Lo fotbòl es l’espòrt mai popular au Mond, a donc una plaça particulara dins lo còr dei gents de nombrós país. Se ditz per exemple qu’en Brasil, lo balon es una religion. En Turquia tanben, país entre Euròpa e Asia, lo fotbòl a un plaça fòrça importanta dins la societat. Es d’aquò que parlam uei.
 
Es causa saupuda, en Turquia, i a tres clubs, e basta! Totei basats dins l’anciana capitala Istambol: lo Galatasaray, esquipa turca mai titolada; lo Beşiktaş, dau nom d’un quartier popular dau còr de la vila; e puei lo Fenerbahçe, dau costat asiatic dau Bosfòr. D’en pertot en Turquia, dins cada granda vila d’Anatolia, se retròban de fanatics d’aquelei tres grandeis esquipas que laissan de costat lo club de fotbòl mai pròche per suportar lo Fener, lo Beşiktaş ò Cimbombom, l’escais dei roges e jaunes de Galatasaray.
 
Fau notar pasmens quauqueis excepcions, coma a Trebizonda, vila de l’èst de la Mar Negra, ont la populacion reputada pron conservatritz sosten lo club locau, 6 còps campion entre 1976 e 1984. Dins una mendre mesura, Brossa, vilassa dau nòrd-oèst dau país, a tanben sei sòcis dempuei l’istorica victòria en campionat en 2010. Ò ben, es istoric perque levat aquelei dos clubs, lo campion de Turquia, dempuei sa creacion en 1957, a jamai escapat ai tres grandeis esquipas d’Istambol.
 
Puei que lo club que supòrtan a ren de veire amb l’endrech ont rèstan, coma causisson, lei turcs, lo club de sa vida? Quau supòrta quau? Fau dire que sovent, lei pichons que banhan dins lo fotbòl dempuei que son nascuts se viran logicament vèrs la còla que supòrta lo paire. Pasmens, i a de tendéncias globalas que se forman dins la societat turca: lo Beşiktaş es sovent representat per d’estudiants, per lei gents de senèstra. Lo Galatasaray, a l’invèrs, es sovent ben aimat dei nacionalistas de drecha. Lo Fener eu es lo mai visible perque seis afeccionats usan, mai que leis autres, d’una impressionanta colleccion de produchs derivats blaus e jaunes.
 
Per un molon de gents en Turquia, lo fotbòl es un subjècte major aitant coma la politica. Se’n parla cada jorn per carrieras, dins lei jornaus, a la television ont cada grand club a sa cadena oficiala. Quand, pendent lei susmautas turcas de 2013, de grops de suportaires dei tres clubs manifestèron ensems per carrieras còntra lo govèrn, l’informacion faguèt la primiera pagina de l’actualitat pendent de jorns sus la tela, pròva de l’engatjament politic prefond d’aquelei grops, coma lo grop Çarşi de Beşiktaş, reputat comunista e antiislamista.
 
De segur, aquel amor dau fotbòl fa qu’es victima de nombrosei maniganças, mai lei recents escàndols de corrupcion an pas empachat lo fotbòl turc de se desvolopar e de faire venir aquelei darriereis annadas de jogaires ben coneguts dau balon redon: Didier Drogba, Wesley Schneider, Raul Meireles… e abans elei Mamadou Niang, Guti, Quaresma e… Pascal Nouma, lo francés passat per l’Olimpic de Marselha qu’es vengut una vertadiera estela nacionala per lei turcs, après son passatge dins d’emissions televisadas de telerealitat e d’autras. Lo fotbòl, en Turquia, es plen de suspresas.