Opinion
L’-e de sosten: dire la realitat (VI)
La convergéncia entre los dialèctes
Los cultismes, los manlèus e los neologismes son de mots que representan una extension de las foncions de comunicacion. Prenon donc, de faiçon ideala, de formas similaras dins totes los dialèctes. L’‑e de sosten, tipica dels cultismes e manlèus, se gerís donc de manièra identica dins totes los dialèctes. Per exemple se causís telefòn de pertot. Es pas rasonable d’encoratjar l’usatge de telefòn dins un dialècte e de telefòne* dins un autre dialècte.
De foncions nòvas, d’estructuras nòvas... e una fonologia establa
La fonologia es l’organizacion dels sons en unitats pertinentas (los fonèmas) e la disposicion d’aquelas unitats en de combinasons acceptablas (la fonotactica). La fonologia pòt variar un pauc d’un dialècte a l’autre (e mai d’un parlar local a l’autre).
Ai explicat çai sus que se cal basar sus la fonologia dels mots de formacion populara per repartir l’‑e de sosten dins los cultismes e manlèus. Ara, i cal portar qualques nuanças.
Una lenga qu’aumenta sas foncions de comunicacion coneis totjorn un cambiament de sas estructuras (la recèrca scientifica en sociolingüistica o a explicat).
Los cultismes, manlèus e neologismes indican que la lenga conquerís de foncions novèlas e qu’adòpta en parallèl de traches novèls dins son estructura: çò es, accèpta de novetats dins son lexic, dins sos estils, e sovent dins sa quita fonologia!
Ara: se cal avisar que la gestion de l’‑e de sosten a pas manco demandat de trebolar nòstra fonologia tradicionala d’òc. I a solament qualques modificacions de detalh en occitan. Que rèstan fòrça leugièras en comparason amb las innovacions de las autras lengas.
Per exemple, lo fonèma /ʃ/ (‘sh’) es ja tradicional:
Es donc pas un cambiament audaciós d’acceptar aquel fonèma /ʃ/ dins l’ensemble de la lenga occitana, en l’escrivent sh, per facilitar l’adopcion de qualques manlèus coma flash o Marraquèsh (flashe*, Marraquèshe* que serián completament artificials). Totes los dialèctes de l’occitan son ben obligats d’acceptar lo nom pròpri gascon tradicional Aush [ˈawʃ] perque i a pas cap d’autra forma possibla en occitan. Donc l’introduccion de flash e Marraquèsh es pas brica una revolucion dins nòstra fonologia. Es solament l’alargament d’una possibilitat ja latenta de prononciacion.
L’anomalia, es pas l’introduccion d’un fonèma novèl, ni l’installacion d’un fonèma dins una posicion inabituala. L’anomalia, al contrari, seriá d’interdire a l’occitan de modificar sa fonologia en nom d’un immobilisme rigid qu’es contrari a las tendéncias universalas. E en tot cas, l’occitan a pas modificat sensiblament sa fonologia.
Nombre e frequéncia dels mots concernits
Los mots concernits per l’‑e de sosten son nombroses. Mas son pas los mots pus frequents. Se prenètz de tèxtes d’estils variats en literatura, en jornalisme, en sciéncia o, encara melhor, se prenètz d’extraches de convèrsas quotidianas, los mots concernits per l’‑e s’utilizan pauc sovent. Donc pòdon pas modificar lo ritme ni l’aspècte general de la lenga parlada.
Seriá facil e amusant d’inventar una frasa contenent un fum de mots sabents sens ‑e de sosten, coma la seguenta: “Ai [/Èi] agut un dialòg intens amb [/emb/dab] un egiptològ timid sus lo sarcofag de l’ultim faraon”. Una tala frasa, la podèm articular sens problèma dins totes los dialèctes. Mas es iperteorica. Representa pas los tipes de frasas que s’utilizan abitualament.
(Ara fagam lo meteis exercici en cercant de mots que lors correspondents franceses an pas de ‑e de sosten, e que vòlon donc en occitan de formas sens ‑e segon lo consens general: “Ai [/Èi] acipat lo ròc dins [/dens] aqueste sens en engolir un gròg bolit dins [/dens] l’estomac amb [/emb/dab] un prim companhon”. Lo sens es absurde e representa pas una frasa tipica; mas la forma dels mots sens ‑e es aquí incontestada, e lo tot se pòt articular sens problèma dins totes los dialèctes, en tenent las meteissas terminasons —fonologicas— que dins la primièra frasa. Ansin demostram que la fabricacion d’una frasa ad hoc es pas un bon metòde de trabalh car representa pas la realitat abituala del lengatge; en mai d’aquò invalida quitament pas las formas sens ‑e.)
Gents rasonablas e gents fanaticas
Es pas escandalós de questionar la nòrma Alibèrt‑CLO. Es acceptable de se demandar se las formas sens ‑e son validas. Ara, questionar la nòrma deu aver una utilitat: aquò es pertinent solament per detectar los problèmas reals e per operar qualques pichons cambiaments de nòrma realament indispensables (se n’i a). Introduire un grand nombre de ‑e de sosten, aquò es pas indispensable.
Los qu’assajan de transformar la nòrma radicalament, amb un fum de ‑e de sosten, comprenon pas cossí una lenga fonciona. Una nòrma lingüistica a besonh de demorar establa per se difusar, per s’ensenhar a de milions de personas e per facilitar la reproduccion massissa dels tèxtes. Se la nòrma es totjorn contestada, se càmbia tròp radicalament, aquò complica l’expansion practica de l’occitan.
Regardatz d’autras lengas que reüssisson a conquerir de foncions novèlas: lo catalan, lo basco, lo romanch, lo lituan, lo leton, l’ucraïnés... Subisson pas de temptativas de reformas radicalas coma en occitan.
Los partisans d’una extension massissa de l’‑e de sosten, malaürosament, apertenon a aqueles sectors que vòlon pas que l’occitan siá una lenga normala. Creson pas en las capacitats de l’occitan. O fan pas exprès, segur. Son pas conscients del mal que fan. Maltractan sens esitacion la nòrma de l’occitan mentre que respèctan escrupulosament las nòrmas del francés, de l’italian, de l’espanhòl o del catalan... Son dins una alienacion tipica de la subordinacion.
A causa d’aquela subordinacion al francés, certans partisans de l’‑e de sosten an de comportaments fanatics.
I a ben un desequilibri dins los comportaments. Disciplina d’un costat, intransigéncia de l’autre. Es l’aspècte moral de l’istòria...
Conclusions
La màger part dels lingüistas implicats an demostrat o aprovat çò que seguís:
Las temptativas de destabilizacion amb l’-e de sosten contunharàn de nos far pèrdre nòstre temps, dins lo futur pròche, tant que lo movement occitanista aurà pas assumit un projècte clar de dignitat e d’expansion de la lenga. Quand las perspectivas d’usatge de l’occitan seràn pus concretas, arrestarem de parlar de l’‑e de sosten e aplicarem la nòrma tala coma es, car nos ocuparem de causas utilas...
Los cultismes, los manlèus e los neologismes son de mots que representan una extension de las foncions de comunicacion. Prenon donc, de faiçon ideala, de formas similaras dins totes los dialèctes. L’‑e de sosten, tipica dels cultismes e manlèus, se gerís donc de manièra identica dins totes los dialèctes. Per exemple se causís telefòn de pertot. Es pas rasonable d’encoratjar l’usatge de telefòn dins un dialècte e de telefòne* dins un autre dialècte.
De foncions nòvas, d’estructuras nòvas... e una fonologia establa
La fonologia es l’organizacion dels sons en unitats pertinentas (los fonèmas) e la disposicion d’aquelas unitats en de combinasons acceptablas (la fonotactica). La fonologia pòt variar un pauc d’un dialècte a l’autre (e mai d’un parlar local a l’autre).
Ai explicat çai sus que se cal basar sus la fonologia dels mots de formacion populara per repartir l’‑e de sosten dins los cultismes e manlèus. Ara, i cal portar qualques nuanças.
Una lenga qu’aumenta sas foncions de comunicacion coneis totjorn un cambiament de sas estructuras (la recèrca scientifica en sociolingüistica o a explicat).
Los cultismes, manlèus e neologismes indican que la lenga conquerís de foncions novèlas e qu’adòpta en parallèl de traches novèls dins son estructura: çò es, accèpta de novetats dins son lexic, dins sos estils, e sovent dins sa quita fonologia!
— L’alemand tend a integrar lo fonèma novèl /ʒ/ coma dins Orange [oˈʀaŋʃ, oˈʀãːʒ(ə)...] “irange” (manlèu al francés).
— Lo francés tend a integrar lo fonèma novèl /ŋ/ coma dins camping [kɑ̃piŋ] (manlèu a l’anglés).
— L’italian accèpta un fum de mots novèls contenent de consonantas finalas qu’èran impossiblas en italian tradicional, coma dins quiz [ˈkwits], mammut [mamˈmut] o web [ˈwɛb].
— Lo ladin, una lenga romanica dels Alps, accèpta en fin de mot lo fonèma /b/, çò qu’es tipic dels cultismes e manlèus e qu’es impossible dins la formacion populara, per exemple dins verb (cultisme venent del latin) e club (manlèu a l’anglés).
— Lo francés tend a integrar lo fonèma novèl /ŋ/ coma dins camping [kɑ̃piŋ] (manlèu a l’anglés).
— L’italian accèpta un fum de mots novèls contenent de consonantas finalas qu’èran impossiblas en italian tradicional, coma dins quiz [ˈkwits], mammut [mamˈmut] o web [ˈwɛb].
— Lo ladin, una lenga romanica dels Alps, accèpta en fin de mot lo fonèma /b/, çò qu’es tipic dels cultismes e manlèus e qu’es impossible dins la formacion populara, per exemple dins verb (cultisme venent del latin) e club (manlèu a l’anglés).
Ara: se cal avisar que la gestion de l’‑e de sosten a pas manco demandat de trebolar nòstra fonologia tradicionala d’òc. I a solament qualques modificacions de detalh en occitan. Que rèstan fòrça leugièras en comparason amb las innovacions de las autras lengas.
Per exemple, lo fonèma /ʃ/ (‘sh’) es ja tradicional:
— en gascon (Aush [ˈawʃ], conéisher [kuˈneʃe]),
— en lengadocian meridional (Fois [ˈfujʃ], conéisser [kuˈnejʃe]),
— en auvernhat (passion [paˈʃu])
— e quitament dins certanas varietats localas del lemosin (sac [ˈsa, ˈʃa]) e del vivaroalpenc (laissar [lejˈsar, lejˈʃar]).
— en lengadocian meridional (Fois [ˈfujʃ], conéisser [kuˈnejʃe]),
— en auvernhat (passion [paˈʃu])
— e quitament dins certanas varietats localas del lemosin (sac [ˈsa, ˈʃa]) e del vivaroalpenc (laissar [lejˈsar, lejˈʃar]).
Es donc pas un cambiament audaciós d’acceptar aquel fonèma /ʃ/ dins l’ensemble de la lenga occitana, en l’escrivent sh, per facilitar l’adopcion de qualques manlèus coma flash o Marraquèsh (flashe*, Marraquèshe* que serián completament artificials). Totes los dialèctes de l’occitan son ben obligats d’acceptar lo nom pròpri gascon tradicional Aush [ˈawʃ] perque i a pas cap d’autra forma possibla en occitan. Donc l’introduccion de flash e Marraquèsh es pas brica una revolucion dins nòstra fonologia. Es solament l’alargament d’una possibilitat ja latenta de prononciacion.
L’anomalia, es pas l’introduccion d’un fonèma novèl, ni l’installacion d’un fonèma dins una posicion inabituala. L’anomalia, al contrari, seriá d’interdire a l’occitan de modificar sa fonologia en nom d’un immobilisme rigid qu’es contrari a las tendéncias universalas. E en tot cas, l’occitan a pas modificat sensiblament sa fonologia.
Nombre e frequéncia dels mots concernits
Los mots concernits per l’‑e de sosten son nombroses. Mas son pas los mots pus frequents. Se prenètz de tèxtes d’estils variats en literatura, en jornalisme, en sciéncia o, encara melhor, se prenètz d’extraches de convèrsas quotidianas, los mots concernits per l’‑e s’utilizan pauc sovent. Donc pòdon pas modificar lo ritme ni l’aspècte general de la lenga parlada.
Seriá facil e amusant d’inventar una frasa contenent un fum de mots sabents sens ‑e de sosten, coma la seguenta: “Ai [/Èi] agut un dialòg intens amb [/emb/dab] un egiptològ timid sus lo sarcofag de l’ultim faraon”. Una tala frasa, la podèm articular sens problèma dins totes los dialèctes. Mas es iperteorica. Representa pas los tipes de frasas que s’utilizan abitualament.
(Ara fagam lo meteis exercici en cercant de mots que lors correspondents franceses an pas de ‑e de sosten, e que vòlon donc en occitan de formas sens ‑e segon lo consens general: “Ai [/Èi] acipat lo ròc dins [/dens] aqueste sens en engolir un gròg bolit dins [/dens] l’estomac amb [/emb/dab] un prim companhon”. Lo sens es absurde e representa pas una frasa tipica; mas la forma dels mots sens ‑e es aquí incontestada, e lo tot se pòt articular sens problèma dins totes los dialèctes, en tenent las meteissas terminasons —fonologicas— que dins la primièra frasa. Ansin demostram que la fabricacion d’una frasa ad hoc es pas un bon metòde de trabalh car representa pas la realitat abituala del lengatge; en mai d’aquò invalida quitament pas las formas sens ‑e.)
Gents rasonablas e gents fanaticas
Es pas escandalós de questionar la nòrma Alibèrt‑CLO. Es acceptable de se demandar se las formas sens ‑e son validas. Ara, questionar la nòrma deu aver una utilitat: aquò es pertinent solament per detectar los problèmas reals e per operar qualques pichons cambiaments de nòrma realament indispensables (se n’i a). Introduire un grand nombre de ‑e de sosten, aquò es pas indispensable.
Los qu’assajan de transformar la nòrma radicalament, amb un fum de ‑e de sosten, comprenon pas cossí una lenga fonciona. Una nòrma lingüistica a besonh de demorar establa per se difusar, per s’ensenhar a de milions de personas e per facilitar la reproduccion massissa dels tèxtes. Se la nòrma es totjorn contestada, se càmbia tròp radicalament, aquò complica l’expansion practica de l’occitan.
Regardatz d’autras lengas que reüssisson a conquerir de foncions novèlas: lo catalan, lo basco, lo romanch, lo lituan, lo leton, l’ucraïnés... Subisson pas de temptativas de reformas radicalas coma en occitan.
Los partisans d’una extension massissa de l’‑e de sosten, malaürosament, apertenon a aqueles sectors que vòlon pas que l’occitan siá una lenga normala. Creson pas en las capacitats de l’occitan. O fan pas exprès, segur. Son pas conscients del mal que fan. Maltractan sens esitacion la nòrma de l’occitan mentre que respèctan escrupulosament las nòrmas del francés, de l’italian, de l’espanhòl o del catalan... Son dins una alienacion tipica de la subordinacion.
A causa d’aquela subordinacion al francés, certans partisans de l’‑e de sosten an de comportaments fanatics.
— Dins las discussions scientificas, respondon pas seriosament als arguments que demòstran que las formas sens ‑e son validas.
— Repetisson en bloca los vièlhs arguments inoperants per l’extension de l’‑e (la pretenduda necessitat fonologica, lo pretendut usatge popular... que d’alhors ten pas compte de l’usatge popular de Niça, de las Valadas e d’Aran, ni de l’usatge popular d’astrològ o de just dins las zònas jos influéncia francesa).
— Admeton pas que lors arguments sián estats refusats per la majoritat dels especialistas.
— Pòdon pas acceptar qu’a un moment, se cal rambar a una disciplina collectiva, mila còps pus importanta que las preferéncias personalas.
— En 2001, lo CLO faguèt una regularizacion d’Alibèrt e acceptèt una extension moderada de las formas amb ‑e. Cal ben entendre çò que veni de dire: la sola concession se faguèt en favor d’una extension de l’‑e de sosten (e mai se foguèt una extension moderada). Los partisans d’una extension massissa de l’‑e reconeguèron pas jamai aquela concession ni aquel compromés; an totjorn contunhat de violar la nòrma en public e de metre en circulacion de formas excessivas amb ‑e.
— A contrario, los lingüistas disciplinats, eles, an pas jamai agut lo comportament invèrs. Assajan pas d’impausar lors preferéncias personalas e aplican lo compromés del CLO.
— Repetisson en bloca los vièlhs arguments inoperants per l’extension de l’‑e (la pretenduda necessitat fonologica, lo pretendut usatge popular... que d’alhors ten pas compte de l’usatge popular de Niça, de las Valadas e d’Aran, ni de l’usatge popular d’astrològ o de just dins las zònas jos influéncia francesa).
— Admeton pas que lors arguments sián estats refusats per la majoritat dels especialistas.
— Pòdon pas acceptar qu’a un moment, se cal rambar a una disciplina collectiva, mila còps pus importanta que las preferéncias personalas.
— En 2001, lo CLO faguèt una regularizacion d’Alibèrt e acceptèt una extension moderada de las formas amb ‑e. Cal ben entendre çò que veni de dire: la sola concession se faguèt en favor d’una extension de l’‑e de sosten (e mai se foguèt una extension moderada). Los partisans d’una extension massissa de l’‑e reconeguèron pas jamai aquela concession ni aquel compromés; an totjorn contunhat de violar la nòrma en public e de metre en circulacion de formas excessivas amb ‑e.
— A contrario, los lingüistas disciplinats, eles, an pas jamai agut lo comportament invèrs. Assajan pas d’impausar lors preferéncias personalas e aplican lo compromés del CLO.
I a ben un desequilibri dins los comportaments. Disciplina d’un costat, intransigéncia de l’autre. Es l’aspècte moral de l’istòria...
Conclusions
La màger part dels lingüistas implicats an demostrat o aprovat çò que seguís:
— Las formas sens ‑e èran pro nombrosas dins l’usatge de l’occitan medieval, malgrat una certana fluctuacion.
— Las formas amb ‑e aumentèron dins lo periòde de la penetracion del francés, sustot après 1500.
— L’invasion de l’‑e se faguèt pas dins las zònas exemptas de l’influéncia francesa que son la Val d’Aran, la màger part de las Valadas e mai la Comtat de Niça abans 1860. L’extension de l’‑e se fa pas pertot en occitan. L’extension de l’‑e es donc ben un francisme.
— Las formas sens ‑e, restauradas per Alibèrt e lo CLO, se pòdon conformar a las règlas de prononciacion de totes los dialèctes, quitament dels dialèctes qu’amudisson las consonantas finalas. I a pas d’obstacle fonologic.
— L’usatge popular en Aran, dins las Valadas e al País Niçard confirma qu’es perfièchament possible de comunicar amb de formas sens ‑e.
— Lo sol obstacle, per far acceptar las formas sens ‑e, es l’omnipreséncia del modèl de la lenga francesa amb un fum de -e. A contrario, quand lo francés a pas d’‑e de sosten, l’usatge l’occitan accèpta sens discussion las formas sens ‑e(baobab, Ingrid, tagalòg, islam).
— L’extension de l’-e de sosten, en occitan parlat, es un calc del francés d’Occitània que pronóncia tota -e finala jos la forma [ə]. Lo francés d’Occitània es un calc del francés escrich estandard que pronóncia pas l’-e finala.
— Las comunicacions internacionalas son de mai en mai intensas e, doncas, rendon de mai en mai acceptablas las formas sens ‑e, dins l’encastre d’una relacion facilitada amb lo catalan.
— S’òm estima indispensable d’aver una lenga estrangièra que servisca d’exemple per l’occitan, es pus logic de se raprochar del catalan amb pauc de -e que del francés amb un fum de -e.
— Los cultismes e manlèus sens ‑e son nombroses, donc es necessari que sián omogenèus e identics dins totes los dialèctes. Aquò facilita l’extension de las foncions de comunicacion.
— Los cultismes e manlèus sens ‑e son estatisticament pauc frequents. Afèctan pas l’aspècte de la frasa occitana abituala.
— Es pas question d’estigmatizar las personas qu’an costuma de prononciar una ‑e de sosten. Cal encoratjar en doçor l’oralizacion de las formas sens ‑e (especialament entre los ensenhaires, formators, jornalistas e gents dels mèdias).
— Entre 1935 e 1975, la nòrma classica d’Alibèrt amb pauc de ‑e foguèt pro ben acceptada. L’extension militanta de l’‑e de sosten, en occitan cultivat, es un fenomèn tardiu, aparegut solament vèrs 1975, e que s’explica per una crisi de l’occitanisme.
— Las formas amb ‑e aumentèron dins lo periòde de la penetracion del francés, sustot après 1500.
— L’invasion de l’‑e se faguèt pas dins las zònas exemptas de l’influéncia francesa que son la Val d’Aran, la màger part de las Valadas e mai la Comtat de Niça abans 1860. L’extension de l’‑e se fa pas pertot en occitan. L’extension de l’‑e es donc ben un francisme.
— Las formas sens ‑e, restauradas per Alibèrt e lo CLO, se pòdon conformar a las règlas de prononciacion de totes los dialèctes, quitament dels dialèctes qu’amudisson las consonantas finalas. I a pas d’obstacle fonologic.
— L’usatge popular en Aran, dins las Valadas e al País Niçard confirma qu’es perfièchament possible de comunicar amb de formas sens ‑e.
— Lo sol obstacle, per far acceptar las formas sens ‑e, es l’omnipreséncia del modèl de la lenga francesa amb un fum de -e. A contrario, quand lo francés a pas d’‑e de sosten, l’usatge l’occitan accèpta sens discussion las formas sens ‑e(baobab, Ingrid, tagalòg, islam).
— L’extension de l’-e de sosten, en occitan parlat, es un calc del francés d’Occitània que pronóncia tota -e finala jos la forma [ə]. Lo francés d’Occitània es un calc del francés escrich estandard que pronóncia pas l’-e finala.
— Las comunicacions internacionalas son de mai en mai intensas e, doncas, rendon de mai en mai acceptablas las formas sens ‑e, dins l’encastre d’una relacion facilitada amb lo catalan.
— S’òm estima indispensable d’aver una lenga estrangièra que servisca d’exemple per l’occitan, es pus logic de se raprochar del catalan amb pauc de -e que del francés amb un fum de -e.
— Los cultismes e manlèus sens ‑e son nombroses, donc es necessari que sián omogenèus e identics dins totes los dialèctes. Aquò facilita l’extension de las foncions de comunicacion.
— Los cultismes e manlèus sens ‑e son estatisticament pauc frequents. Afèctan pas l’aspècte de la frasa occitana abituala.
— Es pas question d’estigmatizar las personas qu’an costuma de prononciar una ‑e de sosten. Cal encoratjar en doçor l’oralizacion de las formas sens ‑e (especialament entre los ensenhaires, formators, jornalistas e gents dels mèdias).
— Entre 1935 e 1975, la nòrma classica d’Alibèrt amb pauc de ‑e foguèt pro ben acceptada. L’extension militanta de l’‑e de sosten, en occitan cultivat, es un fenomèn tardiu, aparegut solament vèrs 1975, e que s’explica per una crisi de l’occitanisme.
Las temptativas de destabilizacion amb l’-e de sosten contunharàn de nos far pèrdre nòstre temps, dins lo futur pròche, tant que lo movement occitanista aurà pas assumit un projècte clar de dignitat e d’expansion de la lenga. Quand las perspectivas d’usatge de l’occitan seràn pus concretas, arrestarem de parlar de l’‑e de sosten e aplicarem la nòrma tala coma es, car nos ocuparem de causas utilas...
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#74 Ten, en Lemosin "brave" a tanben lo sens dau gascon "beròi". Me sei demandat si Quitèira avia pas un feble per l'Aitor ;-)
#68- Car Domergue, èi pas dit JO lo pòble, pensi a una massa de gents. De mai, voliái pas alludir que sètz pas del pòble, que me permeti pas las infamias.
Net que s'emplega tanben de manièra generau en Quate-Vaths, Haut-Comenge e Coserans.
#66 Non parlavi pas de net! Parlavi deu brave Carrera.
#72 Daus apreneires ? o daus patoinaires ? Siriá plan susprengut e ai una experiéncia de las mai belas crese emb lo pitit monde lemosin que lor parle belament tots los jorns. An pas vougut te dire que comprenián pas benleu ?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari