Opinion
Divòrci. Raconte d’estiu
La problematica occitana seriá talament entrenosada amb la francesa, e dempuèi tant de temps, que l’afar seriá clavat per l’eternitat. Coma si l’eternitat existissiá sus nòstra planeta. Un tal fatalisme truca l’èime universal de libertat.
Pr’aquò l’istòria nos a aprés que lo maridatge foguèt mai que forçat. A calgut una Crosada seguida de l’Inquisicion per convéncer la populacion. E quora se contractava una egalitat de principal a un autre principal, jamai foguèt aplicada.
Segon la tradicion, l’esposa deu sègre en tota causa l’espós, lo Mèstre, e aquò fins a la mòrt. L’esposa deu acceptar lo principi de la servitud volontària. Farà una tièra de dròlles que s’aniràn far traucar la codena al nom del paire. E lo maridatge forçat, amb lo temps, se deu cambiar en maridatge de rason.
Mas quantas cançons de malmaridadas? L’esposa se planh de sa condicion e la vòl melhorar. L’espós l’acusa d’inconsciéncia: s’èra maridada amb un autre, pièger seriá sa condicion. Val mai téner qu’esperar. L’espós coneis los arguments, aquò’s sa cultura: pensa èstre lo mai cultivat, lo mai assabentat, lo mai refinat, lo mai uman, lo mai universal. A cada ora del jorn e de la nuèit, l’esposa lo deu lausar e mercejar. Li deu tot.
L’esposa demanda pr’aquò un pauc d’autonomia. L’espós s’embufa: “De qué fariás sens ieu! Seriás una preda sens defensa”. E coma per el, autonomia vòl dire independéncia, refusa la demanda.
Demòra a l’esposa de rusar. S’entresenha d’amagadas de cossí se passa endacòm mai, al delai de la frontièra. Torna aprene la lenga dels grands (tan mespresada per l’espós) e d’autras lengas. S’entreva dels dreches umans. Comença de levar lo bilanç istoric, espiritual, linguistic e cultural, e se maina que çò perdut preval sus çò ganhat.
L’idèa d’una separacion espelís dins son còr. L’esposa s’enardís e prepausa a l’espós una pausa, per de dire de trapar una solucion a la bona. Demanda ara lo drech a l’experimentacion. L’espós crida a l’irresponsabilitat. Se pensa ara qu’aquela femna se trapa jos l’aflat d’una sècta o çò pièger, d’un fringaire d’al delai de la frontièra, un estrangièr.
L’esposa que se sentís embarrada e privada d’avenir, d’ara enlà vòl èstre considerada, una question de dignitat. Coneis sos dreches e dins son cap, ja viu endacòm mai. L’espós s’arrapa a de certesas dels sègles passats que las crei etèrnas coma el. Un temps s’acaba, un autre s’anóncia.
Pr’aquò l’istòria nos a aprés que lo maridatge foguèt mai que forçat. A calgut una Crosada seguida de l’Inquisicion per convéncer la populacion. E quora se contractava una egalitat de principal a un autre principal, jamai foguèt aplicada.
Segon la tradicion, l’esposa deu sègre en tota causa l’espós, lo Mèstre, e aquò fins a la mòrt. L’esposa deu acceptar lo principi de la servitud volontària. Farà una tièra de dròlles que s’aniràn far traucar la codena al nom del paire. E lo maridatge forçat, amb lo temps, se deu cambiar en maridatge de rason.
Mas quantas cançons de malmaridadas? L’esposa se planh de sa condicion e la vòl melhorar. L’espós l’acusa d’inconsciéncia: s’èra maridada amb un autre, pièger seriá sa condicion. Val mai téner qu’esperar. L’espós coneis los arguments, aquò’s sa cultura: pensa èstre lo mai cultivat, lo mai assabentat, lo mai refinat, lo mai uman, lo mai universal. A cada ora del jorn e de la nuèit, l’esposa lo deu lausar e mercejar. Li deu tot.
L’esposa demanda pr’aquò un pauc d’autonomia. L’espós s’embufa: “De qué fariás sens ieu! Seriás una preda sens defensa”. E coma per el, autonomia vòl dire independéncia, refusa la demanda.
Demòra a l’esposa de rusar. S’entresenha d’amagadas de cossí se passa endacòm mai, al delai de la frontièra. Torna aprene la lenga dels grands (tan mespresada per l’espós) e d’autras lengas. S’entreva dels dreches umans. Comença de levar lo bilanç istoric, espiritual, linguistic e cultural, e se maina que çò perdut preval sus çò ganhat.
L’idèa d’una separacion espelís dins son còr. L’esposa s’enardís e prepausa a l’espós una pausa, per de dire de trapar una solucion a la bona. Demanda ara lo drech a l’experimentacion. L’espós crida a l’irresponsabilitat. Se pensa ara qu’aquela femna se trapa jos l’aflat d’una sècta o çò pièger, d’un fringaire d’al delai de la frontièra, un estrangièr.
L’esposa que se sentís embarrada e privada d’avenir, d’ara enlà vòl èstre considerada, una question de dignitat. Coneis sos dreches e dins son cap, ja viu endacòm mai. L’espós s’arrapa a de certesas dels sègles passats que las crei etèrnas coma el. Un temps s’acaba, un autre s’anóncia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Plores pas mai, doça Dòna Flamenca, que lo valent cavalièr Guilhèm es ja a mand de cavar un tunèl jos los banhs, per t'i anar retrobar… E aqueste còp, s'acontentarà pas de t'aimar. T'enlevarà, tot d'una, per te tornar a ta tèrra maire, qu'al tieu pòble adormit depuèi uèit sègles, fas tant besonh !!!…
Aqueste article es declarat d'utilitat publica per Occitània tota! Brave! Me rampèla lo filme cortmetratge "Et deixe" d'Angel Puado: https://www.youtube.com/watch?v=cAJC6p1mRE8
França mascluda ? Occitània feme ? Mostachut, mon vesin, me portarà cuentas.
Encara un còp un agach tan solide e realista sus la nòstra condicion que se passa de comentaris. De mai me demandi perqué fau un comentari ;-)
Benlèu simplament per mercejar lo nòstre Alem...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari