Lo raprochament entre l’occitanisme e lo monde entrepreneire es una causa complicaia. Me foguèt contat qu’i a qualquas annaias d’aquò un grand entrepreneire occitan sensible a las ideas occitanistas piquèt a la pòrta d’una estructura occitanista. Voliá sostenir financiarament de projèctes. Mas aquela desmarcha inabituala foguèt suspectaia d’interesses personals e imediatament vista coma estranha dins lo mitan. Tant ben que dins aquel ambient s’arrestèt tot projèct e l’entrepreneire foguèt refreiat per lo monde que descubriá. Sabo ren se poiem dire qu’i es un ostracisme sus l’argent tal dins l’occitanisme qu’empachariá tot desvelopament professional larg en occitan -fòra dals domènis tradicionals de lenga e cultura occitana-. Valent a dire per l’insercion de l’occitanitat dins de domènis mai transversals que siòie per lo sosten a de mèdias occitanofònes -pensam a Patric Le Lay quora èra PDG de TF1 que desirava lançar una TV generalista en breton e sostenguèt alora TV Breizh- fins a l’obligacion d’etiquetatge dals produches amb –perqué non- una version occitana. Mas es segur que s’aguessiam de mecènas coma aquel qu’anam parlar, seriá segurament mai possible (un pauc a la maniera de la fondacion Pau Ricard en matèria d’art ò de las fondacions de Jòrgi Soros en matèria de sosten a mai de democracia).
 
Peire Fabre, naishut lo 16 d’abril 1926, es un farmacian castrés, fondator d’un dals tres mai grands gropes farmaceutics franceses, los Laboratòris Pierre Fabre. Es conoishut per èsser bilenga occitan francés. E donca se parla ocasionalament d’el dins los mèdias franceses coma d’una persona “a l’accent” per parlar de son costat “miegjornal”.
 
Dins son oficina de Castra estúdia las vertuts dal verdboisset (Ruscus aculeatus) corrent dins l’airal castrés. Peire Fabre fonda son laboratòri en 1961 en lançant lo primier venotonic d’origina naturala, lo Cyclo 3. Se renfòrça dins los produches de santat per l’aquisicion en 1963 dals laboratòris INAVA. Dos ans mai tard, se diversifica sus los produches dermo-cosmetics per l’aquisicion dals laboratòris Klorane. Contunha d’aquerir de marcas prestigiosas de farmacia e para-farmacia coma Ducray en 1969, Galenic en 1977 e René Furterer en 1978.
 
Peire Fabre se desvelopa a l’internacional, ambé l’implantacion de filialas en Espanha, en Itàlia e en Alemanha. Renfortisse sa posicion en Euròpa. Torna comprar los laboratòris americans Genesis en 2002 e en 2006 la societat brasiliera Darrow Laboratorios, especialisaia dins los produches d’oncologia e de dermo-cosmetica. Es a l’origina un dals fondators de l’Oncopòle de Tolosa, un dals mai grands centres de recèrcha sus lo cancre. Lo sèti de desvelopament de Fabre tantben a Tolosa.
 
En jugant los primiers ròtles dins aquel sector industrial deven la persona la mai potenta de Miegjorn-Pirenèus. Fa trabalhar directament quasi 10 000 salariats, que 6 700 son en França. Fidèl a sa region, la màger part de sas usinas e centres de decisions son situats dins lo departiment Tarn e en Miegjorn-Pirenèus. Es egalament proprietari d’una fònt a Avèna (Avène-les-Bains en fr.) en Lengadòc despí las annaias 1970 qu’es devenguá aüra una estacion termala reconoishuá e menaira dins lo domèni de la dermatologia. Possède parier un centre d’imunologia a Sant Julian en Genevés en Savòia.
 
A reglat la question de sa succession en fisant en 2008, 71 % dal capital de son grope a una fondacion reconoishuá d’utilitat publica, la Fondation Pierre Fabre. Creaia en 1999 la Fondation Pierre-Fabre a per tòcha d’ajuar los païses sus lo chamin dal desvelopament a accedir als medicaments de qualitat e als sanhs de primiera necessitat.
 
Segon Challenges.fr en 2012 sa fortuna professionala es avaloraia a 800 millions d’èuros, lo plaçant a la 54ena plaça al nivèl nacional.
 
Preside los “Laboratoires Pierre Fabre” e la ”Fondation Pierre Fabre”. En 2012, a 29 % dal capital “Pierre Fabre” e 15 % dals laboratòris Boiron. Aquel òme que sa presença es discreta dins los mèdias es pasmens proprietari, a títol personal, d’un sector pressa e edicions, l’holding “Sud Communication”, creaia en 1998. Es dirigiá per Pierre-Yves Révol, PDG delegat dals laboratòris Peire Fabre, qu’a 15 % dal capital dal grope Midi Libre, 6 % de La Dépêche du Midi, l’Éveil de Haute-Loire, La Gazette de la Loire, Tarn Infos, La Ruche, Le Réveil du Vivarais, Valeurs actuelles, e lo mensual d’actualitat politica, geopolitica e culturala Le Spectacle du Monde. Aviá una part de Sud radio mas la vendèt. Es proprietari de la ràdio independenta “100 %” .
 
En 2009 es fach grand-crotz de la Legion d’Onor. De tostemps es interessat per la politica. E mai, los òmes politics de drecha coma de senèca van saluar l’òme e la visita de son entrepresa es sempre al programa quora pàssan dins sa region.
 
Enfin, dins la diversitat de las causas que l’interessa e que sosten, de notar qu’existe l’Associacion Esportiva Pierre Fabre (ASPF) que recampa mai de 15 seccions esportivas e Peire Fabre es proprietari dal club de Rugby Castres Olympique.
 
Aquel òme ven de defuntar lo dissabta 20 de julh de 2013 e laisha un empèri dins l’espèra d’una seguiá.
 
Anam ren se méter dal caire dals lausengiers totals de l’òme. Primier perqué es degunament l’objectiu d’aquela opinion e que sèm ren especialistas. Segond perqué sabem que l’òme èra tanben criticat per lo fach que concentrava totes los pòires (poders) e que li arribava de préner de decisions per passion e còup de còr.
 
Sabem ren s’aguèt un interés particular per la lenga occitana a un moment de sa vita, vist que la sabiá parlar, que s’interessava a d’elements d’aquela cultura (en matèria d’espòrt es notable, vist que lo rugbi es un dals emblèmas de la cultura occitana de sa region). Benlèu ne’n aguèt d’interés? Mas sembla que siòie jamai anat sus la draia de Pau Ricard, ancara que ne’n semblesse gaire luench. E s’aguèt degun interés, poiem se demandar perqué lo mitan occitanista piquèt jamai a la pòrta de personalitats ansin.
 
 
 
_____
Referença