Opinion
Viatge a Porreres
A Barcelona, ont anèri, per parlar dels Amics de Jornalet ,e d’un autre projècte cultural que vos n’assabentarai un autre còp, amb mon amic Ferriòl Macip Bonet, aqueste me faguèt observar l’accent malhorquin de las personas que crosàvem, ont que passèssem.
Ai pas jamai vesitat Malhòrca, mas aqueste país catalan, coma Argeria, es un inconegut que me sembla de conéisser despuèi tostemps.
Per començar, me ven a la boca lo gost cosent de la sobrassada, que tant de còps consumèri pendent mon enfància, portada per ma familha pènegra. Me calguèt un bèl brieu per aprene e comprene que son origina èra malhorquina, malgrat la descobèrta, dins un supermercat d’Estrasborg, de la soprassata siciliana, que me semblèt milanta còps mai fòrta.
De Malhòrca me ven tanben mon patronim, tan frequent enlai. En França e en Occitània, degun lo sap pas prononciar. Quand disi que soi còrs, las gents li bailan un aspecte mièg italian, mièg francés, [baʁtʃeˈlo], e aital me fau sonar, amb una accentuacion mai corrècte, en Corsega; quand lor semblan espanhòl, se ditz [baʁseˈlo]; quand al contrari l’impression producha es francesa, pronóncian [baʁsəˈlo], mas amb la temptacion que m’irrita d’i ajustar una t muda finala: Barcelot.
Mas, mai que mai, Malhòrca a la cara de mon papet, Macià Barceló, que l’administracion francesa d’Argeria sonava Mathias Barcelo, tanben nom oficial de son rèirefelen. De sa cara, ne teni doas fòtos a l’ostal, la primièra es un retrach personal, la segonda lo mòstra assetat en familha davant sa fornariá de Blida, amb sos mainatges, sa femna ma mameta e sos sògres. Coma èra pas la costuma de sorire sus las fòtos, a aquela epòca, son imatge me sembla tras que trist: cossí imaginar los moments ont sorisiá? Cossí imaginar tanben sa votz, perduda dins los escurs caminòls del temps?
En 1956, moriguèt jove, a l’edat qu’es ara la mieuna, 40 ans. Longtemps mon paire, que viu encara, pensava qu’el tanpauc aconseguiriá pas la 41a annada, e me costèt de tombar pas a mon torn dins la cresença supersticiosa d’una malediccion que’n seriái ieu tanben la victima. Sa mòrt foguèt una tragèdia per ma mameta qu’aguèt d’acarar soleta la gestion de la fornariá, l’educacion dels mainatges, las consequéncias de la guèrra d’independéncia e de l’exili que permetèt puèi a mon paire de rescontrar ma maire en Occitània.
Malgrat lo desastre de sa mòrt precòça, emana de son remembre una impression positiva. Sa veusa refusèt de se tornar maridar e ne parlava tostemps amb tendresa. Contèt a ma maire, qu’aimava coma sa filha, que son marit la vesitava. Malgrat l’ambient d’òdi creissent en Argeria, lo papet prestava son forn a de gents de totas las comunitats, e sembla qu’aquestas comunitats ja devesidas per la guèrra se recampèsson a sas funeralhas.
Amb sos parents, parlava malhorquin, valent a dire lo catalan de Malhòrca, coma o pensava amb claretat son fraire, qu’acabèt sa vida a Marselha. Lo transmetèt pas a sos mainatges, que lo perdèron a 11 e 12 an, e encara uèi vòli saber çò qu’auriá semblat lo catalan que m’auriá pogut legar.
Doncas, d’aquesta Malhòrca passada per l’Argeria coloniala, s’assòcia amb la cara sens votz e sens sorire de mon papet un mistèri qu’a provocat una quèsta d’identitat, coma lo papet rus de l’escrivan nòrd-catalan Joan Daniel Beszonoff li inspirèt Els taxistes del tsar.
Aital ai començat mon viatge a Porreres, la vilòta malhorquina d’origina de mon papet, qu’aprigondís lo de mon paire, qu’es un viatge a Porreras. Pensa que lo país perdut es Espanha: al fotbòl sosten tostemps la Roja contra l’esquipa francesa, li agradan las corsas de braus espanhòlas e fa qualques ans, escriguèt a l’ambassada d’Espanha a París per lor demandar se podiá venir espanhòl.
A luòga d’aqueste viatge a Porreras, lo mieu es un viatge a Porreres. La lenga mairala de mon papet foguèt pas lo castelhan mas lo catalan, sa pàtria Malhòrca e non pas Espanha. Lo viatge a Porreres es una quèsta, non pas del país aparent, mas del país escondut e totun vertadièr, e los occitans avèm tanben de començar aqueste viatge a Porreres: nòstre país es pas França ni Itàlia ni Espanha mas Occitània, nòstra lenga es pas lo castelhan ni l’italian ni lo francés mas l’occitan.
Un jorn, arribarem a Porreres.
Ai pas jamai vesitat Malhòrca, mas aqueste país catalan, coma Argeria, es un inconegut que me sembla de conéisser despuèi tostemps.
Per començar, me ven a la boca lo gost cosent de la sobrassada, que tant de còps consumèri pendent mon enfància, portada per ma familha pènegra. Me calguèt un bèl brieu per aprene e comprene que son origina èra malhorquina, malgrat la descobèrta, dins un supermercat d’Estrasborg, de la soprassata siciliana, que me semblèt milanta còps mai fòrta.
De Malhòrca me ven tanben mon patronim, tan frequent enlai. En França e en Occitània, degun lo sap pas prononciar. Quand disi que soi còrs, las gents li bailan un aspecte mièg italian, mièg francés, [baʁtʃeˈlo], e aital me fau sonar, amb una accentuacion mai corrècte, en Corsega; quand lor semblan espanhòl, se ditz [baʁseˈlo]; quand al contrari l’impression producha es francesa, pronóncian [baʁsəˈlo], mas amb la temptacion que m’irrita d’i ajustar una t muda finala: Barcelot.
Mas, mai que mai, Malhòrca a la cara de mon papet, Macià Barceló, que l’administracion francesa d’Argeria sonava Mathias Barcelo, tanben nom oficial de son rèirefelen. De sa cara, ne teni doas fòtos a l’ostal, la primièra es un retrach personal, la segonda lo mòstra assetat en familha davant sa fornariá de Blida, amb sos mainatges, sa femna ma mameta e sos sògres. Coma èra pas la costuma de sorire sus las fòtos, a aquela epòca, son imatge me sembla tras que trist: cossí imaginar los moments ont sorisiá? Cossí imaginar tanben sa votz, perduda dins los escurs caminòls del temps?
En 1956, moriguèt jove, a l’edat qu’es ara la mieuna, 40 ans. Longtemps mon paire, que viu encara, pensava qu’el tanpauc aconseguiriá pas la 41a annada, e me costèt de tombar pas a mon torn dins la cresença supersticiosa d’una malediccion que’n seriái ieu tanben la victima. Sa mòrt foguèt una tragèdia per ma mameta qu’aguèt d’acarar soleta la gestion de la fornariá, l’educacion dels mainatges, las consequéncias de la guèrra d’independéncia e de l’exili que permetèt puèi a mon paire de rescontrar ma maire en Occitània.
Malgrat lo desastre de sa mòrt precòça, emana de son remembre una impression positiva. Sa veusa refusèt de se tornar maridar e ne parlava tostemps amb tendresa. Contèt a ma maire, qu’aimava coma sa filha, que son marit la vesitava. Malgrat l’ambient d’òdi creissent en Argeria, lo papet prestava son forn a de gents de totas las comunitats, e sembla qu’aquestas comunitats ja devesidas per la guèrra se recampèsson a sas funeralhas.
Amb sos parents, parlava malhorquin, valent a dire lo catalan de Malhòrca, coma o pensava amb claretat son fraire, qu’acabèt sa vida a Marselha. Lo transmetèt pas a sos mainatges, que lo perdèron a 11 e 12 an, e encara uèi vòli saber çò qu’auriá semblat lo catalan que m’auriá pogut legar.
Doncas, d’aquesta Malhòrca passada per l’Argeria coloniala, s’assòcia amb la cara sens votz e sens sorire de mon papet un mistèri qu’a provocat una quèsta d’identitat, coma lo papet rus de l’escrivan nòrd-catalan Joan Daniel Beszonoff li inspirèt Els taxistes del tsar.
Aital ai començat mon viatge a Porreres, la vilòta malhorquina d’origina de mon papet, qu’aprigondís lo de mon paire, qu’es un viatge a Porreras. Pensa que lo país perdut es Espanha: al fotbòl sosten tostemps la Roja contra l’esquipa francesa, li agradan las corsas de braus espanhòlas e fa qualques ans, escriguèt a l’ambassada d’Espanha a París per lor demandar se podiá venir espanhòl.
A luòga d’aqueste viatge a Porreras, lo mieu es un viatge a Porreres. La lenga mairala de mon papet foguèt pas lo castelhan mas lo catalan, sa pàtria Malhòrca e non pas Espanha. Lo viatge a Porreres es una quèsta, non pas del país aparent, mas del país escondut e totun vertadièr, e los occitans avèm tanben de començar aqueste viatge a Porreres: nòstre país es pas França ni Itàlia ni Espanha mas Occitània, nòstra lenga es pas lo castelhan ni l’italian ni lo francés mas l’occitan.
Un jorn, arribarem a Porreres.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Som un lector habitual vostre i molt encantat que GERARD JOAN BARCELÓ tengui una cama de Porreres, la vila on residesc. Enhorabona per l'article que reproduirem, en occcità, a la nostra revista d'aquest més. Una aferrada.
Plan polida istòria, las identitats se pòdon pas barrar dins de frontièras artificialas! Porreres, vilatge afrairat ambe un vilatjòt vesin de cò meu, Porrera, al Priorat!
Plan polida istòria, las identitats se pòdon pas barrar dins de frontièras artificialas! Porreres, vilatge afrairat ambe un vilatjòt vesin de cò meu, Porrera, al Priorat!
Plan polida istòria, las identitats se pòdon pas barrar dins de frontièras artificialas! Porreres, vilatge afrairat ambe un vilatjòt vesin de cò meu, Porrera, al Priorat!
Se totes los "Barcelos" d'Occitània agesson causits la lenga nòstra onte ne seriem coma pòble occitan ?Benlèu al nivèl dels valencians per lo mens.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari