Com las serias semblan plan seguidas suu jornalet e que voi animar lo debat a l’entorn de l’alimentacion e de las relacions entre l’uman e las autas espècias animalas, qu’èi decidit de har deu men bilhet “barrem los tuaders” ua seria de cronicas on exprmirèi lo men punt de vista suu subjècte e on essajarèi de’n har conéisher d’autes qui’m semblan interessants.
 
Comencem per desemprovar un purmèr cliché: “Los vegetarians que son tots magres e palles e que malautejan a contunhar”
 
Entà tirar aqueste cliché deu cap deus qui l’an que començarèi peus exemples qui coneishi plan e qu’essajarèi progressivament de’vs pintrar un paisatge mei larg deu problèma.
 
Si lo vòste cervèth ei dejà desintoxicat d’aqueste argument de l’ideologia carnista, la cronica aquesta ne vs’aprenerà pas gran causa e que podetz passar directament aus comentaris.
 
Fin de l’introduccion.
 
 
Bilanç de santat d’un vegetarian pres a l’asard
 
Purmèr çò qui coneishi miélher, donc: jo.
 
Que deishèi de minjar carn en 2007 e que continuèi de minjar produits leitèrs e uèus mes pas mei qu’abans. En 2013, que diminuí lo hromatge e los uèus (fin finala los iaorts e la crema fresca de sojà, n’èra pas tant maishant ni tant car... ). Que’m hiquèi a cosinar vegan en minjant “ovolactovegetarian” quand ne cosini pas.
 
Com problèmas de santat, qu’avoi ua gastrò en 2005 e ua gripa en 2014. Après la gripa com me sentivi drin flac, que hasoi analisis de sang (las famosas caréncias en hèr, sabem pas jamei...) mes tot qu’anava plan. Lo flaquèr que devè estar ua consequéncia de la gripa e que se n’anè.
 
Despuish seteme que’m soi tanben hicat a córrer regularament, qu’èi perdut drin de greish e pres drin de muscles...
 
Ne va pas tròp mau.
 
Mes que vau passar a auta causa abans que’m prengatz peu lèd narcissic qui soi.
 
 
Bilanç de santat deu moviment vegan tolosan
 
E son tots magres, los militants?
 
Non. Que n’i a qui’n son, ja. Mes pas la màger part. Que n’i a tanben deus drin pamparuts e mèma un en subre-pés.
 
La màger part, a vista de nas, qu’an un IMC a puish près normau.
 
E son tots blancs com un escopit de leitassèr?
 
Tanpòc. La màger part deus qui èi vist que pertànhen a l’espècia umana e au grop etnic caucasoïd (drin palle en generau) mes que n’i a tanben d’origina araba, asiatica e africana a Tolosa e peu parçan.
 
 
E mancan d’energia?
 
Tostemps pas. Los qui vèi dens las manifs que marchan (a ua cadéncia normau e shens cana) que charran, que cantan, que cridan e que pòrtan afichas e banderòlas.
 
S’avetz vist ua manif’ “barrem les tuadors” e si vs’ètz pausat la question, lo moment on se cochan per tèrra, n’ei pas per’mor que son fatigats d’aver hèit tot açò: qu’ei entà simbolisar la mort de las victimas de l’industria carnista (o quauqu’arren atau...). Que’n coneishi tanben au mensh cinc qui saben dançar l’escotisha e la borrèia e un qui hè body building.
 
Mes redusim enquèra la focala e considerem lo problèma a ua escala mei grana.
 
 
Quin van los vegetarians peu monde?
 
Que’s sap que Ghandi qu’èra vegetarian. E be cau adméter que correspon au cliché: petit, magre, cap pelat, mau vestit, problèmas de vista e pas pro d’energia entà fóter un patac aus colons britanics...
 
OK, lo cliché que marca un punt.
 
E’s sap que Carl Lewis que n’ei tanben?
 
Enfin... lhèu e prenè quauqu’arren de mei hòrt qu’ua sopa de porrets e tofu grasilhat, quauques còps, abans de ganhar ua medalha d’aur (que n’avó 48). Mes n’empacha pas que los qui avèn pres lo famós “steak plan sagnós plen de proteinas qui’t va balhar fòrças” (en lhèu quauqu’arren de mei hòrt tanben) ne’u podèn pas ratrapar.
 
Go, Carl, Go!
 
Peu moment qu’ei de 1-1 dens lo match oposant lo vegetarisme e lo cliché. Aquiu un sit hèit per e entà atlètas vegetarians.
 
Los sikhs que son vegetarians per tradicion despuish lo sègle XV e los indoîstas despuish sabem pas tròp quand (mes pas tots). Si los mainats umans avèn tant besonh de minjar carn entà pravar de plan, despuish tant de temps qu’anarén mau, que’m sembla que tot aqueth monde que’s serén convertits au carnisme...
 
En tot que serem 600 milions de vegetarians... e que sembla de pas anar tròp mau tanpòc.
 
 
E entà concludir: bilanç de santat deu moviment carnista  
 
S’ei evident que minjar carn ei maishant entà las bèstias e entà l’environament, ne’s sap pas tant que las consequéncias d’aqueth acte suu quite uman qui’u hè pòden estar plan maishantas tanben.
 
 
Intoxicacions alimentàrias
 
Dens l’estat francés, on las estatisticas sus las tiacs son collectadas par las DDCS o DDCSPP e regroupadas per l’Institut de Velha Sanitària, sus les 250 000 à 750 000 intoxicacions alimentàrias per annada (400 à 1 210 per 100 000 poblants)
 
70 000 qu’an hèit l’objècte d’ua consultacion a las urgéncias (113 pour 100 000 hab.)
 
15 000 personas son estadas espitalisadas (24 per 100 000 hab.);
 
400 personas que’n son mortas (0,65 pour 100 000 hab.).
 
(que citi un article de wikipedia, que pensi que son miejanas ...)
 
Lo tòp 5 de las bacterias e deus virús en causa: Salmonelòsa, campilobactèr, toxoplasmòsa e autas infecciona parasitàrias, listeriòsa e epatita A.
 
Qu’èi verificat: nada d’aqueras malautias ne’s transmet per las carròtas pas frescas.
 
Estatisticament, lo risc de morir per’mor d’aver minjat ua bèstia morta n’ei donc pas enòrme (0,00065%) mes qu’existeish, e lo risc de s’intoxicar que varia de 0,4 % a 1,21 %... çò qui ei ua probabilitat totun bon drin superiora au risc de ganhar quauqu’arren quand crompam un tiquet de La Française des Jeux.
 
E la probabilitat tà que la venjança involontària deu vetèth o de la polòia sia mortala entaus sons chapaires qu’ei totun superiora a la de ganhar la canhòta de l’Euromilion!!!
 
Pensatz-i abans de condamnar los “extremistas” qui ne balhan pas de carn a minjar aus lors dròlles!
 
 
Obesitat
 
Que’vs parlavi d’un camarada de luta en subre pés mes qu’ei lo sol qui coneishi (e qu’èram 200 a la marcha entà barrar los tuaders augan), çò qui hè ua proporcion de 0,5 % e enquèra ne pensi pas que sia en obesitat morbida, lo tipe. La bona vielha trash food plea de sofrença animau, n’avem pas enquèra inventat arren de miélher entà vàder obès!
 
 
Problèmas cardiovasculars
 
Actuaument los ciutadans de l’estat francés que minjan en miejana l’equivalent en carn bovina de 8 buèus dens la loa vita. Segon Bruno Parmentier, “au cap deu cincau buèu, las artèras que començan de’s boçar!”
 
Mei generalament, los problèmas ligats au subrepes que son sovent indirectament ligats a ua consomacion excessiva de carn, charcuteria e hromatge.
 
 
 
Perqué tot aquò ne’s sap pas?
 
Perqué tant de mensonges?
 
Mes perqué, perqué nos an pas dit a l’escòla? ...
 
Per’mor, ce crèi, la santat vertadèra qu’ei ua question segondària au par deu mantien d’un cèrte “ordi sociau” on acceptar de dominar e d’estar dominat ei necessari.
 
Que desveloparèi aquesta idea dens la cronica qui vien.