Expression libanesa que significa “vestish la branca seca, veng bèra” e que muisha tot l’amor qu’an les levantins entau vestit. En efèit, se’s ditz sovent que París o Milan son las vilas de la mòda, pr’amor de las loras granas defiladas, la hauta-costurada i es fòrça espandida pas que dins cèrts mitans, e pòc tòca le pòble dins sa generalitat. En contra, en Liban —país d’Elie Saab es vertat— la mòda es un depòrt, qué disi?, ua passion nacionala! Las botigas de hauta-costurada (o d’imitacion) bòrdan l’autostrad que travèrsa deu Nord au Sud le país, e Fashion TV rivaliza damb las partidas de fotbòl sus las televisions deus cafès. Enfin, cada Libanés e cada Libanesa pòrtan ua atencion meticulosa a lor biais de se vestir. E pas nat drèit a l’error, que les comentaris son plan vius e constants, e le tèma vestimentari es gran prumèr dins las charradisas popularas.
 
E n’essajètz pas de relativizar la question, o encara mens de parlar de superficialitat, que serètz lèu taxats d’europèus que pòden pas comprénguer ren a aquera filosofia tant morala com estetica. Se, au contre, hasètz l’esfòrç de provar l’integracion, vos caudrà alavetz aprénguer tot un recuelh de leis plan complèxas e praquò innadas per cada Libanés. Ac voi pas explicar tot sancèr (que n’èi pas encara tot comprés jo tanpòc, lonh d’aquò!), mès poiré citar l’exemple de las colors: en causir çò que pensavi èster de simples solièrs, vos caudrà plan hèr cas a hèr correspóner la lora color damb las deus pantalons e de la camiseta (pòt èster la medisha, o ua color que “fonciona” damb era), sense desbrembar pas las praubas caucetas qu’aurà d’èster o blancas o de la medisha color que les pantalons. Mès la règla, dinc a ara pro evidenta, non s’arrèsta pas aicí. Se portatz ua saca de man, vos la caudrà aver dins ua color similara, règla pròisha de la deus solièrs, e que s’aplica tanben a tot accessori (bandèu, relòtge, colièr, etc…). E se quauques occitans plan stylishs (com n’avèm fòrça com se sap) coménçan de me díser que tot aquò es plan normau e que soi jo que n’èi pas cap sensibilitat estetica, que me diràn aqueths deu hèit qu’un coble a de portar colors que s’assémblan, e qu’ua mair a de portar las medishas que sons dròlles? E quauqu’uns coménçan quitament de parlar d’ua veitura que se’n poiré cambiar las colors en foncion de l’enveja… e deus vestits deu conductor!
 
Alavètz, me demanaràn sense cap dobte, se m’avètz seguit dinc a ara, quin es l’estile vestimentari aicí. Benlèu, per qui coneish les multiples paradòxes de Liban, serètz pas estonats s’ac vos resumi atau: les òmes son tots fòrça class, poirem díser quitament ragach com solèvan díser les vielhs gascons, e aquò quin que sia le nivèu sociau, le tipe d’emplec, o le mitan politic... Las hemnas son totas ultra-sexy, mès sense nada significacion sexuala o libertina. E tots déishan pas jamés d’èster impecables, quina que sia la situacion… dinc au maquilhatge entà anar hèr le jogging.
 
E le vestit a tant d’importància aicí que, dins aqueste país hòrt religiós, quan un crestian vòu muishar sa fe o sa devocion a un sant, ne pòrta pendent un temps le costume. Es per aquesta rason que vesem, aqueste mes de mai, mes de la Santa Verge, mantuas hemnas vestidas de blu e de blanc a la manèra de la Maria de Lorda…
 
Enfin, quan ua associacion vóu lutar entaus dreits de las emplegadas domesticas —fòrça nombrosas aicí, vénguen generalament d’Etiopia, de Sri Lanka o de Filipinas— organiza… ua desfilada de mòda per aqueras gojatas!
 
Avètz donc plan comprés que se volètz vénguer a Liban, pensatz a vos menar ua bona maleta plan garnida, damb un bon abracat de mòda!
 
Aicí le país de l’amor de lonh, adixatz e yalla bye!
 
Moushtaq (trobi de mens)