Opinion
Regions nòvas: analisar, còntratacar (I)
Lo pòble occitan, e leis occitanistas en particular, avèm pas encara reagit coma cau a la reforma territoriala. Siam tròp passius, moligàs, amòrfs e localistas. Es urgent de se ragantar, de far d’analisis seriosas e completas e de fomentar una reaccion populara.
L’estat francés se trufa de nòstra intelligéncia
Es fòrça possible que leis avanç de l’independentisme en Catalonha e Escòcia ajan motivat l’estat francés per qu’afeblisca mai sei minoritats nacionalas e lingüisticas. Es un deis objectius probables, mai non afichats, de la reforma territoriala. D’efiech, lei minoritats de l’Exagòn i son invisiblas o amputadas, aquò pòt pas venir de l’azard (coma o analisa ben l’editoriau de ièr)...
Un contengut vague e decebeire
La reforma territoriala es pas segur que permeta de far leis economias de foncionament que pretend far, ja que son contengut organizacionau rèsta vague.
Lo resultat serà decebeire. Lei regions nòvas auràn pas de competéncias tant elevadas coma en Espanha, Itàlia, Soïssa o Alemanha. París voudrà jamai facilitar d’autonomias regionalas dinamicas au sen de l’estat francés.
Lei lengas minorizadas i seràn pas melhor defendudas. Cau ramentar que l’estat francés ja autreja una “autonomia” a la Polinesia dicha “Francesa” e a la Nòva Caledònia mai i autoriza pas una politica eficaça per defendre lei lengas polinesianas e canacas. Corsega a un estatut especiau e lo còrs i es largament ensenhat, mai dins de condicions dificilas e sens oficializacion. La lenga còrsa recuela davant lo francés.
Donc cau pas pantaiar: l’estat francés empacharà tota politica lingüistica seriosa quand atribuirà de competéncias ai nòvei regions. Es pas amb aquela reforma territoriala que veirem una melhora politica per l’occitan.
L’espantant emborigolisme lengadocian
Leis occitanistas que se mobilizan sus la reforma territoriala semblan de s’enganar de prioritat. A prepaus de la fusion de Lengadòc-Rosselhon e de Miegjorn-Pirenèus, de grops occitanistas mòstran una deriva inquietanta:
— País Nòstre e la Convergéncia Occitana organizan de collòquis entitolats “Occitània a l’ora de la reforma territoriala”. Pasmens, sei collòquis pertòcan unicament Lengadòc-Rosselhon e Miegjorn-Pirenèus: la mapa d’un collòqui o pròva, que i vèsem solament Lengadòc-Rosselhon e Miegjorn-Pirenèus amb un títol arborant lo nom d’Occitània. Òc ben, ausan dire “Occitània”! En tota innocéncia e sens se mainar de l’error terribla que fan.
— Lo PNO, per la votz de Joan-Pèire Alari, demanda que Lengadòc-Rosselhon-Miegjorn-Pirenèus prenga lo nom d’“Occitània Centrala”. S’avisa pas que fòrça abitants d’Occitània, qu’an encara una vision pauc clara dau país, creiràn qu’aquela region serà pus occitana que leis autras se per cas un tau nom foguèsse adoptat. Aquò ajudariá pas a comprene que lo provençau, lo niçard, lo vivaroaupenc, l’auvernhat, lo lemosin e lo gascon son tant occitans coma lo lengadocian.
De posicions talas riscan d’ajudar, sens o voler, lei secessionismes lingüistics que pretendon separar lo gascon, lo provençau e l’auvernhat de la rèsta de l’occitan.
Cresi pas en un “centralisme lengadocian”. L’ai jamai vist sus lo terren. Dobti pas dei conviccions anticentralistas dau PNO e de País Nòstre. Siáu un amic d’aquelei movements. Mai de militants lengadocians d’aquelei partits semblan de sofrir d’estrabisme geografic e se prenon per l’emborígol d’Occitània. Se deurián mobilizar de maniera pus equitabla per totei lei regions occitanas, en luòc de se focalizar sus doas d’elei.
Catalonha Nòrd, qu’es dins aquela entitat, deurà respectar Occitània e en particular la tèrra occitana de Fenolhedés. E se lei nòrd-catalans arriban de se destacar de Lengadòc, que nos prengan pas çò que nos aperten.
L’estat francés se trufa de nòstra intelligéncia
Es fòrça possible que leis avanç de l’independentisme en Catalonha e Escòcia ajan motivat l’estat francés per qu’afeblisca mai sei minoritats nacionalas e lingüisticas. Es un deis objectius probables, mai non afichats, de la reforma territoriala. D’efiech, lei minoritats de l’Exagòn i son invisiblas o amputadas, aquò pòt pas venir de l’azard (coma o analisa ben l’editoriau de ièr)...
— Occitània deven de mens en mens visibla car doas regions parcialament occitanas s’uniràn amb de gròssei partidas non occitanas: s’agís de l’ensemble Aquitània-Lemosin-Peitau-Charantas e de l’agropament Auvèrnhe-Ròse-Aups.
— Lei revendicacions ancianas per una region de Catalonha Nòrd o per un entitat dau Bascoat son totalament mespresadas.
— Bretanha pòt pas reïntegrar lo País Nantés (lo Léger Atlantic) maugrat lei mobilizacions impressionantas dei bretons.
— Alsàcia e la Lorena germanofòna son negadas dins un gròs ensemble de majoritat francesa que s’estend fins a Champanha.
— D’autrei minoritats, mens conegudas dins l’opinion, tanpauc son pas respectadas. Aguiaina —lo domeni peitavin-santongés— rèsta devesida entre la futura Grand Aquitània e l’absurda region dei País de Léger. La Flandra de lenga neerlandesa es immergida dins una granda region Nòrd-Picardia. Savòia pòt pas emergir coma region.
— Sola Corsega se manten. Seriá estat tròp grossier e audaciós de la restacar a Provença.
— Lei revendicacions ancianas per una region de Catalonha Nòrd o per un entitat dau Bascoat son totalament mespresadas.
— Bretanha pòt pas reïntegrar lo País Nantés (lo Léger Atlantic) maugrat lei mobilizacions impressionantas dei bretons.
— Alsàcia e la Lorena germanofòna son negadas dins un gròs ensemble de majoritat francesa que s’estend fins a Champanha.
— D’autrei minoritats, mens conegudas dins l’opinion, tanpauc son pas respectadas. Aguiaina —lo domeni peitavin-santongés— rèsta devesida entre la futura Grand Aquitània e l’absurda region dei País de Léger. La Flandra de lenga neerlandesa es immergida dins una granda region Nòrd-Picardia. Savòia pòt pas emergir coma region.
— Sola Corsega se manten. Seriá estat tròp grossier e audaciós de la restacar a Provença.
Un contengut vague e decebeire
La reforma territoriala es pas segur que permeta de far leis economias de foncionament que pretend far, ja que son contengut organizacionau rèsta vague.
Lo resultat serà decebeire. Lei regions nòvas auràn pas de competéncias tant elevadas coma en Espanha, Itàlia, Soïssa o Alemanha. París voudrà jamai facilitar d’autonomias regionalas dinamicas au sen de l’estat francés.
Lei lengas minorizadas i seràn pas melhor defendudas. Cau ramentar que l’estat francés ja autreja una “autonomia” a la Polinesia dicha “Francesa” e a la Nòva Caledònia mai i autoriza pas una politica eficaça per defendre lei lengas polinesianas e canacas. Corsega a un estatut especiau e lo còrs i es largament ensenhat, mai dins de condicions dificilas e sens oficializacion. La lenga còrsa recuela davant lo francés.
Donc cau pas pantaiar: l’estat francés empacharà tota politica lingüistica seriosa quand atribuirà de competéncias ai nòvei regions. Es pas amb aquela reforma territoriala que veirem una melhora politica per l’occitan.
L’espantant emborigolisme lengadocian
Leis occitanistas que se mobilizan sus la reforma territoriala semblan de s’enganar de prioritat. A prepaus de la fusion de Lengadòc-Rosselhon e de Miegjorn-Pirenèus, de grops occitanistas mòstran una deriva inquietanta:
— País Nòstre e la Convergéncia Occitana organizan de collòquis entitolats “Occitània a l’ora de la reforma territoriala”. Pasmens, sei collòquis pertòcan unicament Lengadòc-Rosselhon e Miegjorn-Pirenèus: la mapa d’un collòqui o pròva, que i vèsem solament Lengadòc-Rosselhon e Miegjorn-Pirenèus amb un títol arborant lo nom d’Occitània. Òc ben, ausan dire “Occitània”! En tota innocéncia e sens se mainar de l’error terribla que fan.
— Lo PNO, per la votz de Joan-Pèire Alari, demanda que Lengadòc-Rosselhon-Miegjorn-Pirenèus prenga lo nom d’“Occitània Centrala”. S’avisa pas que fòrça abitants d’Occitània, qu’an encara una vision pauc clara dau país, creiràn qu’aquela region serà pus occitana que leis autras se per cas un tau nom foguèsse adoptat. Aquò ajudariá pas a comprene que lo provençau, lo niçard, lo vivaroaupenc, l’auvernhat, lo lemosin e lo gascon son tant occitans coma lo lengadocian.
De posicions talas riscan d’ajudar, sens o voler, lei secessionismes lingüistics que pretendon separar lo gascon, lo provençau e l’auvernhat de la rèsta de l’occitan.
Cresi pas en un “centralisme lengadocian”. L’ai jamai vist sus lo terren. Dobti pas dei conviccions anticentralistas dau PNO e de País Nòstre. Siáu un amic d’aquelei movements. Mai de militants lengadocians d’aquelei partits semblan de sofrir d’estrabisme geografic e se prenon per l’emborígol d’Occitània. Se deurián mobilizar de maniera pus equitabla per totei lei regions occitanas, en luòc de se focalizar sus doas d’elei.
Catalonha Nòrd, qu’es dins aquela entitat, deurà respectar Occitània e en particular la tèrra occitana de Fenolhedés. E se lei nòrd-catalans arriban de se destacar de Lengadòc, que nos prengan pas çò que nos aperten.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Se lo govèrn Francés non vòu pas fusionar l'integralitat d'Occitània en ua sola region, alavètz cau militar entà que Lengadòc-Rosselhon-Miegjorn-Pirenèus prenga lo nom d’“Occitània Centrala”, qu'Aquitània etc. prenga lo nom d'"Occitània Occidentala" o "Occitània Atlantica" (per exemple), que PACA sia cambiat en "Occitània Orientala" o "Occitània Provençala" o "Occitània Mediterranenca" (o d'autas proposicions...) etc.
Enfin, cau que las régions Francesas qu'an un tròç d'Occitània boten "Occitània-quauqu'arren" dins lo nom. Cau que los Occitanistas se mobilizen cadun dins son parçan entà hèr-z-oc, cau que los de PACA manifesten a Marsilha entà obténguer un cambiament de nom de "PACA" en "Occitània Orientala", cau que los d'Aquitània se mobilizen entà un nom novèl coma "Occitània Atlantica", que los de Tolosa e de Montpelhièr se mobilizen entà "occitània Centrala" (entremièi "Occitània Atlantica" et "Occitània Orientala")... De sigur, podèm escambiar, discutir, soscar suu milhor nom de balhar. Mès cau que "Occitània" pareishca dins lo nom de TOTAS las régions. E entà d'aquò, cau ua mobilisacion de las bèras, senon, lo govèrn Francés harà segon son bon plaser, e auram per nom "Sud-Ouest" (ex-Aquitània, Lemosin etc), "Sud-de-France" (Lengadòc-Rosselhon-Mieijorn-Pirenèus), "PACA" etc.
N'ei pas ua question de noms. Qu'ei lo sentiment nacionau çò qu'importa, e la tòca qu'ei har país.
#22 Sariá çaquelà una bona causa se tornavan a una identitat locala segon la mapa dels parçans d'occitània es la sola norma occitana, los despartaments son françés e una identificacion per desfalt.
Mas su aquèla mapa i a cap de vila tanben es malaisait de s'i referar. caldriá renfortir la precision d'aquèla mapa, sariá salvatritz per nosaus...
Soi del razès, soi del pays de bòrn a plan bona cara, soi del segala, del carcacès es çò meteis...
Mes ara sèm a passar en revista los noms possibles, e prener en compte las remarcas de cadun. Apèi sarà a la famosa acampada del mes d'abrial d'eissir un quicòm, benlèu dos o tres e d'o propausar...
Pr'aquò lo 15 d'abrial va pas aquèla data, sem al darnièr quart de luna cap a la novèla luna qu'es lo 18 e d'acamapdas atal las cal far siá al la novèla luna, siá al prumier quart de luna. :-)
#19 Que nòti que i a un cèrt nombre d'identitats "departamentaus", com "girondin", "corrézien", "creusois", que va en lo sens de çò qui disi.
#20 Que soi d'acòrd. Precisament, que poderé har existir ua Occitania (ne disi pas tanpòc que sia automatic), mes en medish temps que poderé estar l'enterrament de l'Occitania de las sèt províncias.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari