L’autre jorn, en tot zapar d’una cadena l’autra, tombèri sus un programa de la television francesa consacrat al cantaire Gilbert Bécaud. Sulpic, las miás aurelhas se metèron en alèrta ja qu’En Bécaud èra lo cantaire favorit de mon paure paire e que la miá jovença foguèt breçada per las siás cançons. L’anèrem veire en “recital” qualques còps. A l’epòca se disiá pas gaire lo mot “concèrt”. Mon paire èra un fan vertadièr e sovent me parlava d’el, de la siá carrièra e un chic de la siá vida. Mas jamai me parlèt pas d’el coma d’un cantaire francés. Totjorn disiá d’el “lo tolonenc” o “lo provençal”. De còps s’aventurava a me dire “Sabem pas s’es un tolonenc o un niçard...” e tostemps lo sonava “En mieu Gilabert”. A l’ostal Gilbert Bécaud èra En Gilabèrt Becaud e instinctivament totes sentissiam qu’èra lo nòstre compatriòta. Pertant, degun dins la familha èra pas assabentat de la matèria occitana. Sabiam pas solament lo nom del nòstre país e pr’aquò aviam comprés que Becaud èra pas francés senon qu’èra un d’ençò nòstre.
 
Gilabèrt Becaud èra pas francés, non. Èra occitan. Nascut a Tolon, visquèt qualques annadas a Niça. Èra un enfant d’Occitània e malgrat la siá carrièra planetària la doblidèt pas jamai ja que cantèt la nòstra tèrra dins las siás cançons. Son pas occitans sonque los que parlan la lenga o trabalhan o escrivon en occitan. Son occitans tanben totes los noirigats d’Occitània, tant los occitanofòns coma los que fan vida dins d’autras lengas. Dins un país tant alienat coma o es lo nòstre se pòt pas aplicar l’estricte critèri lingüistic per saber qui es occitan e qui o es pas, çò qu’es occitan e çò qu’o es pas. Tota la nòstra populacion a pas agut l’astre de téner accés a la lenga occitana.
 
França, que nos a panat la lenga, nos pana tanben lo país e los sieus abitants. Per França Gilabèrt Becaud es un chanteur français. França se demanda pas se Becaud èra provençal o occitan: automaticament tot çò que li pòt raportar es francés. Pòdon ben èsser occitans los nòstres artistas, actors, escriveires, ciutats e vilatges, montanhas e flumes, los formatges, los espòrts e l’economia nòstra, pauc li fa a França que los naturaliza totes franceses sens retenguda e sens vergonha.
 
Se volem far país, nos cal recuperar lo nòstre país. Quand parlam del monde nòstre, del territòri,  de l’engenh e de l’arma nòstra nos cal pas esitar a los qualificar d’occitans. Raimu èra pas un actor francés. Èra un actor occitan, coma Bernadeta Lafont o Ariana Ascaride. Robèrt Guediguian es un cineasta occitan, coma o es Joan-Pèire Mocky. Miquèl de Montanha èra un pensaire occitan. Joan Giono e Juli Vallés èran d’escriveires occitans. Garona es un flume occitan e parcialement o es Leir. Lo Ventor es un mont occitan. Lo ròcafòrt es pas un formatge francés senon occitan. L’esportiu Raimond Polidor èra occitan, coma o son Eric Cantona o Zinedin Zidan. Los laboratòris Fabre, l’entrepresa Michelin o lo grop de premsa La Despacha son d’entitats industrialas occitanas.
 
Nosautres los occitans que sabem la lenga nòstra, a bodre devem utilizar los adjectius “occitan” e “occitana” quand parlam del nòstre país. S’o fasem pas, calrà pas pensar que França o farà a la nòstra plaça. Cal recuperar la nacion a l’encòp dins nòstre esperit e dins nòstre parlar. I a pas cap de rason per daissar a França lo benefici del nòstre engenh nacional. Un espleit extraordinari  qu’òm s’i pòt apujar es la Wikipedia occitana, vertadièr potz de dignitat pel país. Dins lo contèxte d’occitanofobia permanent que lo nòstre pòble patís de per lo comportament de l’estat francés, la sola causa que podem far dins los magres espacis de liura expression que nos demòran, es de nos liberar de la camisa de fòrça francesa en donar tota la dignitat al nòstre país. Amb poténcia, devem refusar la substitucion d’Occitània al profièit de França.  Es mai qu’urgent de recuperar la nacion.