Pont ar Veuzenn lo 26 d’octòbre, Kemper lo 2 de novembre: la Bretanha coifada d’un bonet roge e Gwen a Du a la man manifesta contra la taxa camion –dicha ecotaxa– e per sauvagardar l’emplec.  Avem legit sus Jornalet daus articles d’opinion mai que mai autonomistas sus que subjecte. Voudriá apondre aicí un punt de visda ecologista. Passarai sus la recuperacion dau movement de Ségolène Royal a l’extrema drecha francesa, sus la crisi d’urticari que balha aus sociauchauvinistas coma Mélenchon o sus lo debat marxista de l’oportunitat de participar a un movement petit-borgés. Passarai tanben sus la modernizacion capitalista dau concepte de fermier generau. Abordarai dos punts: çò qu’implica dau punt de visda ecologista la revendicacion de sauvagarda de l’emplec dins lo sector agroalimentari breton d’auei e l’interet ecologic de la taxa camion.
 
Kristian Troadeg, mera de Karaez (Centre Bretanha) e animator dau movement daus Bonets Roges, declaret au jornau francés Mediapart: “Exigem pas nonmàs la suppression de l’ecotaxa, mas tanben la fin dau dumping sociau qu’es a esbolhar totalament l’industria bretona emb una concurréncia inacceptabla tras l’Euròpa (...). Auei daus tuadors alemands, polonés, daus trabalhadors low cost daus país de l’Est son paiats 5 euros de l’ora, quand en Bretanha sem paiats 16 euros minimum de l’ora. Coma resistir?” La question es mai que justa. E la responsa ecologista serà pas aisada a acceptar. Lo movement daus Bonets Roges se plaça dins lo sistema productivista mondializat. La concurréncia i es ferrotja e los impactes sociaus e ecologics mai que greus. E zo vesem en Bretanha: la region es en plen dins la crisi sociala e environamentala que provoca. Perta daus emplecs, pollucion de l’aigas, algas verdas. Sens parlar de la consequéncias en defòra de Bretanha, e mai en defòra d’Euròpa: l’industria agroalimentària europea, boostada a las subvencions, vend sos produchs dins los merchats dau Sud, en fasant aitau una concurréncia desleiala a las produccions localas. Defendre l’emplec, de segur, mas pas per trobar los polets bretons sus los merchats de las capitalas africanas. N’i a pas, dau punt de visda ecologista, de solucion dins queu sistema. Ne’n fau sortir. Mas coma?
 
Quau deu èsser l’objectiu? La relocalizacion economica que permet de gardar l’emplec, de redusir l’impacte daus camions sus lo chamjament climatic en trobar los clients sus plaça pusleu que d’importar la noiridura qu’exportem alhors. Per l’eurodeputat e ancian sindicalista agricòla José Bové, “l’ecotaxa es lo sol biais de relocalizar l’emplec en Bretanha”. Adonc, fau veire çò que se passa dins los país qu’an una taxa similara: Alemanha, Austria, Soïssa, … La taxa camion i serv mai que mai a financiar l’entreten de las rotas. P’un plan de reconversion ecologic mercés a ‘quela taxa. Pas tanpauc de vertadier chamjament dins l’organizacion economica o los transpòrts de las merchandisas. En França, 750 milions d’euros seràn versats a l’AFITF (agéncia de financiament de las infrastructuras de transpòrts en França) e 150 a las collectivitats localas per lors rotas. Quantben serviràn vertadierament aus transpòrts fluviau e ferroviari?
 
Bretanha, coma d’autres territòris europeus, deu s’engatjar dins la reconversion ecologica de son economia. Quò vòu dire que l’industria agroalimentària bretona actuala deu disparéisser. Mas pas violament coma quò se passa auei. Bretanha a mestier d’un plan de reconversion, concertat, que permetrà de conservar e de renforçar l’emplec e de meliorar la situacion environamentala. De las revendicacions que fan pas partida malaürosament de las daus Bonets Roges.