La manifestacion deu 22 de heurèr a Naoned a hèit despéner un pialat de barricas de tinta. Vam pas tornar sus çò que s’es debanat precisament, la premsa nos a balhat la version oficiala, la coneishèm. Un grop de sacamands es vengut s’acarar a la polícia per la fin de la manifestacion pasibla contra la bastida deu dusau aeropòrt de la vila mejana de Naoned.
 
Endeus que s’interessan a la seria de la  “ granas batèstas deu passat” , vos conselhi lo vejaire deu siti d’informacion ecologic Reporterre, que lhèva unas questions interessantas coma, per exemple: lavetz que totis los seguicis que’s debanan dens la vila passan naturalament peu Cors deus Cinquanta Ostatges” , un gran baloard, pr’amor la prefectura anòncia dus dias abans la manifestacion qu’aqueste artèria serà interdita e perpausa un camin hèra mes brac on lo nombre de participants atenguts poderàn pas càber? Esconuts darrèr un pretèxte de seguretat, hèn passar la manifestacion dita dangerosa dabans … l’Ostau de Vila e l’agéncia Vinci (firma qu’a de bastir l’aeropòrt), lòcs a l’encòps simbolics e sensius. Los opausaires son apielats e trepejan, las fòrças de l’òrdi son numerosas e vedederas, tot es prèst ende la castanha.
 
A la debuta, coma tot lo monde, me soi dit  “ qu’aquestes eveniments riscan prejudiciar la luta contra l’aeropòrt.”  Fin finau, après una soscadissa, soi arribat de pensar que pas tan qu’aquò. Purmèr pr’amor que lo govèrn, dens aqueste ahar, se trufa complètament de l’opinion publica, qu’es a 56 deu cent, segon enquistas, en contra de l’aeropòrt navèth. Los projèctes atau son tostemps estats miats shens la validacion de las populacions concernidas. La causida de la politica deu  “ tot nucleari”  n’es lexemple màger.
Puèi que l’enjòc actuau es de saber quan las autoritats van decidir d’evacuar la ZAD (zone à défendre) e caçar los paisans qu’i tribalhan, çò que representa dejà una violéncia mauaisidament recebedera, se pòt supausar que la manifestacion èra una mena d’ensai ende avalorar las capacitats militàrias deus opausaires e lor poder de mobilizar. Dens aqueste cas, soi pas segur que la resulta de jornada posca har espiar a una accion futura simpla e rapida aus barrejaires de beton dens lo bocatge breton.
 
Au marge de l’ahar de la manifestacion e de sons desbòrdaments, am la question mes generala deus rapòrts entre lo cap deu govèrn e sons ministres ecologics. Abans la manifestacion, la ministra verda Cécile Duflot avèva declarat sosténguer los opausaires au projècte d’aeropòrt, çò qu’avèva suscitat de la part deu capministre, dirèctament implicat dens lo dossièr, una demanda d’explicacions. Calèva que los Verds lheven l’ambigüitat. Personaument, vesi pas on i a ambigüitat, un sosteng es un sosteng. Mès calèva que lo capministre repondèsse quauquarren.
 
Tostemps a l’argüèit de tension intergovernamentalas, de petitas frasas, de votz desarmoniosas e de coacs de totis, los jornalistas comentèn largament aqueth ahar. Trobèi duas analisis pro diferentas.
 
La purmèra estó la de Nathalie Saint-Cricq, cronicaira au jornal de França 2. Aquesta jornalista a la maishanta costuma de voler tostemps a l’encòp espiar lo presentator e lo telescriptor, çò que balha un efèit desagradiu. Segon era, calèva que lo capministre se deshasca lèu de sons ecologistas. Citè lo Jean-Pierre Chevènement (Un ministre, aquò que se la clava o lavetz que demissiona) en tot díser qu’aquò èra  “ bon sens que ne semblava pas vénguer a l’esperit de la Cécile Duflot “ . Au mensh, es clar. Segon la jornalista de França 2, los Verds son recidivistas que  “ volon lo bèver e la moneda deu bèver”  e una clarificacion s’impausa: se pas cap pacte de responsabilitat es possibla dambe los ecologistas, caleré que François Hollande ne prengossi las bonas decisions e una remanejada ministeriala, es hèit end’aquò.
Clarament, la cronicaira se trufa de saber se lo monde se vòu sentir representat au govèrn o pas. S’apuja sus una vielha declaracioàn d’En Chevènement que s’i sembla una règla d’Estat autoritari e que contèsti fèrmament. Cau tanben imaginar shens de sortir de l’escòla de jornalisme que lo sentit desagradiu d’estar pas ni representat ni quitament escotat au som de l’Estat coneish un creish que pòt engendrar situacions que van de tirant, shens que’s posca saber on se pòt estancar.
 
Mès cau pas tostemps trucar suus jornalistas (N’i a de bons … !), qu’am lo dusau exemple deu Nicolas Domenach, un cronicaire de Canal + dens l’emission la Nouvelle Edition, que pausè la question au reboish. Seré pas meslèu au govèrn de balhar precisions ende clarificar sa pausicion en matèria d’ecologia? Es relativament evident que se retròba quasi tostemps sus totis los dossièrs deu costat deu  “ progrès a tota fòrça “ , l’ahar de l’aeropòrt navèth n’es un exemple estambosent. Segon la fòrma que causiscó lo Domenach, nos podèm botar a saunejar una estona a un govèrn que prengueré en compte la question deu sauv de la planeta …
 
Atau i averé un ministre de l’ecologia … ecologista. Susprenent, non pas? E perqué pas, puèi qu’èm a saunejar, un ministre de l’ecologia que, après las tempèstas a repeticion e los aigats de la Mar Grana, seré vengut sus plaça, averé hèit una conferéncia de premsa ende díser que lo moment es arribat de’s pausar la question de com agir de cap au recauhament climatic, que sembla pas mes estar un chepic deus importants uei lo dia ende nòstes governaires, e aquò dempuèi bèra pausa.
 
Podèm doncas tostemps saunejar …