En partir de l’analisi (corteta) de l’identitat que ja comencèrem dens l’article de la setmana passada, podem assajar adara de trobar de las vias possiblas per la cultura d’Òc.
 
Dens la teoria daus cercles identitaris embueitats (véser l’article passat), cada nivèu es a se demesir… A cada nivèu la cultura occitana pòt balhar de las responsas:
 
La purmèira de las identitats, es tradicionalament la de la familha. Es la de l’afectiu e tanben de la persona. Es aquí que se tròba reconeishut l’èster uman atau coma es. Es l’escala màger de l’individualisacion, a l’oposat dau traitament colectiu de mei en mei present dens la vita sociau e en particulèir l’escòla.
 
Aquesta purmèira donada es importanta per l’accion culturau d’Òc que diu aufrir  una cultura de la persona coma una responsa a la manca de consideracion de cadun.
 
La familha es tanben (o èra tanben) per un mainatge l’endrèit de la transmission de l’istòria: de la familha e en-delà dau parçan, dau pòble, de la lenga eca. Es atau qu’un petit uman se pòt situar eth medish dens la societat, s’i bastir daus repèris e de las valors.
 
La causa es plan coneishuda: la familha es malauta, medish dens sa fòrma moderna nucleara. Tots los ensenhaires an sentit aqueth vuide afectiu e culturau (en particulèir dens lo procés identificatòri) qu’es a s’espandir.
 
L’istòria escolara n’a pas jamei podut ajudar los mainatges dens l’apitament de lora identitat. I auré plan de rasons pr’aquò, mes la principau damòra que l’istòria ensenhada, tirada de la de cadun, de la familha e dau vilatge, es tanben privada de tot afect. Egau, l’èster uman se bastis davant tot dens l’afectiu: lo condicionament nacionaliste istoric  es a cabussat d’estar un procès identificatòri possible (a l’ora d’ara).
 
Lo segond grad de l’identitat, es lo dau vilatge, dau barri e mei generalament de la colectivitat proisha. Es benlèu aqueth plan que mei deishèt traça de cultura occitana: de hèit, dens las vilas com dens los vilatges, la vita populara se viscut en occitan pendent sègles e sègles. Es una memòria tota plenhada de lenga e de cultura… En desaparicion coma l’identitat tota, deisha un vuide e una manca de repèris que se sent clarament dens l’abséncia de vam e de creativitat locaus: coma bastir en partir d’arren? Tanben se pòt remarcar que son los “estrangèirs” que sovent, s’interessan mei a la cultura nòsta, en cerca d’integracion e d’identitat dens lo país.
 
La cultura nacionau francesa tostemps se pausèt en concuréncia dab la cultura locau, dinc’a desirar sa desaparicion, mes shens poder balhar nada alternativa. La cultura occitana diu sustot pas càser dens aquesta trapadèra: i a pas d’oposicion enter la cultura locau e regionau que hèi hrèita au monde,  e l’identitat de pòble. Encara fau respectar lo parçan: devem a tot hòrt sauvar los dialectes e l’istòria locau e regionau on gessís lo besunh identitari.
 
En desvelopar una accion culturau en partir dau respècte de cadun, en tot préner en compte la diversitat umana dens una societat dau colectiu, la cultura occitana pòt portar (en partida) una responsa a la depersonalisacion e au vuide culturau.
 
Aquò hasent, serà parta dau dinamisme sociau e sa plaça dens la societat de uei serà naturau.
 
Lo tresau escalon de l’identitat, es lo de la nacion: comunautat umana ligada per una cultura, una lenga e una istòria comuna (o un o dus d’aqueths elements).
 
L’avem ja dit: ensenhats en francés, los mainatges nòstes son francés (coma sem nosauts tanben). Es una realitat que serv pas d’arren de refusar, manca a passar per pècs. Mes l’ideia de l’identitat unica es passada: tirada dau nacionalisme dau sègle passat, shèitada sus l’existencia de l’estat-nacion, aparten ja a l’istòria. Quau escasença per la cultura d’Òc que se pòt perfèitament espandir dens la pluralitat se pas jamei s’i tròba una plaça.
 
La cultura locau desemboca tot naturalament sus l’occitanitat, a condicion de non pas voler substituir l’una a l’auta: n’avem ja parlat dens un aute article. Probable que la purmèira serà mei hòrta, pr’amor qu’es mei en adequacion dab lo besunh sociau e la legitimitat istorica. A nosauts de saber bastir lo tresau cercle en tot incluir lo segond. A nosauts de desmostrar sa legitimitat culturau e sustot que l’occitanitat es una condicion de subervíver de las culturas locaus o regionaus. Mes aquò puiré estar un aut article.
 
Atau s’acaba aquesta seguida de tres articles sus l’occitanitat: una soscada que sonque comença e que desiri pertajar dab los qu’ic vuiràn. Amassa puiram tot, sols pas gran causa, quan se vèi lo caminament moderne de la pensada.