I a pas guaire, un reportatge au finestron aperè mon atencion. Parlava de las granas manifestacions que’s debanèn au mes de mai au Brasil. Los manifestants, en cap de seguici, portavan una brava bandaròla de la quau lo tèxte m’a escapat, mès me brembi plan deu gran “A” inscrivut dens un cerc que precedissèva l’eslogan. Montatge deu reportatge sarrat, imatge hueitiu, mès pro fòrt ende poder reconéisher los sòcis deu Black Block a l’endarrèr.
 
Lo jornalista, coma de costuma, acompanhava los imatges per un comentari limacat e edulcorat dens l’estile: “Los Brasilians manifèstan contra la moneda despensada ende la Copa deu Monde dens una epòca de crisi.” Aquò me brembè un subjècte rodejat au jornau televizat de França 2 sus lo trin de Larrun ambe l’esplèit de prononciar pas jamès lo mot “Bascoat”. Benlèu que, dens las escòlas de jornalisme, i a una matèria que s’apèra “evitada de subjèctes”?
 
Vaquí doncas una manifestacion anarquista de la quau lo reportaire s’i escadó de lhevar lo caractère anarquista. L’ahar es pas rare, e uei lo dia los movements revolucionaris peu monde, quan son relaiats peus mèdias (gaireben pas jamès, véser Islanda), son qualificats de “protèstas contra l’austeritat”.
 
L’ahar es encara mensh rara quan s’agís d’anarquisme, e aquò dempuèi bèra pausa. De tot temps, aquera ideologia estó mantenguda devath un silenci pesuc e lo briu de pensar majoritari s’i es escadut de l’amagar au uelhs deu gran public.
 
L’exemple mès veder es lo de Georges Brassens, un deus cantaires franceses mès populars, qu’escrivó un moment dens lo jornau de la Federacion Anarquista “Lo Libertari”. Las biografias que condan sa vita shens de n’evocar aqueste aspècte son una majoritat. Medisha causa ende monde coma Albert Camus, Boris Vian (A maugrat de la cançon Le Deserteur), Jacques Prévert, Robert Desnos, Jean-Louis Trintignant, John Lennon, Joan Baez e ne desbrembi solide d’autes.
 
Per çò qu’es de Léo ferré, es fòrça mès complicat d’amagar sas tendéncias politicas pr’amor de l’album “Amor Anarquia” que compausè en 1970.
 
Chic a chic, los simbèus e las hèitas libertaris estón boishats de l’istòria, e totun:
 
Quan lo movement obrèr vasó, la purmèra organizacion revolucionària internacionala estó creada lo 28 des seteme de 1864 a Londres devath lo nom “Associacion Internacionala deus Tribalhadors”, mès coneishuda dambe l’aperacion “Purmèra Internacionala”. L’organizacion èra dividida entra autoritaris e libertaris e, au congrès de Basilea en 1869, las fòrças son despartidas atau:
   
Duas annadas mès tard, en 1871, la Comuna de París es d’inspiracion clarament anarquista e lo drapèu roge qu’i es hissat es lavetz una banera anarquista. Serà relaiat en 1883 peu drapèu néguer, a l’iniciativa de Louise Michel. Au moment de la repression sagnosa de la Comuna per las tropas de Versailles, un poèta anarquista, Eugèna Pottier, compausè un tèxte sus la melodia de La Marseillaise. La nomegè “L’Internacionala” en omenatge au joen movement obrèr. Quan los mèsters de l’Union Sovietica l’adoptèn coma imne, ne quitèn lo cincau coblet, jutjat tròp anarquista:
   
Estó un sòci de la corala lillesa deu Partit Obrèr Francés (marxista), Pierre Degeyter (“lo crabèr” en flamenc) qu’escrivó la musica, cantada peu purmèr còp dens l’estaminet de Lilla A la vignette, lo 23 de julhet de 1888.
 
Dempuèi la desseparacion deus autoritaris e deus libertaris au còr deu movement obrèr, la concurréncia de las ideologias clinava tostemps en favor deus purmèrs, que s’i escadón de prénguer lo poder en uns país e atau hèr desbrembar dens l’istòria lors cosins trebatents e rambalhaires.
 
Atau, lo ròtle deus anarquistas dens la revolucion russa estó lèu estremat, a maugrat deu territòri bèth liberat deus Alemans e deus Blancs per la Makhnovshchina, tanvau l’escaduda temporala de la Comuna de Kronstadt. Un reportatge vist un jorn sus aqueste tèma, hèit per la BBC, s’i escadèva de citar pas lo mot “anarquista” un sol còp e de hèr passar aquesta susmauta per una volontat deus marins de lutar contra los bolshevics ende mès de libertat, en deishar pensar que volèvan benlèu instaurar una economia de mercat.
 
Tanben lo pes deu sindicat anarquista CNT (1 557 000 aderents) e de la Federacion Anarquista Iberica dens los eveniments de las annadas 1936-1937 suu territòri de l’estat espanhòu passa pas los Pirenèus. Totis los anarquistas catalans receben l’etiqueta aisida de “republican espanhòu” e las experiéncias libertàrias miadas en Catalonha, Andalosia, Lhevant e Aragon son botada a las “bedocetas de l’istòria”.
 
Las societats libertàrias d’Islanda (930-1262), la democracia (dirècta) originària de Grècia, las Republicas deus Pirenèus, la societat cosaca (ne passi de numerosas), totas aquestas hèitas estón volontàriament hicadas de costat ende balhar l’impression a generacions d’escolan franceses que la Lutz vengó un bèth jorn de 1789 a París end’acabar l’Escur que cobrissèva lo monde dempuèi sa creacion.
 
De qué nos demòra lavetz? Unas cançons, Imagine, mès que, aqueste còp, es recuperada per la publicitat d’una banca, Here’s to you, que coneish una brava pialada de versions dens lengas de totas, e Makhnovshchina deu grop Bérurier Noir, un tradicionau rus dambe un tèxte signat Etienne Roda-Gil, hilh d’anarquistas catalans, militant de la CNT francesa, autor deu celebrissime Jo le Taxi.