Per Manuela, Peter e Shann

 
Es amb un semblant de frescor, que sabiái efemèra, que me levèri d’ora aquel diluns de debuta de febrièr. Quitèri lo quartièr Doumassou de Kolda ont demòri per anar dejunar en çò de la familha Ndiaye.
 
Après aver cargada la Citroën Xsara amb una saca de ris, un bidon d’òli de palma, un sacon de cebas e de vestits e après que los tres mainatges foguèron partits a l’escòla, prenguèrem la rota en direccion del vilatge manding Gallu Kamako, près de la Guinèa Bissau.
 
Baydi menava l’auto ont èran installadas Ndèye e una amiga sieuna. Ièu seguissiái darrièr amb ma mòto que coneissiái pas lo camin. En sortir de la vila, la gendarmariá arrestèt Baydi per un contraròtle de rotina.
 
Sabiái ben cossí foncionava lo sistèma de polícia aquí dempuèi que me faguèri ieu tanben arrestar qualques jorn enrèire per çò que menavi la mòto amb los lums, çò que me pareissiá normal al luscre, mas çò que geinava los autres conductors segon lo policièr senegalés (vertadièra rason). Mon assegurança èra passada, mon permés francés me permetiá pas normalament de condusir una 125 centimètres cubics mas me’n sortiguèri amb una contravencion de 6000 francs per l’assegurança, pas res pel permés e amb un novèl amic policièr… La règla, acceptada per totes, es de balhar quicòm coma 3000 francs al policièr que t’arrèsta se siás pas en règla, atal pòdes tornar tranquillament en çò tieu e el pòt anar beure un còp amb sos amics. Atal lo mond contunhan de menar sens permés e aquel sistèma de corrupcion plan afinat contribuís al mantenement del desòrdre total que coneis la circulacion de Kolda.
 
Baydi, el, èra en règla, passèrem la barrièra de gendarmariá après una mièja orada de discussion ça que la. Arribèrem doncas en retard al batisme del pichon Baydi, l’omonim de mon òste. Totes los convidats nos esperavan per començar la ceremònia. Foguèrem recebuts, ieu coma un estrangièr e la familha Ndiaye coma pairins del novèlnat, es a dire fòrt plan. La maire del nenon èra l’anciana serviciala dels Ndiaye e los bons ligams teissuts faguèron que volguèt apelar son filh del meteis nom que lo paire de sa familha òsta. Atal Baydi foguèt lo centre de la ceremònia.
 
Per nos aparar dels rais cremants del solelh, foguèrem installats dins un membre del grand bastiment ont viu la familha. En descargant los presents qu’aviam cargats mai lèu dins l’auto, remarquèri una primièra diferéncia amb los vilatges puls: l’abitat, qu’es non pas redond mas rectangular. A l’interior, las parets èran pintadas de jaune e de blau e dos dessenhs que me rapelèron la rason principala de mon viatge ondravan la partida nauta. Entre sòmi e realitat, l’un representava un avion que s’enairava e l’autre una polida natura africana qu’a costat d’eles èran penjats d’amulets per far fugir los esperits marrits. Après aver manjat un pauc, la ceremònia comencèt defòra. Coma en çò dels puls, lo mond s’èran agropats per categoria sociala, los vièlhs amb los vièlhs, las femnas amb las femnas e los joves amb los joves. Nosautres èrem al centre a costat de la femna que portava lo nenon.
 
Lo griòt, comunicator tradicional, comencèt la ceremònia. Un grop de joves s’aprestava a sacrificar un cabrit e una galina pel novèlnat. Virats dins la bona direccion, sagnèron las pauras bèstias al moment ont lo griòt elevèt la votz per recitar las paraulas divinas correspondentas. Un vièlh venguèt puèi tondre lo cap del pichon Baydi per li quitar lo pel impur. E lo nenon plorèt, e plorèt… Venguèt lo moment interminable de las pregàrias. Lo marabot, al centre dels vièlhs, marmussèt las paraulas d’Allà a l’aurelha del pichon. Puèi preguèrem totes, e preguèrem e preguèrem… Lo marabot disiá una sora e totes tornàvem dire après el. Per acabar, la cola e una pasta blanca foguèron distribuidas als vièlhs coma una ofrenda.
 
Pel primièr còp de mon viatge, passèri un moment amb las femnas. Dins lo meteis membre jaune e blau, mangèrem, cantèrem e charrèrem lo temps d’un aprèsmiègjorn. L’estrangièr qu’èri foguèt plan enrodat e plan noirit. Pendent una orada, lo membre foguèt clafit de femnas e una, al mièg, mestrejava los cants tradicionals. Compreniái pas res de çò que se disiá en manding mas compreniái qu’èra amusant e qu’òm parlava de ieu… Un plan bon moment que doblidarai pas en companhiá de femnas que semblavan aürosas.
 
Alara qu’òm veniá de festejar un novèlnat, una vida s’èra tragicament arrestada endacòm mai. Malgrat l’ambient positiu dins lo qual me trobavi foguèt plan dificil de pensar pas al paure Patric, un amic, un paire que partiguèt tròp jove, la velha, sus una rota ennevada del Cantal. La jòia e los cants dels mandings capitèron pas de pensar la dolor prigonda que sentissiái.
 
La jornada s’acabèt a l’entorn de 19 oras quand un vertadièr tropèl de dròlles e dròllas nos racompanhèt als nòstres veïculs. Passèrem davant certanas femnas que tressusavan en trissant de milh puèi saludèrem la granda familha abans de nos en tornar a la vila, a Kolda, per una novèla setmana de trabalh.














Per sosténer lo projècte, n'avèm encara besonh.