Opinion
Èm ça que donam
Tèxte legit
Poiria assajar d’explicar tecnicaments perqué es important d’ajudarJornalet and’un petit escotisson de 20 èuros per an, que la causa ne val la pena, que sense moneda podem pas res fèr a l’ora d’ara e causes autres. Mas fin finala me sembla mès senat de pensar a mon grand-paire.
La miva familha mairala sorteis de Donasan, aqueste polit país pirenenc de termièra, entre Lhengadòc e Catalonha. El miu pepin, l’èi pas jamès conegut ja qu’èra despartit qualques annades abans que nasquèsse ieu, mas l’istòria de la siva vida me siguèc tostemps contada e tèni d’elh un imatge gaireben carnal.
L’òme èra esclopièr de son mestièr. Una granda partida de la siva vida siguèc plan trista. Tenia sonque sèt ans quand perdèc el siu papà. Èra una epòca qu’i avia pas ges de seguretat sociala e pendent un temps el jove orfanèl ande sa maire, per se morir pas de talent, se’n anavan lhogar a la jornada per trabalhar pels camps o gardar’l bestiar. E quand la vida campèstra se metia a somelhar e que’l trabalh se fasia rar li demoravan pas que de passar de casa en casa e de bòrda en bòrda per prepausar lhor sola riquesa: lhors preguières e lhors benedicitats recitadis en tremolar de fred sul lindal de les pòrtes contra una pèça de moneda, un talhon de pan o una escudèlha de sopa.
Apèi, pauc a pauc maire e filh comencèguon de se’n milhor sortir del moment que ma rèira-menina se tornèc maridar, and’ un brave òme. La familha demorèc paura mas i avia de qué menjar cada jorn a l’ostal. El pepin poguèc tornar a l’escòla e com plan de mainatgis pauris siguèc un bon escolan e obtenguèc el certificat d’estudis, ça qu’èra una fiertat per la familha. Nos demòran encara qualquis quasernets escrits de la siva man que la caligrafia es un viatge dins el temps. Mon grand servèc d’aqueste temps de privacions de l’enfància una petita talha (fasia 1m55) e una santat fragila, santat que les quatre annades qu’anèc passar a 40 ans dins les trencades de la Granda Guèrra desmarguègon per sempre aprèp qu’agèsse tastat de les balhonetes pel ventre e del gas pels polmons.
A 65 ans, quand el mond volian pas mès crompar d’esclòps, cada jorn prenia la bicicleta end’ anar trabalhar per les rotes de montanha a martelhar els calhaussis. Els que’l coneguègon dison qu’èra un valent fòra comun e sustot dison que malgrat totis els malurs qu’atraversèc jamès perdèc pas la fe en Dieus, la fe en la siva familha e en la vida. La siva petita talha l’embarassava pas: compensava per la rapiditat fins al punt que’l mond el sonava “Lhucet” del siu escais. Disia totstemps: “Val mès un petit desgordit qu’un grand estabosit”. Els sius principis de vida an passat les annades e inspiran encara la siva descendéncia. Sovent repeteissia: “Èm riquis de ça que donam, pas de ça qu’amassam. Quand ande ma paura mamà aviam pas res a donar, donàvem les nòstres preguieres, e els que nos escotàvem eran els nòstris debitors. O cal donar tot: aquò es la granda vida”.
Mon pepin Joan Vidal per ieu es un aibre de saviesa, la saviesa d’Occitània qu’a atraversat els sègles e que coneissi tanben a travèrs elh. El siu dire tal com o m’an raportat m’es una font d’inspiracion permanenta.
De grands òmes com o èra el miu petit Lhucet n’i a de pertot sus la nòstra vielha tèrra occitana. Cresi que la nòstra capacitat a donar es la fòrça mès granda que nos lhiga a totis nosautris els occitans. La generositat que portava el miu grand èra pas sonque siva. Fin vèi encara es la de tot el pòble nòstre. Saber donar es benlhèu ça que milhor partatjam. Es ça que nos fa grands.
La miva familha mairala sorteis de Donasan, aqueste polit país pirenenc de termièra, entre Lhengadòc e Catalonha. El miu pepin, l’èi pas jamès conegut ja qu’èra despartit qualques annades abans que nasquèsse ieu, mas l’istòria de la siva vida me siguèc tostemps contada e tèni d’elh un imatge gaireben carnal.
L’òme èra esclopièr de son mestièr. Una granda partida de la siva vida siguèc plan trista. Tenia sonque sèt ans quand perdèc el siu papà. Èra una epòca qu’i avia pas ges de seguretat sociala e pendent un temps el jove orfanèl ande sa maire, per se morir pas de talent, se’n anavan lhogar a la jornada per trabalhar pels camps o gardar’l bestiar. E quand la vida campèstra se metia a somelhar e que’l trabalh se fasia rar li demoravan pas que de passar de casa en casa e de bòrda en bòrda per prepausar lhor sola riquesa: lhors preguières e lhors benedicitats recitadis en tremolar de fred sul lindal de les pòrtes contra una pèça de moneda, un talhon de pan o una escudèlha de sopa.
Apèi, pauc a pauc maire e filh comencèguon de se’n milhor sortir del moment que ma rèira-menina se tornèc maridar, and’ un brave òme. La familha demorèc paura mas i avia de qué menjar cada jorn a l’ostal. El pepin poguèc tornar a l’escòla e com plan de mainatgis pauris siguèc un bon escolan e obtenguèc el certificat d’estudis, ça qu’èra una fiertat per la familha. Nos demòran encara qualquis quasernets escrits de la siva man que la caligrafia es un viatge dins el temps. Mon grand servèc d’aqueste temps de privacions de l’enfància una petita talha (fasia 1m55) e una santat fragila, santat que les quatre annades qu’anèc passar a 40 ans dins les trencades de la Granda Guèrra desmarguègon per sempre aprèp qu’agèsse tastat de les balhonetes pel ventre e del gas pels polmons.
A 65 ans, quand el mond volian pas mès crompar d’esclòps, cada jorn prenia la bicicleta end’ anar trabalhar per les rotes de montanha a martelhar els calhaussis. Els que’l coneguègon dison qu’èra un valent fòra comun e sustot dison que malgrat totis els malurs qu’atraversèc jamès perdèc pas la fe en Dieus, la fe en la siva familha e en la vida. La siva petita talha l’embarassava pas: compensava per la rapiditat fins al punt que’l mond el sonava “Lhucet” del siu escais. Disia totstemps: “Val mès un petit desgordit qu’un grand estabosit”. Els sius principis de vida an passat les annades e inspiran encara la siva descendéncia. Sovent repeteissia: “Èm riquis de ça que donam, pas de ça qu’amassam. Quand ande ma paura mamà aviam pas res a donar, donàvem les nòstres preguieres, e els que nos escotàvem eran els nòstris debitors. O cal donar tot: aquò es la granda vida”.
Mon pepin Joan Vidal per ieu es un aibre de saviesa, la saviesa d’Occitània qu’a atraversat els sègles e que coneissi tanben a travèrs elh. El siu dire tal com o m’an raportat m’es una font d’inspiracion permanenta.
De grands òmes com o èra el miu petit Lhucet n’i a de pertot sus la nòstra vielha tèrra occitana. Cresi que la nòstra capacitat a donar es la fòrça mès granda que nos lhiga a totis nosautris els occitans. La generositat que portava el miu grand èra pas sonque siva. Fin vèi encara es la de tot el pòble nòstre. Saber donar es benlhèu ça que milhor partatjam. Es ça que nos fa grands.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#5 Los Amics de Jornalet intervenon pas dins la linha editoriala de Jornalet: es d'en primièr la responsabilitat del director e redactor en cap, Ferriòl Macip Bonet. Avèm pas tanpauc de tòca politica: lo sol ponch comun de nòstres 42 sòcis (a l'ora d'ara) es de volar ajudar financièrament Jornalet per que contunhe d'existir e mai se desvolope. L'albergatge e lo logicial sens lo qual Jornalet non poiriá foncionar còstan car, e nos sembla normal que Ferriòl Macip Bonet, que passa almens cinc oras cada jorn per escriure la màger part dels articles d'actualitats e coordenar los articles d'opinion, recépia un jorn un salari decent (ara son trabalh es pacticament gratuït).
Se volètz èsser un opinant, mandatz un article a la redaccion (rubrica contacte del sit). O podètz parlar de tot, çò'm par.
hòrt polit, quiòc,
mès aquò explica pas per qué seràn utilizats los sòus deus escotissons.
e tanpauc quala es l'amira editoriala, politica, l'organizacion redactoriala, lo biaish los articles e los opinants son causits.... de Jornalet ?
La vida dels menuts de la contrada nòstra dins un parlar qu'entendi la votz del Pèire Pótz quand lo legissi.
Mercé Terric.
Coma bon occitan nos venes de far un grand present amb aqueste excellent relat. Brave Terric te desligues pas jamai de la tieuna tèrra perque ès de las personas que li donan la neuritud qu'a de besonh
“Èm riquis de ça que donam, pas de ça qu’amassam. Quand ande ma paura mamà aviam pas res a donar, donàvem les nòstres preguieres, e els que nos escotàvem eran els nòstris debitors. O cal donar tot: aquò es la granda vida”: subrebèlas paraulas, Terric!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari