Opinion
Ensenhament segondari de l’occitan en Gironda: Cap a la fin?
“Son gentils los copins!”
X… Professor d’Occitan a sos eslhèves.
Lo men amic s’en trufava:
– “Sas, la navèra professora d’Occitan, la que ven de gahar son diplòmi, ne parla pas l’occitan!”
E lo men amic de s’espotir de ríser… Jo n’avèvi pas briga enveja de ríser enqüera un còp!
– “Mes perqué? Perqué ne pas aver nomenat quauqu’un que parli com fau la lenga que diu ensenhar?
– I a pas mei digun qu’ic parli, me dishut, nat professor competent, alavetz l’administracion gaha çò que pòt!”
Sentivi, jo, pujar la malícia: de professors competents que parlin l’occitan e que pusquin l’ensenhar, n’en coneishi au mens tres dens lo parçan, e n’ei pas jamei cercat, soi solide que s’en trobaré d’auts. Son coneishuts de tots, i comprés de l’administracion, mes n’an pas forçadament lo “sanctus diplòma” CAPES d’Occitan… Aqueste “Sanctus diplòma” n’existís pas dens lor domèni!
Fau créser que la rega tecnocratica passa davant l’aisidèir pedagogic e linguistic. Que son los besunhs d’una cultura occitana que se perd, a costat daus imperatius administratius?
I a ja bèra tropa d’annadas que son nomenats professors d’occitan de tota mena, dab un nivèu de lenga daus baish, sovent dab nada experiéncia pedagogica e nada vita dens lo parçan. Praubes gents shens estatut, atau hicats davant una tropa de dròlles, lunh de tot ajuda. Digun compren perqué los mainatges son a húger e los cors de se vuidar de mei en mei?
– “Mes com va héser per ensenhar, la prauba gojata?”
E lo men amic de respóner: “Es de bona volontat, que s’i gaharà la lenga davant lo son public.”
Solide, en un an, se pòt apréner soleta una lenga sancèira….nat dobte aquí dessús…
Au milhor, ensenharà (com sovent) una lenga farlabicada, tirada de tot idiomatisme, un francés revirat en occitan, dab, quan s’en hèi hreita, de las expressions francesas…
Soi pas lingüista e voi plan que l’occitan sabent tant sii com totas las lengas latinas, mes me sembla pas de trobar dens lo castelhan de paraulas francesas a pièlas….
La quita setmana passada, dens un article trobèri “envers” o “un juste retorn de las causas”.
“De tota feiçon, me dishut lo men amic, dens lo parçan nòste, l’ensenhament de l’occitan es casi mòrt”.
Èran quate! Quate professors d’occitan qu’avèvan decidit de tornar apitar una associacion atau de “reviscolar l’ensenhament de l’occitan”. Charra que charrarà: lo problema es de decidir de la representativitat possibla de l’associacion futura, de sas relacions dab las autas estructuras istoricas, de la nominacion daus delegats departamentaus eca. E lo huc de cramar, totjorn mei hòrt… dinc a la mòrt.
X… Professor d’Occitan a sos eslhèves.
Lo men amic s’en trufava:
– “Sas, la navèra professora d’Occitan, la que ven de gahar son diplòmi, ne parla pas l’occitan!”
E lo men amic de s’espotir de ríser… Jo n’avèvi pas briga enveja de ríser enqüera un còp!
– “Mes perqué? Perqué ne pas aver nomenat quauqu’un que parli com fau la lenga que diu ensenhar?
– I a pas mei digun qu’ic parli, me dishut, nat professor competent, alavetz l’administracion gaha çò que pòt!”
Sentivi, jo, pujar la malícia: de professors competents que parlin l’occitan e que pusquin l’ensenhar, n’en coneishi au mens tres dens lo parçan, e n’ei pas jamei cercat, soi solide que s’en trobaré d’auts. Son coneishuts de tots, i comprés de l’administracion, mes n’an pas forçadament lo “sanctus diplòma” CAPES d’Occitan… Aqueste “Sanctus diplòma” n’existís pas dens lor domèni!
Fau créser que la rega tecnocratica passa davant l’aisidèir pedagogic e linguistic. Que son los besunhs d’una cultura occitana que se perd, a costat daus imperatius administratius?
I a ja bèra tropa d’annadas que son nomenats professors d’occitan de tota mena, dab un nivèu de lenga daus baish, sovent dab nada experiéncia pedagogica e nada vita dens lo parçan. Praubes gents shens estatut, atau hicats davant una tropa de dròlles, lunh de tot ajuda. Digun compren perqué los mainatges son a húger e los cors de se vuidar de mei en mei?
– “Mes com va héser per ensenhar, la prauba gojata?”
E lo men amic de respóner: “Es de bona volontat, que s’i gaharà la lenga davant lo son public.”
Solide, en un an, se pòt apréner soleta una lenga sancèira….nat dobte aquí dessús…
Au milhor, ensenharà (com sovent) una lenga farlabicada, tirada de tot idiomatisme, un francés revirat en occitan, dab, quan s’en hèi hreita, de las expressions francesas…
Soi pas lingüista e voi plan que l’occitan sabent tant sii com totas las lengas latinas, mes me sembla pas de trobar dens lo castelhan de paraulas francesas a pièlas….
La quita setmana passada, dens un article trobèri “envers” o “un juste retorn de las causas”.
“De tota feiçon, me dishut lo men amic, dens lo parçan nòste, l’ensenhament de l’occitan es casi mòrt”.
Èran quate! Quate professors d’occitan qu’avèvan decidit de tornar apitar una associacion atau de “reviscolar l’ensenhament de l’occitan”. Charra que charrarà: lo problema es de decidir de la representativitat possibla de l’associacion futura, de sas relacions dab las autas estructuras istoricas, de la nominacion daus delegats departamentaus eca. E lo huc de cramar, totjorn mei hòrt… dinc a la mòrt.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#10
es una craca de l'autor l"amic!
Dins aqueste debat animat, benlèu seriá possible de se reconciliar e de s'acordar sus de posicions essencialas:
— Sostenir l'accion eroïca dei professors d'occitan diplomats... e leis encoratjar a melhorar son nivèu de lenga.
— Sostenir l'accion eroïca dei militants benevòls que fan de cors d'occitan a gratis... e leis encoratjar a melhorar son nivèu de lenga.
— Agir dins lo sistèma educatiu oficiau francés —amb la coratjosa FÈLCO— per obtenir lei melhoraments tecnics necessaris, pauc a cha pauc.
— Agir simultanèament fòra lo sistèma oficiau francés per criticar son insufisença e son sabotatge programat de l'ensenhament de l'occitan, per se fixar d'objectius a tèrme lòng, realizables per estapas, e pus ambiciós, en comptant amb la societat (cf. Joshua Fishman e Robèrt Lafont).
— Admetre lucidament l'androna que representa l'estat francés per arribar a una vida normala en lenga occitana, e denonciar son amalgama "nacion francesa / republica / lenga francesa unica".
#11 "lo jorn benesit ont l'Estat Occitan farè espelir en doas secondas de millions de locutors de l'occitan referenciau lo mai referenciau possible"
Degun a jamai sostengut aquela posicion ni aqueu scenari.
#8 La FELCO criticam la politica de l'Estat dempuèi pron temps (suu nombre de postes au CAPES, suu sabotatge de l'administracion çai non lai, sus las condicions de trabalh dels ensenhaires) per pas aguer de leiçons de recebre de degun. Mas nos acontentam pas d'aquo. Agissèm en secutant lo ministèri (nos arriba de l'i anar) e en sensibiizant los elejuts que tocham (n'ia una bona banda, de totas regions e colors) .Brèu, nos acontentam pas de bramar en esperant lo jorn benesit ont l'Estat Occitan farè espelir en doas secondas de millions de locutors de l'occitan referenciau lo mai referenciau possible. Estent que l'i a jà pron monde que braman dins aquela draia, amb eficacitat e competéncia, nos sembla qu'es pas necite de lor far concurréncia e los encoratjam doncas a contunhar, De lor costat, que nos encoratjen a contunhar de far ço que fasèm, e tot anarè charmant. Entre totes o farem tots, coma disia l'autre.
"copins" !!!! es 'companhs' l'amic !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari