Opinion
Perqué de regions occitanas?
Lo debat subre l’avenir de las regions se focaliza particularament subre lor limit amb l'objectiu absurd de redusir per dos lo nombre de las regions, mentre que las regions francesas son ja demest las mai espandidas d’Euròpa. Un debat que non pausa la question essenciala de l'objectiu del poder regional.
Regions tecnocraticas o regions democraticas?
L'estat francés concep la region mai que tot coma una region administrativa o tecnocratica al servici de la politica del govern central. La region es concebuda coma una administracion territoriala al servici de l'administracion centrala. Sas coeréncias culturala e istorica son sens importància, e mai denegadas.
En contra, la region vista coma entitat politica o democratica se bastís subre la legitimitat politica que li balha sos estatjants. La coeréncia culturala, socioeconomica e istorica es recercada per participar de la volontat de viure e construir ensems. Dins aquesta perspectiva, la legitimitat e la fòrça de las regions es lor coeréncia, lor capacitat de definir un espaci democratic. Atal se pòdon imaginar de regions d'espandis diferents.
Se las regions actualas, desenhadas dins las annadas 1950 son de regions tecnocraticas, las leis de descentralizacion de las annadas 1980 lor balhèron una dimension mai democratica, sens cambiar lors frontièras. Aquelas regions foguèron adoptadas per lors ciutadans d'un biais fòrça diferent, segon lor coeréncia istorica e culturala: son los bretons e los alsacians que s'identifican mai amb lor region administrativa mentre que la region Centre es la mens identificada.
Atal, las regions amb una identitat reconeguda per lors ciutadans e actors economics o culturals pòdon desvolopar una capacitat politica largament superiora a la de las regions mai artificialas.
Coesion e coeréncia
Lo projècte de dividir per dos lo nombre de las regions, dempuèi París, sens consultar las populacions, participa a la desconfiança creissenta per la tecnocracia e los politics.
La proposicion del govern sembla un vertadièr recul amb la creacion de regions encara mai artificialas, encara mens identificadas pels ciutadans.
Los exemples europèus testimonian que la fòrça de las regions non proven pas de lor espandi mas de lors competéncia e budget, coma tanben de la reconeissença dels ciutadans dins las institucions regionalas.
Uèi lo sud de França es confrontat a dos projèctes antagonistas. Lo primièr consacrariá la dissolucion de las regions occitanas dins 4 regions administrativas amb de limits bastits per l'agropament de las regions administrativas de 1950. Seriá une regression democratica amb un nivèl régional abstrait, en crisi tre sa creacion, en tension constanta per manca de coeréncia. Aquelas 4 regions tecnocraticas representan per Occitània, País Basc Nòrd e Catalonha Nòrd una regression culturala e la negacion de lor istòria.
La segonda ipotèsi, tal que l'avèm presentada es la de las 4 regions Gasconha, Lengadòc, Provença e Auvernhe-Limosin associadas à las entitats País Basc Nòrd e Catalonha Nòrd. Es un projècte virat cap a l’avenir per constituir de regions occitanas fòrtas e legitimas.
Las 4 regions Gasconha, Lengadòc, Provença e Auvernhe-Limosin amb lor nom reconegut, lor legitimitat istorica constituisson l'assegurança de regions respectadas per de ciutadans que i se pòdon identificar.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#15
Mercés hòrt entà vòsta arresponsa, mes jo que crèi qu'etz dens lo vrai per rapòrt a vòsta descripcion e la dificultat d'estar gascon ; per contra vòste nivèu escriut de gascon e vòstas originas que'vs deuen vos demandar perqué n'esajatz pas de'vs relacionar dab monde deu mitan culturau deu baish ador e de har còrda dab las gents nòstas.Pensi qu'auetz ua consciencia bona de gascon mes com hòrt de nosautes qu'ac deishatz.
Jo que crèi qu'a Baiona que's jòga hòrt de causas entà jà l'aviéner de la Gasconha e mei enlà enqüèra !
Senon autan estar assimilat e apréner de tira lo batua !
Praubes de nosatis !
sénher arricoulet, adishatz.
una precisioneta ça que la : ne sui pas basco, pas briga. n'èi pas d'interest dens aqueth debat, tanpauc. jo, sui de las gravas de Bordèu, vivi adara au Labord, mès shens gaire d'estacas autas que la nòvia e los amics.
çò que disi, es lo constat que hèsi dempuish las annadas que vivi aquí, e que frequenti monde de totas provenàncias, militants o non, patrons o obrèirs. sui desolat, n'èi pas jamei entinut digun a díder que's sentiva occitan o gascon a Baiona. las gents saben que se parlèva patoès aquí, solide, mès adara es causa acabada. lo present e l'avenir son bascos, per la granda majoritat de la poblacion. evidentament, es pas doman qu'un referendum poirà clarificar la situacion, malurosament.
pasmens, fau plan adméter qu'es hòrt mei interessant entau futur de participar au projècte basco qu'a las lutas sovent retrogradas e folcloristas que l'occitanisme prepausa.
#7 sénher Isopet
Perqué "haï "? Que deu damorar un tabó aqueth parçan deu Baish Ador gascon ?
Quin ton podem emplegar ? cau estar sometut ? Deuem estar espaurits ? Se de Tolosa n'auem pas de sostien ? Nosautes n'auem arrenh contra los bascos au contrari mes ne ns cau pas diser qu'es pŕamor que n'i a pas nada accion, perqué las institucions ne hican pas, ne demandan pas de mentàver AB PAYSBASQUE ET GASCOGNE SUD ? Perqué sus panèus baionés ne botan pas en prumèr l'arbre virada en Òc Puish en eush Perqué suus terminaus de pagament de parcatge e placas d'arruas arreviran mes ne mercan pas a costat gascon o Òc ? Que comprenetz adara ?
#5#3
Sénher Masdiset adishatz ! Mercés hòrt peu vòste comentari ! Entà çò que descrivetz a perpaus d'iva revendicacion partatjada per tota la societat civila desempuish tots los actors corporatius, culturaus etc.. eh ben nosautes, ne la partatjam pas exactament atau com d'alhors iva gròssa partida deu Baish ador baionés( a maugrat de çò que disetz..) que ne ditz arrenh mes ne pensa pas mensh cap baishat tà son idenditat gascona ! Perqué ne ditz pas arrenh ? Pr'amor d'iva pression hòrta desagradiva que sentim pr'amor qu'es politicament incorrècte quan'ns passejam dens las arruas de Baiona d'estar e de's sentir gascon com s'èra a cada còp un arcast d'estat vadut aquí. Alavetz quan hèm iva promenda entà anar préner un cafè per exemple que serà dens un estanquet baquizat, que legetz los Sud Ouest ...Pays Basque, o la Setmana deu Pays Basque shens parlar de la CCI Pays basque, deu maine deu rugbí que sia l'AB o lo BO dab las ikurriñas demostradas sus loas shamaretas e autes drapèus ondrant tots los aspectes visuaus e sonors de'queth parçan quasi com iva manipulacion de l'esperit pr'amor que finaument n'existim pas. Desempuish pausa Anglet o"Petit Angle " se preferetz que's ditz Anguelu e m'arresti aqui senon vatz pensar que ne soi pas briga en favor de vòsta cutura o vòsta lenga, çò que n'es pas lo cas... au contrari.
A voler jogar dab las realitats viuas de 'queth parçan, que la vatz modificant e qu'arriscatz de provocar causas perilhosas.
Baiona que'vs interessa pr'amor qu'es un pòrt, iva vila on i a tostemps auut iva fòrta activitat comerciau e s'èra iva vila shens nada importancia, n'i auré pas nada accion entà cambiar tots los sentits d'aquesta zòna.
E açò, que'vs lo disem nosautes qu'ensajam au nom d'associacions gasconas presentas mes vertat qu'es dab hòrt de dificultats suu Baish Ador que hèm çò que pòdem e En Domergue Sumien qu'a bien entenut las problèmaticas a despart de quauques occitanistas que vòlen sacrificar lo parçan e har un Yalta acordat dab Bilbao com se la mitat de la poblacion baionesa n'auè pas arrenh a díser. Vos, certament qu'es democrate perqué ne disetz pas açò entau monde de Batzoki qui son democrates tanbenh, se voletz estar arrespectats, arrespectatz un chic las autas minoritats !
Mercés hòrt / Milesker
Amistats gasconas
P.A.
#11 ende jo, Libertat!, es finit. justament pr'amor èra pas possible d'i miar aqueth tribalh. e tanben pr'amor de l'aspècte organizat e dinamic.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari