Opinion
Digun i crei pas mei
Vos ic disi atau com ic pensi: soi hart de Mandela!
N’èi pas arren contra l’òmi ni mei contra sas idèias, mes pron es pron! Vaquí dus jorns que la ràdio parla sonque d’eth. Qu’an entrevistat tot çò que se podèva trobar alentorn dau praube òmi: lo son can, lo son gat e mei lo peish roge, i son tots passats e mei tots los politics que solide se l’an plan coneishut!
Encara, s’èra d’informacion, mes digun i crei pas mei: son sonque laudas.
Lo Mandela es vasut un Sent que sa lutz diu esclairir l’umanitat.
E cada jornalista d’i ajustar sa leçon de moralitat politica, de pensada conformista e de docilitat sociau.
Tots qu’i pareishen créser? O tots d’aubeïr a las consignas? N’arribi pas de me persuadir que gents tant ensenhats com los que tenen las ràdios nacionaus (de París estant), pòden créser aqueth charradís de bona pensada a quate sòus.
Alaissat que soi, mes ahamiat de çò que se passa dens lo Monde, me viri cap a la television: malastre! Es la sason dau Telethon!
Totas las cadenas (o casi) amuishan la caritat publica elegida en obligacion nacionau. Los mainatges malauts son la hèsta: mostrats com monards dens un zoò, praubes gadgets au servici de la bona consciéncia e de la culpabilizacion dau Monde.
E lo pòble, esmauvut per tant de tristessa, que marcha, que cor, que canta eca. Tots los que saben héser quauquarren son de portar pèira.
Sem tots malurós de las malaudias e tots que vorrim que se guarissin. Mes aquí nada soscada, nada discutida: la caritat obligatòria s’impausa a tots au travèrs de las mèdias, e lo que gausa se pausar questions passa per una malapèth.
Atau s’impausa la pensada “de qui fau”, la que tots devem pertajar e glorificar.
Se passa pas arren mei dens lo Monde… A! Si fet! I a l’armada francesa que ven sauvar los praubes africans qu’an pas jamei sabut se petaçar shens se tuar los uns los autes.
E manca aquò? Pas arren…
Enter l’informacion estujada e l’informacion farlabicada, la premsa francesa arriba a un grad d’incompeténcia e de messorgas que s’auré pas podut imaginar i a sonque quauquas annadas enlà. Lo pòble l’a plan comprés, dempui pausa, e totas las enquistas qu’ic amuishan. Mes lo poder de las mèdias es tant hòrt que l’esfèit se contunha: digun i crei pas mei mes cadun es de seguir las navèras e de har com qui las engolís. Un fenomèn que coneishen plan los publicitaris: tot lo monde se trufan de la bugada que lava mei blanc, mes las ventas creishen…
Me remembri, mainatge, d’aver hòrt risut en tot legir “Las tres colors”, una revista per los dròlles de la guerra de 1914-1918, que hasèva l’ilègi daus francés a costat daus maishants alemands. Me pensavi que pas jamei se tornaré trobar una tala subjectivitat dens un Monde moderne acostumat a una pensada complexa…
E vos parli pas daus libes d’istòria que se trufavan de la premsa sovietica…
De que pensaràn los sociològs, d’aquí a un centenat d’annadas quan tornaràn escotar las emissions francesas de uei lo dia?
Damòra una question: d’on ven l’òrdi de manipulacion? Qui hèi e impausa la causida de las informacions? Qui decidís dau messatge moralisaire e politicament de “qui fau”? Benlèu pas digun, sonque lo hèit que los jornalistas son tots d’una petita còla mei o mens parisenca, que se coneish e vira sus era-medisha atau com lo monde politic… Son a partejar las valors qu’an d’impausat, shens pensar medish que se puiré pensar autament? Es per aquò que son destimborlats davant los bonets roges?
Quau mesprètz per lo çò d’aute de l’umanitat e lo çò d’aute de l’umanitat, sem nosauts!
N’èi pas arren contra l’òmi ni mei contra sas idèias, mes pron es pron! Vaquí dus jorns que la ràdio parla sonque d’eth. Qu’an entrevistat tot çò que se podèva trobar alentorn dau praube òmi: lo son can, lo son gat e mei lo peish roge, i son tots passats e mei tots los politics que solide se l’an plan coneishut!
Encara, s’èra d’informacion, mes digun i crei pas mei: son sonque laudas.
Lo Mandela es vasut un Sent que sa lutz diu esclairir l’umanitat.
E cada jornalista d’i ajustar sa leçon de moralitat politica, de pensada conformista e de docilitat sociau.
Tots qu’i pareishen créser? O tots d’aubeïr a las consignas? N’arribi pas de me persuadir que gents tant ensenhats com los que tenen las ràdios nacionaus (de París estant), pòden créser aqueth charradís de bona pensada a quate sòus.
Alaissat que soi, mes ahamiat de çò que se passa dens lo Monde, me viri cap a la television: malastre! Es la sason dau Telethon!
Totas las cadenas (o casi) amuishan la caritat publica elegida en obligacion nacionau. Los mainatges malauts son la hèsta: mostrats com monards dens un zoò, praubes gadgets au servici de la bona consciéncia e de la culpabilizacion dau Monde.
E lo pòble, esmauvut per tant de tristessa, que marcha, que cor, que canta eca. Tots los que saben héser quauquarren son de portar pèira.
Sem tots malurós de las malaudias e tots que vorrim que se guarissin. Mes aquí nada soscada, nada discutida: la caritat obligatòria s’impausa a tots au travèrs de las mèdias, e lo que gausa se pausar questions passa per una malapèth.
Atau s’impausa la pensada “de qui fau”, la que tots devem pertajar e glorificar.
Se passa pas arren mei dens lo Monde… A! Si fet! I a l’armada francesa que ven sauvar los praubes africans qu’an pas jamei sabut se petaçar shens se tuar los uns los autes.
E manca aquò? Pas arren…
Enter l’informacion estujada e l’informacion farlabicada, la premsa francesa arriba a un grad d’incompeténcia e de messorgas que s’auré pas podut imaginar i a sonque quauquas annadas enlà. Lo pòble l’a plan comprés, dempui pausa, e totas las enquistas qu’ic amuishan. Mes lo poder de las mèdias es tant hòrt que l’esfèit se contunha: digun i crei pas mei mes cadun es de seguir las navèras e de har com qui las engolís. Un fenomèn que coneishen plan los publicitaris: tot lo monde se trufan de la bugada que lava mei blanc, mes las ventas creishen…
Me remembri, mainatge, d’aver hòrt risut en tot legir “Las tres colors”, una revista per los dròlles de la guerra de 1914-1918, que hasèva l’ilègi daus francés a costat daus maishants alemands. Me pensavi que pas jamei se tornaré trobar una tala subjectivitat dens un Monde moderne acostumat a una pensada complexa…
E vos parli pas daus libes d’istòria que se trufavan de la premsa sovietica…
De que pensaràn los sociològs, d’aquí a un centenat d’annadas quan tornaràn escotar las emissions francesas de uei lo dia?
Damòra una question: d’on ven l’òrdi de manipulacion? Qui hèi e impausa la causida de las informacions? Qui decidís dau messatge moralisaire e politicament de “qui fau”? Benlèu pas digun, sonque lo hèit que los jornalistas son tots d’una petita còla mei o mens parisenca, que se coneish e vira sus era-medisha atau com lo monde politic… Son a partejar las valors qu’an d’impausat, shens pensar medish que se puiré pensar autament? Es per aquò que son destimborlats davant los bonets roges?
Quau mesprètz per lo çò d’aute de l’umanitat e lo çò d’aute de l’umanitat, sem nosauts!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Ne son pas los mediàs francés. Qu'es quasi "lo" medià mondiau, formatat, dont li hèi hrèita informacions per har víver lo Becut. Ne'm pensi pas que singui un punt francò-francés.
Com ès anat a las escòlas, que't deves sovénguer d'un Francés assassinat pendent las guèrras de religion, credi, e que los sos enemics digón d'eth : « Qu'es enqüèra mei gran, mort que viu ! »
L'Òme qu'a besonh d'ua referéncia subertot se se vòu har perdonar la soa mediocritat…
Que qué ne sia, Mandela qu'èra, qu'es e que demorarà un òme dret, e un exemple ende tots, quitament se ne son pas nombrós los que son capables d'assajar de l'imitar…
Aquò dit, sui un "fan" de Gric de Prat, d'un punt de vista musicau.
çò que ressòrt d'aqueth article es : "fau arrestar de parlar de Mandela e parlar de l'occitan/Occitània/occitanisme" (cf. lo "sèm nosauts" de la darrèira frasa). Tot es raportat a l'òc, comentaris incluts. E d'acòrd, fau gardar son esprit critic.... mès aperar aduja per hèser viver Gric de Prat e a l'encòp criticar lo Téléthon es un pauc estrange.
podi qu'aprovar aquest editoriau, , overdosi de Mandela, pron d'aiga tosca, d'elogis disprorcionats, l'uivers dei mediàs parisencs conformista que se pot pas mai, nos gonfla. un remedi virar lo boton dins lo bon sens, amorçar, escantir,tuiar, apagar, escafar, e legir lo poema dau Rose dau Mestre en grafia occitana, per veire s'ei melhor que dins sa grafia d'origina
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari