Fins ara ai sempre escrich meis articles per Jornalet dins un occitan que voliáu mai referenciau possible, pr’amor que foguèt dins l’estandard de basa lengadociana qu’aprenguèri la lenga nòstra que, au començament, èra pas mieuna mai qu’es devenguda centrala tant dins mon còr que dins lei mendreis interès de ma vida. Auriatz donc notat qu’ara, per lo primier còp, li doni una coloracion provençala que cresi melhora per parlar de Marselha.
 
L’idèa me’n venguèt dins lo tren dau 7 de decembre passat que me menava de ma benvouguda Provença fins a Perpinhan ont rescontrèri en persona un grand marselhés, coma ieu entre tèrras occitanas e tèrras catalanas, Joan-Carles Martí i Casanova, autor valencian d’una subrebèla epopèa familiala de l’immigracion, Els països del tallamar, ont Marselha, Provença e mai Occitània tenon una plaça de tria.
 
Non que dins la capitala de la Catalonha Nòrd trobèsse de manca Provença, mai au contrari pr’amor que lei liames entre Occitània e Catalonha se refortiguèron aqueu dissabte. Avèm lei mesmei colors, lo mesme sang e aur d’una destinada comuna despuei de sègles. Au Casal Jaume I ont se presentèt lo roman a l’entorn de mon amic Terric Lausa e dau grand escrivan nòrd-catalan que coneis tanben la lenga nòstra, Joan Daniel Beszonoff, ja se mesclavan en armonia catalan e occitan de modalitats divèrsas, coma au restaurant puei, e canteriam La Copa santa.
 
E uei 15 de decembre començan enfin, pasmens de biais timidet, lei relacions dirèctas en TGV entre Occitània e Catalonha, e entre Marselha e Barcelona, coma benlèu lo signe d’una estapa nòva dins la relacion de nòstrei dos pòbles.
 
Ai jamai viscut a Marselha mai despuei mon enfança es una ciutat importanta, primier coma ponch de passatge obligatòri de mei traversadas mediterranèas entre Occitània e Corsega. Foguèt tanben la primiera vila granda que coneguèri, e que me meravilhèt pichon quand m’avisèri que m’èra pas possible de n’agantar lei limits. I moriguèt mon grand oncle Barceló, comunista argerian fraire dau papet que me poguèt pas transmetre son catalan malhorquin. E mai la bandiera marselhesa, amb sa crotz blava sus fons blanc, sembla la sòrre dau drapèu grèc, civilizacion qu’aimi e que tanben fondèt Marselha.
 
Marselha es la ciutat mai granda d’Occitània. Son club de fotbòl, l’O.M., es un pauc lo Barça occitan: e mai dins un collègi dau nòrd de Gavaudan, d’escolans s’i identificavan espontanèament. Son sit, amb son ampla dobertura sus la Mediterranèa, es magnific. Es un pòrt que representa ben la mescla occitana. Patís una reputacion ambigua, bensai sent un pauc a sofre, mai ten de ressorsas dins lei qualas a de posar fòrça mai. Marselha pot èsser la capitala de l’Empèri dau soleu, segon lei paraulas de Frederic Mistral?
 
Abandonem pas Marselha. Recuperem-la. Laissem pas a França, aquesta extension de París, son poder arcaïc e alienador sus aquesta vila, e desvolopem Marselha, desvolopem Provença e tota Occitània, perqu’aimam nòstra cultura e nòstre país.
 
Per aiçò, coma primiera estapa simbolica devèrs la recuperacion de Marselha, prepausi qu’i siga organizada la manifestacion occitanista unitària de 2014 qu’es a ocupar lei pensadas. Organizem-la a Marselha, e non pas a Montpelhier, pr’amor que se volèm un crescendo après Tolosa que seguiá de ciutats mejanas lengadocianas, la vila mai importanta d’Occitània es una chausida evidenta. Podèm pas a l’encòp dire de lònga qu’Occitània es pas Lengadòc solet e se mostrar incapables d’anar de l’autre costat dau Ròse.
 
Marselha, capitala de l’Occitània que s’assumís coma un país?