Opinion
La lei dau silenci
Dròm nineta, dròm lo jai que s’en va
Emb pair e mamà
Lahòra a la mar
On son los vaishèths ribandats d’estelas (…)
Lo jai que te mauta e sap te har ríder
D’enlà que te crida:
— Hòu! Nina cherida
Auràs quauquarren quan torni lo flòt (…)
Un vaishèth d’estaca emb d’ un blanc velòt
O’n clancon ludent on lo pèugue ronga (…)
Los angèus que hèn plaps en aubrir las alas
Per çò d’abrigar los nins desmairats.
Adrien Dupin
(Canta per la nina)
Engoan encara, sembla que son dus cors d’occitan que son a desaparéisher en Gironda e en Òlt e Garona….
Disi plan: “sembla”, que la causa se passa dens lo silenci de las manòbras administrativas. Se per malastre, demandatz çò que se passèt, la responsa serà, com tostemps: manca de mainatges! Manca de professors! Solide, i avot pas nat aperèt davant la barradura, nada colaboracion dab los parents, los volontaris, e de faiçon generau, dab la populacion….
Embarrats dens lo secret, los responsables de l’ensenhament de l’occitan: admnistracion, establiments escolars mes, a còps tanben, las associacions manòbran lo silenci coma una arma. Per mihor héser desaparéisher lo chic que suberviu?
Coratge los amics! Damòran pas sonqu’un o dus licèus e un tot petit nombre de colègis en Gironda!
Coratge los amics! Cinc o shèis mauescasudas de duberturas de classas bilingüas dens tota Gironda acaban de héser compréner a tots que la lei dau silenci tostemps que ganha: i aurà lèu nada rason de mei d’estujar las causas, digun assajarà pas mei. La classa bilingüa serà passada de las memòrias.
Dromitz de plan, petits occitanistas! Son los elegits, los especialistas e los experts per susvelhar lo vòste som. It’s no use to wake up, guys!
“Dròm nineta, dròm!” E quan desvelhis, trobaràs sau capsèir un beròi “Ofici de la lenga”, apitat tot de nau per las regions Aquitània e Miègjorn-Pirenèus, un present tot pensat en davant per tu, atau de t’eishivar lo mau de soscadèra…
Repotegas pas, petiton! T’aufriran engoan encara un hestenau a gratis, atau de milhor breçar lo dromir.
E dròman, los occitanistas! Digun demanda pas arren, digun respon a pas arren, digun repotega. Las questions son pas jamei pausadas de tant que la lei dau silenci acabèt d’atudar tota contesta.
A cada espectacle de Gric de Prat, sentim pujar l’emocion dens lo public: l’estacament a l’identitat nòsta damòra viu, mes londanh! Sovent, son los planhs dau casau secret dau mainatge, coma una causa passada que pas jamei tornarà. Qui puiré imaginar que la mòrt puiré estar eishivada?
Qui pòrta la paraula dau renaviu possible? La lei dau silenci acaba de héser morir l’esper de tornar gahar lo temps.
Trencar la lei dau silenci, seré demandar au pòble de participar a la soa istòria, egau!
Emb pair e mamà
Lahòra a la mar
On son los vaishèths ribandats d’estelas (…)
Lo jai que te mauta e sap te har ríder
D’enlà que te crida:
— Hòu! Nina cherida
Auràs quauquarren quan torni lo flòt (…)
Un vaishèth d’estaca emb d’ un blanc velòt
O’n clancon ludent on lo pèugue ronga (…)
Los angèus que hèn plaps en aubrir las alas
Per çò d’abrigar los nins desmairats.
Adrien Dupin
(Canta per la nina)
Engoan encara, sembla que son dus cors d’occitan que son a desaparéisher en Gironda e en Òlt e Garona….
Disi plan: “sembla”, que la causa se passa dens lo silenci de las manòbras administrativas. Se per malastre, demandatz çò que se passèt, la responsa serà, com tostemps: manca de mainatges! Manca de professors! Solide, i avot pas nat aperèt davant la barradura, nada colaboracion dab los parents, los volontaris, e de faiçon generau, dab la populacion….
Embarrats dens lo secret, los responsables de l’ensenhament de l’occitan: admnistracion, establiments escolars mes, a còps tanben, las associacions manòbran lo silenci coma una arma. Per mihor héser desaparéisher lo chic que suberviu?
Coratge los amics! Damòran pas sonqu’un o dus licèus e un tot petit nombre de colègis en Gironda!
Coratge los amics! Cinc o shèis mauescasudas de duberturas de classas bilingüas dens tota Gironda acaban de héser compréner a tots que la lei dau silenci tostemps que ganha: i aurà lèu nada rason de mei d’estujar las causas, digun assajarà pas mei. La classa bilingüa serà passada de las memòrias.
Dromitz de plan, petits occitanistas! Son los elegits, los especialistas e los experts per susvelhar lo vòste som. It’s no use to wake up, guys!
“Dròm nineta, dròm!” E quan desvelhis, trobaràs sau capsèir un beròi “Ofici de la lenga”, apitat tot de nau per las regions Aquitània e Miègjorn-Pirenèus, un present tot pensat en davant per tu, atau de t’eishivar lo mau de soscadèra…
Repotegas pas, petiton! T’aufriran engoan encara un hestenau a gratis, atau de milhor breçar lo dromir.
E dròman, los occitanistas! Digun demanda pas arren, digun respon a pas arren, digun repotega. Las questions son pas jamei pausadas de tant que la lei dau silenci acabèt d’atudar tota contesta.
A cada espectacle de Gric de Prat, sentim pujar l’emocion dens lo public: l’estacament a l’identitat nòsta damòra viu, mes londanh! Sovent, son los planhs dau casau secret dau mainatge, coma una causa passada que pas jamei tornarà. Qui puiré imaginar que la mòrt puiré estar eishivada?
Qui pòrta la paraula dau renaviu possible? La lei dau silenci acaba de héser morir l’esper de tornar gahar lo temps.
Trencar la lei dau silenci, seré demandar au pòble de participar a la soa istòria, egau!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
*Londanh: Barbarisme probable digut a una meishanta escritura de l'òc medieval http://losarmoneir.unblog.fr/2014/02/21/los-mots-fatigants-a-lugir-e-ad-entender-en-co-deus-occitanistas-nord-gascons/
Duas remarcas :
1- I a probable ren ad aténder de l'administracion francesa, adara ec sàbem.
2- Se l'òc n'atira pas les gents, benlèu qu'aquò's percé que l'occitanisme diu tornar pensar son imatge... I a globalament tres tipes de gents :
-a- Los militants occitanistas : aqueths, son déjà dens lo movement,
-b- Los que s'en foten (son pas d'aci, o se vòlen "modèrnes", o son de la dreta dura, etc. etc.) : aqueths, i a ren a hèser,
-c- Los que son estacats a lurs rigadas : per exemple, de junes Vasadés que saben un pauc lo patoés, que l'entenden autorn d'eths, que son estacats a les tradicions dau lòc. Aqueths, se los-i parlan d'occitan coma hèsen los occitanistas de basa, vai i auger un descalatge : van pas compréner lo rapòrt entre :
> la hèsta deus boeus, los Caps Negues, la caça a la paloma, lo patoés, la St-Jan, la halha de Nadau, les chancas, lo rugbi, la rivalitat demb Lengon, lo pinhadar, la ripataulèra, los noms de lòc e de familha deu Vasadés, lo berret, la pesca...
> los "balètis" occitans, la crotz de Tolosa, l'Estivada, l'IEO, los mots "farlabica, estrambòrd, sicut, capitar...", l'independença de Catalonha (pas de mauentendut : i sui favorable !), la carta d'Occitània, les calandretas, la prononciacion universitària ("pass dilunnnsss", "lass bordeusse"), la Setmana, la Mediterranèia, Carcassona, los catares...
Per los occitanistas, lo rapòrt es evident ; mès pas per les gents que vodrén interessar. E per lo còp, i a un varat que se crusa. Tant pis !
"Reporteras pas": repotegues?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari