La miá àvia (menina en catalan) Roser es filha d'una tipica familha catalana empordanesa. Dins sos gaireben 80 ans, ne gardi un plan polit remembre, pels moments que passèrem amassa pendent la miá enfantesa. A ela li devi d'aver pogut aprendre un fum de lexic, d'expressions e de locucions popularas catalanas. Li devi tanben aquesta cèrta tendéncia qu'ai de parlar en una mena de dialècte gironin-empordanés, que lo sentissi coma pròpri. Benlèu lo que mai. E, çò que per ieu es çò mai important, ara que soi en Occitània, voldriái far un omenatge a aquela umila dòna, per m'aver ensenhat, inconscientament, que la lenga es del pòble e non pas dels lingüistas, que son los lingüistas que se devon adaptar al pòble, que cada pòble, cada lenga, a una manièra de s'exprimir, e, donc, qu’occitans e catalans sèm lo meteis pòble perque avèm lo meteis biais de parlar.
 
Per exemple, remembri fòrça plan lo primièr jorn que foguèri en contacte amb l'occitan e aprenguèri l'existéncia de l'advèrbi "plan". Foguèt un moment prigondament esmovent. Cèrtas varietats del catalan, especialment dins de parlars coma l'empordanés, lo coneissèm pro ben aqueste advèrbi. Encara uèi la miá menina daissa anar plan sovent al sieu felen de frasòtas coma "La teva germana pla que em ve a veure. Però tu...". O lo ja classic "Ara pla que ens en sortirem, amb aquest Rajoy de President..!".
 
Tanben foguèt divertissent de saber qu'en occitan disèm degun al lòc que lo catalan normatiu fa ningú. Vos senhali que la miá menina a tostemps dit dingú, de la meteissa manièra qu'a tostemps dit domés en lòc del normatiu només.
 
Mas se i a quicòm que me sembla vertadièrament extraordinari, un exemple de tria, una curiositat de las bonas, es, sens dobte, que mercés a l'occitan e a la miá menina, coneguèri l'origina d'una expression catalana, fòrça utilizada per ela e, en consequéncia, plan penetrada dins lo mieu parlar, mas que ieu disiái sens ne comprendre lo sens autentic. Se tracta de l'expression tampis, amb l'accent tonic sus la primièra vocala: si el teu pare no vol venir a dinar, tampis per ell! Vos asseguri que lo primièr còp qu'ausiguèri un occitanofòn de dire lo gallicisme tampís, pensèri qu'èra impossible que foguèsse la meteissa expression que la de la miá menina. A l'epòca, ieu non parlavi brica de francés. Alara, non sabiái qu'aquò èra una expression francesa. Las miás aurelhas l'avián sonque ausida de la boca de la menina catalana que non parlava ni un mot de francés. Ieu l'aviái utilizada un fum de còps e non aviái jamai pensat qu'aquò podiá venir del francés. O ignoravi. E quand faguèri la descobèrta, anèri còp sec consultar lo Diccionari catalan-valencian-balear e, efectivament, lo diccionari ne reculhís lo mot e n'especifica la zòna ont se tròba: de l'Empordan fins a Mataró, en passant pel Gironés e una bona partida del Lluçanès. Per contra, non i a cap de mencion de la Catalonha del Nòrd.
 
Cossí foguèt intrat aqueste mot e quora? Cossí se faguèt lo desplaçament de l'accent tonic? Un mot aital deu èsser considerat un gallicisme en catalan?
 
Benlèu lo tampis del catalan oriental l'anatz condemnar a l'ostracisme lingüistic radical mas vos asseguri que me'n trufarai completament: ieu contunharai de l'utilizar. E tampis..!