlar lengadocian sembla èster le deus eròis, le gascon le de l’amic simpatic o risolèr, etc... on tornam hèr, o inventam, estereotipes sus las regions en considerar le lengadocian com l’occitan de referéncia. Tot aquò manca de logic e de rason!
[5] En tot saber que la division dialectala es ua acte sientific que pausa tanben problèmas de realitat ultralocau, mès que nos sembla èster (aquò’s personau) le melhor biais de conservar la diversitat en tot perméter l’ensenhament e la difusion modèrna de la lenga d’òc. En més, s’adapta aisidament a la pensada populara sus la lenga: més aisit de parlar de gascon o de provençau a un locutor natiu, perque pas se’n servir!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#12 Vous ne fréquentez même pas les banques du sperme? Allez, un geste pour l'avenir bien sombre de notre Gascogne!
#11 Non pas, mercés… que soi maltusian e « descreishudista ». Qu'espèri lo jihad butlerian tanben. E lo retorn au carelh e au transpòrt ipomobile.
#5 Putain de merde!!! On n'a pas souvent l'occasion de lire du BON gascon ici mais là CHAPEAU!
Je ne sais pas qui est ce Jig mais il manie la belle langue avec panache. Ne serait-ce que l'emploi de "comprenença", véritable mot gascon, au lieu de l'insupportable "compreneson", inconnu en gascon.
Et la concordance des temps, et la syntaxe. BRAVO JIG, qui que vous soyez. Et si vous êtes occitaniste, MILLE fois bravo!! Je ne pensais pas qu'un occitaniste était capable d'une telle qualité de langue!!
J'espère que vous êtes jeune et vigoureux. Reproduisez-vous!
#3 Segur que cau pas refusar l'inter-dialectalisme! E damb les catalans tanpòc! L'interdialectisme foncciona... com le refusar? Mès çò que disi es qu'aquò es un segond pas, un "must" que diu pas passar abans la transmission logica e pedagogica de la lenga. La tele e les films en occitan an de perméter ua descobèrta e ua mestresa deu parlar abans tot (a prepaus les catalans a au mens duas versions...). Diven èster dirigits de cap aus neo-aprenents. Estent a Liban, pòdi assegurar de que les dessenhs animats son capables (a còps solets) de transméter ua lenga a mainats de 4 o 5 ans (le francés per exemple). Mès cau que la lenga i sia logica e accessibla. E jo pensi que les occitanofònes, quan càmbian de region, an de s'adaptar au parlar locau (le tele de Tolosa serà en mondin, o lengadocian, e cadun aprendrà a ac parlar), quaucòm aisit mercés a la grana proximitat deus dialectes. Mon discors a doncs duas metas : perméter ua transimission bona e eficaça de la lenga ; conservar la diversitat de la lenga d'oc. E pensi que tròp sovent mespresam les "patoisants" mentre que mon papet sabèva plan que le "patois" de Tolosa èra fort comprensible, e que les catalans de la costa brava parlavan un "patois" fort proishe deu noste...
#6 oc, es un poder secret... mès ne parlatz pas trop...
Mercés per la remarca ;)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari