Lo mes passat, Emmanuèl Isopet m’interpelèt sus lo pes daus tropèths dens lo paisatge, e donc çò que vingré se l’elevatge, lo pastoralisme, dispareishèvan. Aquò’s una bona question, vam véser un pauc aquò.
 
I a mants tipes de pastencs, se destingant principalament per l’umiditat dau sòu. Sus los pus eishèrcs e sustot rasputs, sols los motons e les crabas (donc de bèstias de petita talha) i pòden pèisher. Per contra, son los prats planèirs, que tròban au bòrn daus rius, que son tanben favorables aus shivaus mèi a les vacas.
 
 
Les pradas secas
 
Aqueras pradas son per exemple les que tròbam saus cauces; sau Larzac, per exemple, pradas son destinadas a l’elevatge leitèir extensiu, principalament ovin. S’estamplant sus un sòu calcari quasi esqueletic, son fòrt praubes en aiga, çò que ralentís enòrmament la dinamica progressiva de la vegetacion. Amèi, demb lo pacatge, aquera dinamica pòt completament s’arrestar, e d’espècias raras, coma les orquidèas, son antau favorizadas.
 
Mès, en hasent disparéisher los tropèths, la dinamica tornaré préner chic a chic son cors naturau: genebrèirs, rosèirs sauvatges, casses blancs, redols, bròcs negres... tot una corriolada de broishòcs vingrén colonizar la prada, en prumèir discretament apui de pus en pus densament; a còps, dens los endrets mèi riches en cagalhas de motons, passaré per un estadi intermediari demb palena (Brachypodium pinnatum). Un paisatge brosteirós vingré s’instalar. Enfin, los casses blancs creisherén, e aquò nos menharé ad un bòsc pus o mens xerofile.
 
Aquesta mutacion paisatgèira, la despresa agropastorala, es una realitat desempui quauques decennis. Son impacte patrimoniau, la rarefaccion de les orquidèas calcicòlas, es ateunit entr’auts gràcia a l’accion daus CEN (conservatòris daus espacis naturaus); per l’impacte socioeconomic, serí bien en pena de l’evaluar. A notar, ça que la, un impacte economic positiu quora los espacis dubèrts son complantats d’aubres... demb una gestion silvicòla corrècta, solide.
 
 
Les pradas mesofilas
 
Dens les regions a sòu ardilós o gravós, sus los costèus, i a fòrt de pradas, esbarrejadas entre les vinhas e los maines. Sovent, son de prats dalhats (dominats per Arrhenatherum elatius, demb una fòrta biodiversitat) que son transformats en pacatges (shivaus, ases, motons). Tant que l’usatge es lo pacatge, la vegetacion es fòrt rasa e prauba; sonque damòran çò que poirem aperar “les desgitas” (fr. les rejets), plantas tròp coriaças o toxicas, coma los juncs, l’eule, los caucits... Quora arriba l’abandon dau pacatge, los romècs, rosèirs sauvatges, bròcs negres, sanguins e cassinhòts, vinguts daus segàs alentorn, van directament envaïr lo terrenh. Aquò vai menhar ad un bòsc dominat per los casses, los carpes, los frèishes, etc.
 
Dens les regions tradicionalas d’elevatge bovin (pensi au Vasadés), la destinacion au pacatge es probable pus anciana, e la fertilizacion dau sòu probable pus importanta.
 
 
Les pradas umidas
 
Les pradas umidas (les coneishi mens) an benlèu pas lo mème destin que non pas ses parçonèiras mèi secas! Solide, i a la temptacion de les convertir en aubarèdas (estabilizatriças, a creishença rapida e interessantas economicament, mès a rotacion corta en rason de la creishença rapida daus briules, çò que perturba sovent lo mitan) o en camps de blat d’Espanha. Mès s’escai que l’Euròpa prend de mesuras agroenvironamentalas coma la PHA (prima erbatgèira agrò-environamentala), que favoriza per exemple lo pacatge.
 
Dens lo cas d’una prada umida, lo manten dau pacatge a en efèit una importància particulara: permet de lemitar l’abaishament de la napa freatica e de milhor gestionar los aigats (i a un equilibri entre lo lèit minor d’un riu e sa napa aluviala). Dens les grandas planas de ribèira, les paluds, zònas fòrt interessantas per la biodiversitat, contenen tot un talh de pradas umidas.
 
Mès se per cas dishèvan egau una prada umida shens pacatge, vingré hauta e espessa (parlan de megaforbieda), e daus aubres (vèrns, sauçaringas) poirén s’i instalar, e assecar lo sòu.
 
 
Conclusion
 
Am vist qu’en generau, lo boscatge d’una tèrra entraina son assecament, donc un apraubissement, una banalizacion.
 
Mès atencion!, un pacatge tròp intensiu n’es pas bon tanpauc: d’una part, les èrbas brostadas (donc pas les “desgitas”) a tengut n’an pas léser de se reproduíser; d’auta part, l’azòte provesit per les cagalhas vai provocar l’aparicion de plantas nitrofilas (hortigas, eule, etc.).
 
La solucion ideala es lo pacatge extensiu, demb una alternància de les pèças lo temps que la tèrra “se pausi”, e demb una “extraccion” de les cagalhas que serviràn per enrishir de culturas viurèiras.